Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Table of contents

< >
[Item 6.40.]
[Item 6.41.]
[Item 6.42.]
[Item 6.43.]
[Item 6.44.]
[Item 6.45.]
[Item 6.46.]
[Item 6.47.]
[Item 6.48.]
[Item 6.49.]
[Item 6.50.]
[Item 6.51.]
[Item 6.52.]
< >
page |< < (413) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div477" type="chapter" level="2" n="6">
            <div xml:id="echoid-div771" type="section" level="3" n="48">
              <div xml:id="echoid-div771" type="letter" level="4" n="1">
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s4953" xml:space="preserve">
                    <pb o="413" rhead="EPISTOL AE." n="425" file="0425" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0425"/>
                  rerrogas, ſcito
                    <reg norm="naturam" type="context">naturã</reg>
                  coniunxiſſe
                    <reg norm="frigiditatem" type="context">frigiditatẽ</reg>
                    <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                  denſitate, &
                    <reg norm="caliditatem" type="context">caliditatẽ</reg>
                    <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                  raritate,
                    <lb/>
                  vt ſup. diximus, ita vt cum aliquod corpus
                    <reg norm="denſatur" type="simple">denſat̃</reg>
                  ,
                    <reg norm="frigidum" type="context">frigidũ</reg>
                    <reg norm="reddatur" type="simple">reddat̃</reg>
                  , & dum rarefit ma-
                    <lb/>
                  iorem caliditatem acquirat, & ſic econtra fit, vt quanto magis aliquod corpus refri
                    <lb/>
                  geratur, tanto denſius reddatur, & quanto calidius fit tanto rarius efficiatur. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4954" xml:space="preserve">Quo-
                    <lb/>
                  ties igitur agitabitur aer, aut aliud corpus, quod ratione ſuæ ſubtilitatis, velociter
                    <lb/>
                  condenſari, & rarefieri poſſit, eius partes denſiores ſemper erunt frigidæ, & hanc
                    <lb/>
                  obrem quilibet ventus, qui per calida loca non tranſeat, natura ſua frigidus, calidus
                    <lb/>
                  autem per accidens erit. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4955" xml:space="preserve">Hinc fit vt vaſa vitrea, & terrea tam in vehementi frigore,
                    <lb/>
                  quam in magno æſtu frangantur, quia horum vnum fit, ne aliquis locus vacuus rema
                    <lb/>
                  neat, & aliud ob loci neceſſitatem, ſed hoc non ſequeretur, ſi in materia, qua huiuſ
                    <lb/>
                  modi vas conſtat, aliqua aeris portio non contineretur.</s>
                </p>
              </div>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div773" type="section" level="3" n="49">
              <div xml:id="echoid-div773" type="letter" level="4" n="1">
                <head xml:id="echoid-head582" xml:space="preserve">DE LVMINE LVNÆ, DE FINE LVMINIS,
                  <lb/>
                de fine motus corporum cęleſtium, de albedine,
                  <lb/>
                de ſphæra.</head>
                <head xml:id="echoid-head583" style="it" xml:space="preserve">Clariβimo Antonio Nauaiero.</head>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s4956" xml:space="preserve">
                    <emph style="sc">LVmen</emph>
                  Lunæ etiam ſi ſit lumen reflexum Solis ab ipſa Luna, ab ea tamen
                    <lb/>
                  non ita reflectitur, vt à ſuperficie polita ſpeculi,
                    <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                  eius luminis
                    <reg norm="tantam" type="context">tantã</reg>
                    <reg norm="quan­ titatem" type="context">quã­
                      <lb/>
                    titatem</reg>
                  ſuper ipſum corpus lunare videamus, & eo modo
                    <reg norm="terminatam" type="context">terminatã</reg>
                  quo
                    <lb/>
                  conſpicimus. per ſe lumen, cauſa oculi eſt effectum, per accidens autem
                    <lb/>
                  puta quod vis. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4957" xml:space="preserve">Terra deinde nunquam lunari lumine (
                    <reg norm="quanuis" type="context">quãuis</reg>
                  ſolaris reflexio exiſtat)
                    <lb/>
                  omnino deſtituta eſt, dico etiam, neque in ipſis ecclipſibus ſolaribus vel lunaribus,
                    <lb/>
                  in ſolaribus enim cum Soltot millia vices maior ſit Luna, Luna verò minor terra, ſe
                    <lb/>
                  quitur, vt terra non omnino priuata remancat lumine Lunæ, in ecclipſibus ve-
                    <lb/>
                  rò lunaribus Luna ſemper videtur, gratia luminis ſolaris, quamuis refracti. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4958" xml:space="preserve">Mo-
                    <lb/>
                  tus corporum cœleſtium fit ratione ſitus, & varietatis virtutis ſtellæ in diuerſis locis,
                    <lb/>
                  hæc autem varietas abſque diuerſo ſitu eiuſdem ſtellæ, nec diuerſus hic ſitus abſque
                    <lb/>
                  motu fieri poſſet, ita vt motus ſtellarum ſit ratione diuerſitatis ſituum ipſarum, er-
                    <lb/>
                  go motus, & diuerſitas ſituum, fit, ob diuerſam influentiam. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4959" xml:space="preserve">Quæ autem de albe-
                    <lb/>
                  dine fratri tuo dixeram, erant, quod inter
                    <reg norm="oens" type="context">oẽs</reg>
                  colores albedo, certo quodam modò,
                    <lb/>
                    <reg norm="maiorem" type="context">maiorẽ</reg>
                  ſimilitudinem habet cum lumine. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4960" xml:space="preserve">Primò quia magis coniungitur cum lumi-
                    <lb/>
                  ne. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4961" xml:space="preserve">Secundo quia magis afficit ſenſum. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4962" xml:space="preserve">Tertiò quia abſque reſiſtentia magis reci-
                    <lb/>
                  pit qualitatem aliorum colorum, quam alij colores. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4963" xml:space="preserve">Quartò quia maximus
                    <lb/>
                  eſt omnium colorum. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4964" xml:space="preserve">Quintò quia ſimplicior eſt reliquis. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4965" xml:space="preserve">Sextò quia diſgregat vi-
                    <lb/>
                  ſum. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4966" xml:space="preserve">Septimò quia qualitas quæ in niue alba eſſe videtur, nihil aliud eſt quam mul-
                    <lb/>
                  titudo quædam luminum reflexorum, & non albedo, ſimilis ei, quæ eſt lactis, aut
                    <lb/>
                  panni, quæ quidem ſeptima cauſa effecit, vt ipſam albedinem, magis quam alium
                    <lb/>
                  quemuis colorem cum ipſo lumine compararem, cum nihil ſit, quod eſſe ſuum
                    <reg norm="tranſ" type="context">trãſ</reg>
                    <lb/>
                  mutans, aut apparenter, aut eſſentialiter, illud ipſum prius non tranſmutet in for-
                    <lb/>
                  mam ſibi propin quiorem, vt manifeſtè patet. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4967" xml:space="preserve">Eſt etiam huius rei octaua ratio,
                    <lb/>
                  magni ponderis, quia ſcilicet nullus ſit color, qui magis reſiſtat lumini, aut in quem
                    <lb/>
                  lumen minorem impreſſionem faciat, quam albedo. </s>
                  <s xml:id="echoid-s4968" xml:space="preserve">Vnde ſequitur, obiecta alba,
                    <lb/>
                  minus eſſe combuſtibilia quam alia, cum quælibetres in ſuum contrarium quam in </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>