Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

List of thumbnails

< >
191
191 (179)
192
192 (180)
193
193 (181)
194
194 (182)
195
195 (183)
196
196 (184)
197
197 (185)
198
198 (186)
199
199 (187)
200
200 (188)
< >
page |< < (193) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div387" type="chapter" level="2" n="4">
            <div xml:id="echoid-div434" type="section" level="3" n="34">
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2340" xml:space="preserve">
                  <pb o="193" rhead="DISPVTATIONES." n="205" file="0205" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0205"/>
                eius corporis, quod ſit denſius aere acquirit, nec totus radius vnquam dictum corpus
                  <lb/>
                ingr editur, cum ab eius ſuperficie magna pars reflectatur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2341" xml:space="preserve">Reſiſtit ergo huiuſmo-
                  <lb/>
                di corpus lumini, & quantò magis ſpiſſum aut profundum exiſtit, tantò, validius reſi
                  <lb/>
                ſtit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2342" xml:space="preserve">Habemus huius rei teſtes, piſcatores vnionum, in ijs mundi partibus, quæ pau-
                  <lb/>
                cis ab hinc annis Hiſpanorum opera nobis innotuerunt, qui aſfirmanu ad maris
                  <reg norm="vſque" type="simple">vſq;</reg>
                  <lb/>
                fundum lumen Solis non peruenire.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2343" xml:space="preserve">Immediata ratio, cur nebulę in ijs locis in quibus
                  <reg norm="conſpiciuntur" type="context">cõſpiciuntur</reg>
                permaneant, &
                  <reg norm="uunc" type="context">uũc</reg>
                  <lb/>
                altiores, nunc vero depręſſiores cernantur, non ea eſt, quam Ariſtoteles cap .3. lib. 1.
                  <lb/>
                metheororum proponit, ſed inde oritur, quòd ſint eædem denſiores ea parte aeris,
                  <lb/>
                quæ ipſis ſupereminet, & rariores e a, quæ ijſdem ſubiacet. </s>
                <s xml:id="echoid-s2344" xml:space="preserve">Quòd autem alicuius cor
                  <lb/>
                poris denſitas maior ea, quæ eſt medij, in quo reperitur, cauſa ſit, vt ipſum corpus de
                  <lb/>
                ſcendat, & maior raritas eiuſdem corporis, ea, quæ eſt quoque me dij, efficiat, vt di-
                  <lb/>
                ctum corpus aſcendat, iam Archimedes in lib. de inſidentibus aquæ docuit.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2345" xml:space="preserve">
                  <reg norm="Rectiſſimem" type="context">Rectiſſimẽ</reg>
                inſtituit natura, vt corpora denſiora verſus loca anguſtiora, & minora
                  <lb/>
                (intelligendo ea loca orbicularis figuræ) quæ ad centrum propius accedunt, & rario
                  <lb/>
                ra ad ampliora loca, & maius ſpatium occupantia, ſeſe reciperent. </s>
                <s xml:id="echoid-s2346" xml:space="preserve">tum quia eadem
                  <lb/>
                quantitas materiæ condenſatæ, eget minori loco quam rarefacta,
                  <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                etiani, quia
                  <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                  <lb/>
                corpus denſum non ita ad velocitatem motus localis, vt rarum, idoneum ſit, ad eas
                  <lb/>
                partes accedat, quæ motibus tardioribus magis ſunt aptæ, corpora
                  <reg norm="autem" type="context">autẽ</reg>
                rara ad eas,
                  <lb/>
                quæ velocioribus motibus ſunt aptiores ſeſe transferant. </s>
                <s xml:id="echoid-s2347" xml:space="preserve">præterquam
                  <reg norm="quod" type="simple">ꝙ</reg>
                reuera ap-
                  <lb/>
                pareat pro maiori parte, corpus magis denſum, minus diaphanum; </s>
                <s xml:id="echoid-s2348" xml:space="preserve">aut magis
                  <reg norm="opacum" type="context">opacũ</reg>
                  <lb/>
                futurum, quàm rarum, licet ſæpiſſimè videamus contrarium, vt ſuperius innuimus.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="echoid-s2349" xml:space="preserve">eſt tamen naturale
                  <reg norm="proportionatumque" type="simple">proportionatumq́;</reg>
                magis opacum denſo, & diaphanum raro,
                  <lb/>
                quàm è contra. </s>
                <s xml:id="echoid-s2350" xml:space="preserve">Quamobrem ſumma ratione inducta natura voluit, vt corpora ma
                  <lb/>
                gis opaca, aut minus diaphana, magis vicina centro colligantur, vt ſpatium, quòd re
                  <lb/>
                manet, abſque vllo impedimento à radijs ſolaribus penetrari poſſit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2351" xml:space="preserve">Tres autem eæ
                  <lb/>
                cauſæ, quas hoc loco poſui, propriæ ſunt, immediatæ, & per ſe, ex quibus fit, vt corpo
                  <lb/>
                ra denſiora deſcendant, & rariora aſcendant in mediis minus denſis, aut minus raris
                  <lb/>
                dictorum corporum, quæ à nemine,
                  <reg norm="quod" type="simple">ꝙ</reg>
                ſciam, hucuſque propoſitæ fuerunt.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2352" xml:space="preserve">Qui autem aſſerunt cucurbitæ, quam apponunt chirurgi, effectum ex eo naſci,
                  <reg norm="quod" type="simple">ꝙ</reg>
                  <lb/>
                calidi ſit attrahere, valdè aberrant à vero quia hoc, non niſi à raro, & à denſo imme-
                  <lb/>
                diatè, à calido & frigido cauſatis efficitur, quia aer in cucurbita rarefactus à calore
                  <lb/>
                & per conſequens dilatatus, ſtatim vt à dicto calore deſeritur, iterum condenſatur &
                  <lb/>
                tantò citius, quantò aer ambiens frigidior exiſtet, & quia eadem materia cum con-
                  <lb/>
                denſata fuerit minorem ſemper occupat locum, reſtringens igitur ſeſe in cucurbi-
                  <lb/>
                ta aer dum condenſatur, neceſſariò fit, ne ulla, ſcilicet pars vacua remaneat,
                  <reg norm="quod" type="simple">ꝙ</reg>
                cum
                  <lb/>
                alius aer ingredi cucurbitam nequeat aliud corpus ingrediatur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2353" xml:space="preserve">Idem cum amphora
                  <lb/>
                in qua nullum aliud, quam aèreum ſit corpus experiri poſſumus, ſi
                  <reg norm="eam" type="context">eã</reg>
                ad ignem pri-
                  <lb/>
                mò calefactam, deinde
                  <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                ore in amplo aliquo cyatho, aut alio vaſe. </s>
                <s xml:id="echoid-s2354" xml:space="preserve">vino, aut aqua
                  <lb/>
                pleno vbi videbimus huiuſmodi liquorem ſtatim ſurſum ferri, quia dum calefit am-
                  <lb/>
                phora, rarefit quoque aer qui in ea continetur, & quia rateſcit dilaratur, & quia
                  <lb/>
                dilatatur, eget maiore loco; </s>
                <s xml:id="echoid-s2355" xml:space="preserve">& ideo magna pars eius foras exit; </s>
                <s xml:id="echoid-s2356" xml:space="preserve">Cum verò ea aeris
                  <lb/>
                portio, quæ intus remanſerit, iterum condenſatur ob defectum caloris, reſtringitur,
                  <lb/>
                  <reg norm="minorique" type="simple">minoriq́;</reg>
                indiget loco; </s>
                <s xml:id="echoid-s2357" xml:space="preserve">Quod cum ita ſe habeat, neceſſarium eſt, ne aliquis locus va
                  <lb/>
                cuus remaneat, vt aliud quoddam corpus ingrediatur, cum ad
                  <reg norm="ingrediendum" type="context">ingrediẽdum</reg>
                aeri non
                  <lb/>
                patuerit aditus. </s>
                <s xml:id="echoid-s2358" xml:space="preserve">quod ſi corpus admodum non erit fluxile, aut humidum, ita vt ingre
                  <lb/>
                di amphoram poſſit ita amphorę hærebit, vt non cito diuelli poſſit, & eo modo ſępe </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>