Apian, Petrus, Instrvmentvm Sinvvm, sev primi mobilis

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 97 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div9" type="section" level="1" n="7">
          <pb file="0026" n="26" rhead="GENVINVS VSVS"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div11" type="section" level="1" n="8">
          <head xml:id="echoid-head10" xml:space="preserve">Sequuntur nunc canones uſum ſiue ingreſſum iſtarum
            <lb/>
          tabularum lucidiſsime declarantes.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s598" xml:space="preserve">QVando arcus propoſiti ſinum ex tabulis ſupputare deſideras, primo conſidera an
              <lb/>
            maior aut minor quadrãte exiſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s599" xml:space="preserve">fit interdum ut arcus quarta circuli parte ſit mi
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0026-01" xlink:href="note-0026-01a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Cuiuslibet</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">arcus qud-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">drãte mino</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ris ſinũ ut</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">inuenias.</emph>
              </note>
            nor, aliquando maior, & </s>
            <s xml:id="echoid-s600" xml:space="preserve">tamen ſemicirculo minor, hoc eſt gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s601" xml:space="preserve">180. </s>
            <s xml:id="echoid-s602" xml:space="preserve">nonnunquam etiam
              <lb/>
            maior illo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s603" xml:space="preserve">adhuc minor gradibus 270. </s>
            <s xml:id="echoid-s604" xml:space="preserve">quæ tres quartæ ſunt circuli unius, quibus etiã
              <lb/>
            arcus dari poteſt maior, & </s>
            <s xml:id="echoid-s605" xml:space="preserve">tamẽ toto circulo minor. </s>
            <s xml:id="echoid-s606" xml:space="preserve">Quicquid aũt ſit, facile huiuſmo
              <lb/>
            di arcus ſinum inuenire poteris in hunc modum. </s>
            <s xml:id="echoid-s607" xml:space="preserve">Si arcus 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s608" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s609" xml:space="preserve">fuerit minor, tabulam
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0026-02" xlink:href="note-0026-02a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Propoſiti</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">arcus qud-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">drãte maio-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ris, nec non</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ſemiãr culo</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">minoris</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">quõ ſinus</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">quærẽdg ſit</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">Vbi ſing nu</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">merũ ſupat</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">100000. ue</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">luti arcg eig</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ſit inuenicn</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">dus.</emph>
              </note>
            præſcriptam ingredere, in eius capite quære gradus cum minutisiuxta lineam primam
              <lb/>
            manus ſiniſtræ deſcendẽdo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s610" xml:space="preserve">inuenies in angulo communi ſinũ arcus propoſiti. </s>
            <s xml:id="echoid-s611" xml:space="preserve">Sin
              <lb/>
            autẽ arcus gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s612" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s613" xml:space="preserve">maior fuerit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s614" xml:space="preserve">tamen adhuc minor gradibus 180. </s>
            <s xml:id="echoid-s615" xml:space="preserve">ſubtrahe hinc 90.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s616" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s617" xml:space="preserve">cum reſiduo tabulam ingreſſus, inuenies etiã ſinum arcus quem quærebas. </s>
            <s xml:id="echoid-s618" xml:space="preserve">Si porrò
              <lb/>
            arcus maior fuerit gradibus 180. </s>
            <s xml:id="echoid-s619" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s620" xml:space="preserve">tamen 270. </s>
            <s xml:id="echoid-s621" xml:space="preserve">minor, ſubtractis inde 180. </s>
            <s xml:id="echoid-s622" xml:space="preserve">ingredere
              <lb/>
            tabulam cũ reſiduo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s623" xml:space="preserve">inuenies quod optas. </s>
            <s xml:id="echoid-s624" xml:space="preserve">Similiter operare quum arcus maior eſt
              <lb/>
            gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s625" xml:space="preserve">270. </s>
            <s xml:id="echoid-s626" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s627" xml:space="preserve">tamen minor 360. </s>
            <s xml:id="echoid-s628" xml:space="preserve">Quando & </s>
            <s xml:id="echoid-s629" xml:space="preserve">hoc fit nõ raro, ut dati ſinus recti arcũ ſcire
              <lb/>
            cupias, tunc ita  ſinum illum quære in tabulis præſcriptis in area aliqua, ſi non præciſe
              <lb/>
            attamen quàm potes rectiſsime proximum illum accipiendo, qui nec magnus, nec nimi
              <lb/>
            um ſit paruus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s630" xml:space="preserve">tunc ab iſto digitum directe ad ſiniſtram educendo, inuenies in prima
              <lb/>
            linea numeros minutorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s631" xml:space="preserve">ſi directe ſurſum ab eo ſinu tendas, inuenies in capite ta-
              <lb/>
            bulæ etiam gradus, quos ubi minutis coniunxeris, habebis arcũ quæſitum. </s>
            <s xml:id="echoid-s632" xml:space="preserve">Quid ſi au
              <lb/>
            tem tot fuerint ſinus ij, ut in tabula inuenire nequeant? </s>
            <s xml:id="echoid-s633" xml:space="preserve">tunc ſanè ſubtrahe ab eo ſinu
              <lb/>
            100000. </s>
            <s xml:id="echoid-s634" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s635" xml:space="preserve">cum reſiduo quære arcum ut ſupra. </s>
            <s xml:id="echoid-s636" xml:space="preserve">Quod ſi arcus propoſiti ſinũ uerſum
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0026-03" xlink:href="note-0026-03a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Vt inuenia</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">tur ſing uer</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ſus ꝓ ppoſiti</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">arcus.</emph>
              </note>
            inueſtigare uolueris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s637" xml:space="preserve">hic minor fuerit 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s638" xml:space="preserve">cuius reſidui ſinum ſtatim rectum inquire, ip
              <lb/>
            ſum´ à ſinu toto ubi ſubtraxeris, remanebit ſinus uerſus quem quæſiſti. </s>
            <s xml:id="echoid-s639" xml:space="preserve">Sin aũt arcus 90
              <lb/>
            maior fuerit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s640" xml:space="preserve">minor 180. </s>
            <s xml:id="echoid-s641" xml:space="preserve">ſubtrahe inde 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s642" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s643" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s644" xml:space="preserve">cum reſiduo quære ſinũ rectũ, eũ ad-
              <lb/>
            de ad 100000. </s>
            <s xml:id="echoid-s645" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s646" xml:space="preserve">habebis ſinũ uerſum arcus ꝓpoſiti. </s>
            <s xml:id="echoid-s647" xml:space="preserve">Siuero habueris ſinũ uerſum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s648" xml:space="preserve">uis
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0026-04" xlink:href="note-0026-04a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Habito ſinu</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">uerſu quõ</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">arcus eiuſdê</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">agnoſ@tur.</emph>
              </note>
            indagare arcum illius, conſidera ſi minor fuerit 100000. </s>
            <s xml:id="echoid-s649" xml:space="preserve">ſubtrahe eum â 100000. </s>
            <s xml:id="echoid-s650" xml:space="preserve">cũ eius
              <lb/>
            reſiduiſinu quærere arcũ illum, ſi ſubtraxeris à 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s651" xml:space="preserve">remanebit arcus optatus. </s>
            <s xml:id="echoid-s652" xml:space="preserve">Sin uero
              <lb/>
            fuerit maior ſinu perſecto, inquiſiturus ſic quo arcum, ſubtrahe de ſinu uerſo 100000.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s653" xml:space="preserve">eius reſidui quære arcum non ſecus ac ſi ſinus rectus eſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s654" xml:space="preserve">arcum illum adde ad grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s655" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s656" xml:space="preserve">
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0026-05" xlink:href="note-0026-05a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Chordã ꝓ-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">poſiti arcus</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ueluti de-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">prehendas.</emph>
              </note>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s657" xml:space="preserve">tunc habebis arcũ ſinus quẽ quærebas. </s>
            <s xml:id="echoid-s658" xml:space="preserve">Si uero arcus propoſiti chordam inuenire
              <lb/>
            uolueris, eodem modo operare, ut inquirendo ſinum, niſi quòd arcum illum medium tan
              <lb/>
            tum accipere debes, eius arcus inuentus & </s>
            <s xml:id="echoid-s659" xml:space="preserve">duplicatus ſinus, chordam monſtrat quæſitã.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s660" xml:space="preserve">ſiquidẽ cũ Sinus, quod principio cõmemorauimus, nihil aliud eſt quàm arcus dati chor
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0026-06" xlink:href="note-0026-06a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Ad propo-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ſitam chor-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">dam arcum</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ut ſdas</emph>
              .</note>
            da media. </s>
            <s xml:id="echoid-s661" xml:space="preserve">Chordæ uero propoſitæ arcũ inuenies facillime, modo chordam mediaris,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s662" xml:space="preserve">medij illius arcum quæſieris ex præmiſsis, arcum quo iſtum dehinc duplicaris, tunc
              <lb/>
            enim ſinum habebis quæſitum.</s>
            <s xml:id="echoid-s663" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="7">
            <image file="0026-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0026-01"/>
          </figure>
        </div>
      </text>
    </echo>