Apian, Petrus, Instrvmentvm Sinvvm, sev primi mobilis

Page concordance

< >
Scan Original
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
< >
page |< < of 97 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div197" type="section" level="1" n="101">
          <pb file="0082" n="82" rhead="GENVINVS VSVS"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div199" type="section" level="1" n="102">
          <head xml:id="echoid-head106" xml:space="preserve">PRONVNCIATVM XC.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6814" xml:space="preserve">Amplitudinem ortiuam & </s>
            <s xml:id="echoid-s6815" xml:space="preserve">occiduam ſtellarum fixarum & </s>
            <s xml:id="echoid-s6816" xml:space="preserve">erraticarum
              <lb/>
            adinuenire.</s>
            <s xml:id="echoid-s6817" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6818" xml:space="preserve">Primum omnium conſidera hic an declinatio ſtellæ, cuius amplitudinem ſcire cu-
              <lb/>
            pis, minor ſituel maior complemento eleuationis poli, cui ſi fuerit æqualis, ſcias eã ſtel
              <lb/>
            lam nec oriri, neoccidere, ſed ad momentum temporis horizontem leuiter tantũ tan-
              <lb/>
            gere: </s>
            <s xml:id="echoid-s6819" xml:space="preserve">ſed ſi illa maior extiterit, ſtelia iſta nunquàm ſub horizontem deſcendit, uerumta-
              <lb/>
            men ſi minor fuerit, tunc demum ſtella quolibet die naturali occidit & </s>
            <s xml:id="echoid-s6820" xml:space="preserve">oritur, quæcun
              <lb/>
            ergo horizontem non attingit, nec ortiuam ne occiduam habet amplitudinem, ſicut in
              <lb/>
            hoc exemplo conſpicies. </s>
            <s xml:id="echoid-s6821" xml:space="preserve">?</s>
            <s xml:id="echoid-s6822" xml:space="preserve">? Superius iam tractaui ſtellam quartã Agitatoris, quòd ea
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0082-01" xlink:href="note-0082-01a" xml:space="preserve">EXEM-
                <lb/>
              PLVM
                <lb/>
              E
                <emph style="it">piſcopi.</emph>
              </note>
            ſub horam intronizationis cum Sole in uno penè ſemicirculo poſitionis fuerit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6823" xml:space="preserve">inue-
              <lb/>
            ni declinationem ipſius ex 85. </s>
            <s xml:id="echoid-s6824" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6825" xml:space="preserve">86. </s>
            <s xml:id="echoid-s6826" xml:space="preserve">pronunciato 43. </s>
            <s xml:id="echoid-s6827" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6828" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s6829" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6830" xml:space="preserve">quia ergo locus introni
              <lb/>
            zationis factæ in latitudine habet tantum 48. </s>
            <s xml:id="echoid-s6831" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6832" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s6833" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6834" xml:space="preserve">complementum eius eſt 41.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6835" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6836" xml:space="preserve">40. </s>
            <s xml:id="echoid-s6837" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6838" xml:space="preserve">ecce iam quia declinatio ſtellæ uno gradu 35. </s>
            <s xml:id="echoid-s6839" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6840" xml:space="preserve">maior eſt, horizõtem attin
              <lb/>
            gere non poteſt, ſed Auguſtæ ſuper horizontem ſemper apparet. </s>
            <s xml:id="echoid-s6841" xml:space="preserve">Quæcun autem ſtel
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0082-02" xlink:href="note-0082-02a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Illud inue-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">nitur per a</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">rcalem in-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">greſſum.</emph>
              </note>
            la declinationem habet minorem, eius amplitudinem ſic quæres. </s>
            <s xml:id="echoid-s6842" xml:space="preserve">Declinationem ſtellæ
              <lb/>
            quære per 85. </s>
            <s xml:id="echoid-s6843" xml:space="preserve">uel 86. </s>
            <s xml:id="echoid-s6844" xml:space="preserve">ſinum eius duc in totum, productum diuide in ſinum complementi
              <lb/>
            altitudinis poli, ſi complementum fuerit declinatione maius, ſi non, planè contrario
              <lb/>
            modo operare, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6845" xml:space="preserve">arcus quotientis dabit amplitudinem ſtellæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6846" xml:space="preserve">Atqui ut declinatiões ſtel
              <lb/>
            larum facilius inquiras, ecce tibi propono gradum Mercurij, in quo fuit ipſa hora intro
              <lb/>
            nizationis, puta in 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s6847" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6848" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s6849" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6850" xml:space="preserve">♉, habu@´ latitudinem ab eclyptica 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s6851" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6852" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s6853" xml:space="preserve">mi.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6854" xml:space="preserve">declinatio eius fuit 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s6855" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6856" xml:space="preserve">59. </s>
            <s xml:id="echoid-s6857" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6858" xml:space="preserve">ſinus autem 40767. </s>
            <s xml:id="echoid-s6859" xml:space="preserve">eum duco in totum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6860" xml:space="preserve">productũ
              <lb/>
            diuido in ſinum complementi loci, in quo facta eſt intronizatio, complementum iſtud
              <lb/>
            eſt 41. </s>
            <s xml:id="echoid-s6861" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6862" xml:space="preserve">40. </s>
            <s xml:id="echoid-s6863" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6864" xml:space="preserve">in quotiente proueniunt 31238. </s>
            <s xml:id="echoid-s6865" xml:space="preserve">arcus eius eſt 18. </s>
            <s xml:id="echoid-s6866" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6867" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s6868" xml:space="preserve">mi, amplitu-
              <lb/>
            do illa ortiua Mercurij quæſita, ea´ ſeptentrionalis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6869" xml:space="preserve">tantum habet ille in amplitudi-
              <lb/>
            ne occidua.</s>
            <s xml:id="echoid-s6870" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div201" type="section" level="1" n="103">
          <head xml:id="echoid-head107" xml:space="preserve">PRONVNCIATVM XCI.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6871" xml:space="preserve">Aſcenſionem rectam ſtellarum fixarum & </s>
            <s xml:id="echoid-s6872" xml:space="preserve">erraticarum quàm expeditiſ-
              <lb/>
            ſime cognoſcere.</s>
            <s xml:id="echoid-s6873" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6874" xml:space="preserve">Hic nunc principio uide cuinam puncto æquinoctij, principio ſcilicet Arietis uel Li-
              <lb/>
            bræ ſtella ſit propinquior, ſecundum gradus longitudinis in eclyptica contra uel ſecun-
              <lb/>
            dum ordinem ſignorum, ſinum complementi eius diſtantiæ duc in ſinum complementi
              <lb/>
            latitudinis ſtellæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6875" xml:space="preserve">diuide in ſinum totum, arcus quotientis â 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s6876" xml:space="preserve">ſublatus, reliquam ſtel
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0082-03" xlink:href="note-0082-03a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Hoc latera</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">tim aſſeque</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ris.</emph>
              </note>
            læ faciet diſtantiam à principio Arietis uel Libræ ſecundum circulum directum. </s>
            <s xml:id="echoid-s6877" xml:space="preserve">ſinum
              <lb/>
            complementi huius arcus tibi propone, unà cum ſinu complementi declinationis ſtellæ,
              <lb/>
            minorem duc in totum, productum diuide in maiorem, arcus quotientis de 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s6878" xml:space="preserve">ſubla-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0082-04" xlink:href="note-0082-04a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Iam dictum</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">habetur ꝑ</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">arcam.</emph>
              </note>
            tus, relinquit arcum æquatoris numerando â puncto ♈ uel ♎, unde & </s>
            <s xml:id="echoid-s6879" xml:space="preserve">diſtantia ſtellæ cõ
              <lb/>
            putatur, dicetur´ radix aſcenſionis, hic ſi ſolum rationis dictamen ſequaris, facile inue-
              <lb/>
            nies aſcenſionem rectam in hunc modum. </s>
            <s xml:id="echoid-s6880" xml:space="preserve">Si diſtantia ſtellæ ab initio ♈ ſecundum ordi
              <lb/>
            nem ſignorũ fuerit accepta, tunc arcus inuentus ſiue radix per ſe tibi monſtrabit aſcen-
              <lb/>
            ſionem rectam: </s>
            <s xml:id="echoid-s6881" xml:space="preserve">ſin autẽ diſtantia ab ♈ ſit cõtra ſignorũ ordinem cõnumerata, ſubtrahe
              <lb/>
            radicem illam â circulo toto, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6882" xml:space="preserve">reliquã habebis aſcenſionem rectã ſtellæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s6883" xml:space="preserve">ſed ſi diſtantia
              <lb/>
            ſtellæ à principio ♎ numerata eſt contra ordinem ſignorum, ſubtrahes radicem à ſemi-
              <lb/>
            circulo, uerum ubi ab eodem initio ſecundum ordinem ſignorum fuerit accepta diſtan-
              <lb/>
            tia, adde radicem ad ſemicirculum. </s>
            <s xml:id="echoid-s6884" xml:space="preserve">ſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6885" xml:space="preserve">180. </s>
            <s xml:id="echoid-s6886" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6887" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6888" xml:space="preserve">rurſus proueniet tibi aſcenſio recta ſtel
              <lb/>
            læ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6889" xml:space="preserve">?</s>
            <s xml:id="echoid-s6890" xml:space="preserve">? Exempli gratia, non recedemus à Mercurio, quoniã & </s>
            <s xml:id="echoid-s6891" xml:space="preserve">is hora intronizationis
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0082-05" xlink:href="note-0082-05a" xml:space="preserve">EXEM-
                <lb/>
              PLVM
                <lb/>
              E
                <emph style="it">piſcopi.</emph>
              </note>
            gratus acceſsit ad locũ honoris Epiſcopi ipſius intronizationis: </s>
            <s xml:id="echoid-s6892" xml:space="preserve">diſtantia aũt eius â prin
              <lb/>
            cipio ♈ (cui erat tunc proximus) eſt 40. </s>
            <s xml:id="echoid-s6893" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6894" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s6895" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6896" xml:space="preserve">ſinus complementi eſt 79379. </s>
            <s xml:id="echoid-s6897" xml:space="preserve">eum
              <lb/>
            duc in ſinũ complementi latitudinis 99830. </s>
            <s xml:id="echoid-s6898" xml:space="preserve">ſiquidem latitudo eſt 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s6899" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6900" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s6901" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6902" xml:space="preserve">iam ſi di-
              <lb/>
            uido per totu@, prodeunt in quotiente 75349. </s>
            <s xml:id="echoid-s6903" xml:space="preserve">arcus eius eſt 48. </s>
            <s xml:id="echoid-s6904" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6905" xml:space="preserve">14. </s>
            <s xml:id="echoid-s6906" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6907" xml:space="preserve">complemen-
              <lb/>
            tum 41. </s>
            <s xml:id="echoid-s6908" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6909" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s6910" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6911" xml:space="preserve">eſt diſtãtia Mercurij à principio ♈ ſecundum circulum maiorem. </s>
            <s xml:id="echoid-s6912" xml:space="preserve">Si-
              <lb/>
            num cõplementi huius arcus 75356, tan̈ minorẽ duco in totum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6913" xml:space="preserve">productũ diuido </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>