PRONVNCIATVM LXI.
Cognito iam gradu medij cœli, ſimiliter &
gradu aſcendentis, altitudi-
nem poli in de cognoſcere.
nem poli in de cognoſcere.
Vbi gradũ medij cœli habueris, quærè deinceps angulũ eclypticæ &
meridiani ꝑ 26.
27. uel 28. ꝓnunc. ꝗ ſi minor fuerit ̈ 90. erit ad hãc oꝑationem ſatis idoneus: ſin autem
maior extiterit, ſubtrahe eum de ſemicirculo, & reliquũ erit ad cõmodũ. Deinde ꝓpone
arcũ à medio cœliuſ ad gradũ aſcendentis, is ſi minor ſit ̈ 90. etiã iuſtus erit: ſin ma-
ior, ſubtractus à ſemicirculo, relinquet nume℞ aptum ad hãc oꝑationẽ, ſinum eo℞ alte℞
duc in alte℞, ꝓductũ diuide in ſinũ totũ, arcum q̊tientis ſubtrahe à 90. & remanebit am
11Lateralis in
troitus ſimi
le apprehẽ
dit. plitudo aſcẽdẽtis. Hinc ꝓcede ita, ut ſuꝑiori ꝓnunciato edoctus es, unum attẽde, ꝙ ſi gra
dus aſcendentis ſit in aliq̊ ſigno℞ ſeptentrionalium, tunc etiã amplitudo erit ſeptentrio-
nalis, & ſimili modo res ſe habet de meridionali. Sciendum inſuꝑ eſt inutilem & uanam
eſſe hanc operationẽ, quũ in medio cœli fuerit principiũ ♋ uel ♑, puncta quo proxi
me coniuncta, ſiue præcedant ſiue ſequantur, quo ergo longius diſtat principium ♋
uel ♑ à medio cœli, eo certior etexpeditior hæc erit operatio, ſed hic non neceſſarium fu
erit exemplo rem demonſtrare, quando cum ſuperiori pronunciato multum cohæret.
27. uel 28. ꝓnunc. ꝗ ſi minor fuerit ̈ 90. erit ad hãc oꝑationem ſatis idoneus: ſin autem
maior extiterit, ſubtrahe eum de ſemicirculo, & reliquũ erit ad cõmodũ. Deinde ꝓpone
arcũ à medio cœliuſ ad gradũ aſcendentis, is ſi minor ſit ̈ 90. etiã iuſtus erit: ſin ma-
ior, ſubtractus à ſemicirculo, relinquet nume℞ aptum ad hãc oꝑationẽ, ſinum eo℞ alte℞
duc in alte℞, ꝓductũ diuide in ſinũ totũ, arcum q̊tientis ſubtrahe à 90. & remanebit am
11Lateralis in
troitus ſimi
le apprehẽ
dit. plitudo aſcẽdẽtis. Hinc ꝓcede ita, ut ſuꝑiori ꝓnunciato edoctus es, unum attẽde, ꝙ ſi gra
dus aſcendentis ſit in aliq̊ ſigno℞ ſeptentrionalium, tunc etiã amplitudo erit ſeptentrio-
nalis, & ſimili modo res ſe habet de meridionali. Sciendum inſuꝑ eſt inutilem & uanam
eſſe hanc operationẽ, quũ in medio cœli fuerit principiũ ♋ uel ♑, puncta quo proxi
me coniuncta, ſiue præcedant ſiue ſequantur, quo ergo longius diſtat principium ♋
uel ♑ à medio cœli, eo certior etexpeditior hæc erit operatio, ſed hic non neceſſarium fu
erit exemplo rem demonſtrare, quando cum ſuperiori pronunciato multum cohæret.
PRONVNCIATVM LXII.
In quacun regione, perſpecta eleuatione poli, tempus quo punctum zo
diaci ab arcu per polos mundi & arcum æquinoctialis ducto uſ ad circulũ
uerticalem moueatur, dijudicare.
diaci ab arcu per polos mundi & arcum æquinoctialis ducto uſ ad circulũ
uerticalem moueatur, dijudicare.
Hic iam ꝑ circulum, qui ꝑ polos mundi &
arcum æquatoris trãſit, intelliges circulum
maiorem, ꝗ circulus dicitur horæ 6. ante meridiẽ, ꝗa quũ ☉(sun) ad eum ꝑtingit, tunc hora 6
eſt poſt mediÀ© noctis, & 6. horæ adhuc diſtãt à meridie, ſiquidẽ tunc exacte tempus medi
um eſt int meridiẽ & mediũ noctis, quãdo Sol illum attingit. Principio igitur huius oꝑa
tionis, quære ꝗ 5. declinationẽ ꝓpoſiti puncti eclypticæ & altitudinẽ puncti dati in cir-
culo uerticali ꝗ 20. ꝓnunc. ſinũ cõplementi altitudinis huius in circulo uerticali ſepo-
22Arealis in
greſſus iun
gitur. ne in locum aliquẽ ſeorſim, ſimilit & ſinũ cõplementi declinatiõis dati pũcti eclypticæ,
minorẽ duc in ſinum totum, ꝓductũ in maiorem diuide, & arcus q̊tientis ex 90. ſubtra-
ctus relinquet gradus æquatoris, ꝗbus in horas horarũ´ minuta cõuerſus, habebis op
tatum. ? ? Vide exemplũ. Cupio ſcire in loco & die intronizatiõis tempus illud cõme
33EXEM-
PLVM
Epiſoopi. moratũ, declinatio ita Solis eſt 20. gra. 42. mi cõplementũ eius 69. gra. 18. mi. ſinus ip
ſius 93544. is (ꝗa maior) erit altitudo ☉(sun) in circulo uerticali eſt 28. gra. 24. mi. ſinũ cõple
mẽti 87964. duco in totũ, ꝓductũ in diuiſorẽ diuido, & ꝓueniũtin q̊tiente 94034. arcus
eius eſt 70. gra. 7. mi. q̊ ſu bducto à 90. remanẽt 19. gra. 53. mi. æquatoris, ho℞ ſi ſemꝑ 15
ꝓ hora unica ſupputẽ, habebo horã 1. mi. 19. ſecunda 32. tẽpus. ſ. illud quo Sol percurrit
ab hora 6. uſ ad circulum uerticalem in parte orientis, quod tamen & de parte occidua
intelligendum eſt, niſi quòd tũc Sol citius circulum uerticalem attingit quàm horam 6.
poſt meridiem, at hæc operatio nihil loci habet in ſignis meridionalibus.
maiorem, ꝗ circulus dicitur horæ 6. ante meridiẽ, ꝗa quũ ☉(sun) ad eum ꝑtingit, tunc hora 6
eſt poſt mediÀ© noctis, & 6. horæ adhuc diſtãt à meridie, ſiquidẽ tunc exacte tempus medi
um eſt int meridiẽ & mediũ noctis, quãdo Sol illum attingit. Principio igitur huius oꝑa
tionis, quære ꝗ 5. declinationẽ ꝓpoſiti puncti eclypticæ & altitudinẽ puncti dati in cir-
culo uerticali ꝗ 20. ꝓnunc. ſinũ cõplementi altitudinis huius in circulo uerticali ſepo-
22Arealis in
greſſus iun
gitur. ne in locum aliquẽ ſeorſim, ſimilit & ſinũ cõplementi declinatiõis dati pũcti eclypticæ,
minorẽ duc in ſinum totum, ꝓductũ in maiorem diuide, & arcus q̊tientis ex 90. ſubtra-
ctus relinquet gradus æquatoris, ꝗbus in horas horarũ´ minuta cõuerſus, habebis op
tatum. ? ? Vide exemplũ. Cupio ſcire in loco & die intronizatiõis tempus illud cõme
33EXEM-
PLVM
Epiſoopi. moratũ, declinatio ita Solis eſt 20. gra. 42. mi cõplementũ eius 69. gra. 18. mi. ſinus ip
ſius 93544. is (ꝗa maior) erit altitudo ☉(sun) in circulo uerticali eſt 28. gra. 24. mi. ſinũ cõple
mẽti 87964. duco in totũ, ꝓductũ in diuiſorẽ diuido, & ꝓueniũtin q̊tiente 94034. arcus
eius eſt 70. gra. 7. mi. q̊ ſu bducto à 90. remanẽt 19. gra. 53. mi. æquatoris, ho℞ ſi ſemꝑ 15
ꝓ hora unica ſupputẽ, habebo horã 1. mi. 19. ſecunda 32. tẽpus. ſ. illud quo Sol percurrit
ab hora 6. uſ ad circulum uerticalem in parte orientis, quod tamen & de parte occidua
intelligendum eſt, niſi quòd tũc Sol citius circulum uerticalem attingit quàm horam 6.
poſt meridiem, at hæc operatio nihil loci habet in ſignis meridionalibus.
PRONVNCIATVM LXIII.
Intellecta iã altitudine poli, adhucemetiri quanto tempore arcus aliquis
eclypticæ propoſitus à principio uſ in finem pertranſeat circulũ uerticalẽ.
eclypticæ propoſitus à principio uſ in finem pertranſeat circulũ uerticalẽ.
Cõſidera hic ante arcũzodiaci, an principiũ eius declinationẽ habeat maiorẽ ̈ finis
ſiue nõ, numerãdo illũ iuxta ue℞ ordinẽ ſigno℞. Et quæſita quidẽ ꝑ 5. declinationem u-
triuſ, adhuc inꝗre ꝑ præcedens ꝓnunc. tempus, in q̊ quodlibet punctum principij & ſi
nis dati arcus, ꝓmoueatur ab hora 6. uſ ad circulũ uerticalem. Inueſtiga etiã utriuſ
illius puncti aſcenſionẽ rectã per 7 ꝓnunc. & ſubtrahe aſcenſionẽ minorẽ à maiori, reſi-
duũ obſerua ſeor@@m, ſubtrahe etiã tempus minimũ (tantũ duc gradus æquatoris ante cõ
uerſionem in horas) à maiori, q̊d utrun ex præcedenti ꝓnunc. inueniſti ab hora 6. uſ
ad cõtactum circuli uerticalis, ꝙ ſi declinatio ſinis huius arcus maior fuerit ̈ illa
ſiue nõ, numerãdo illũ iuxta ue℞ ordinẽ ſigno℞. Et quæſita quidẽ ꝑ 5. declinationem u-
triuſ, adhuc inꝗre ꝑ præcedens ꝓnunc. tempus, in q̊ quodlibet punctum principij & ſi
nis dati arcus, ꝓmoueatur ab hora 6. uſ ad circulũ uerticalem. Inueſtiga etiã utriuſ
illius puncti aſcenſionẽ rectã per 7 ꝓnunc. & ſubtrahe aſcenſionẽ minorẽ à maiori, reſi-
duũ obſerua ſeor@@m, ſubtrahe etiã tempus minimũ (tantũ duc gradus æquatoris ante cõ
uerſionem in horas) à maiori, q̊d utrun ex præcedenti ꝓnunc. inueniſti ab hora 6. uſ
ad cõtactum circuli uerticalis, ꝙ ſi declinatio ſinis huius arcus maior fuerit ̈ illa