195SECTIO PRIMA.
legitimæ tum menſuræ, tum poſitionis, cui ſtatim ſiſtulæ amplioris moduli
ſubjectæ ſint, quod ita eſſe, recteque a Fabretto indicatum fuiſſe, ſuo loco
monſtrabo, quamvis Viri alias acutiſſimi, id non ſatis ſibi liquere vel potius
de eo ſe dubitare, innuerint.
ſubjectæ ſint, quod ita eſſe, recteque a Fabretto indicatum fuiſſe, ſuo loco
monſtrabo, quamvis Viri alias acutiſſimi, id non ſatis ſibi liquere vel potius
de eo ſe dubitare, innuerint.
§.
5.
Quod autem veteres obſcure &
ſine veris menſuris viderunt, id
demum Cl. Gulielminus in Tract. de aquarum fluentium menſura propoſitione ac-
curatiori & generaliori complexus eſt tali, eandem velocitatem, inquiens, eſſe
aquæ fluentis per canalem inclinatum, ac ſi fluxerit e vaſe per lumen ſimile, & æquale ſe-
ctioni, tantundem a ſuperficie aquæ remotum, quantum ſectio ab Horizontali per initium
alvei, quam propoſitionem impugnavit Dionyſius Papinus, ipſe multum a ve-
ritate aberrans. Quoniam autem in eo ſumus, ut commenta, tum Hydroſtatica,
tum Hydraulica præcipua recenſeamus, hoc loco etiam numerandum eſt il-
lud, de preſſione fluidorum ex impetu cognoſcenda, nempe vim fluidi, in pla-
num ad angulum rectum irruentis data velocitate, æqualem eſſe ponderi cylindrici fluidi
ſuper illo plano extructi, cujus altitudo talis ſit, ex qua mobile libere cadendo a quiete
fluidi velocitatem acquirat. Problematis hujus utiliſſimi ope æſtimare licet vim
fluidorum machinas agitantium, aut, quale eſt ventus, naves propellentium,
motus corporum in mediis reſiſtentibus plurimaque alia. De Hydroſtatica au-
tem, quæ tubulis tenuiſſimis ſeu capillaribus particularis eſt, nihil dico, quia
hactenus ad Leges generales omnibus fluidis communes reduci non potuit:
Incertus præterea eſt Author, qui primus horum tubulorum indolem obſer-
vaverit; conſtat tamen recentem eſſe obſervationem, quia de illa in libris an-
te hos 70. vel 80. annos editis nihil videre eſt.
demum Cl. Gulielminus in Tract. de aquarum fluentium menſura propoſitione ac-
curatiori & generaliori complexus eſt tali, eandem velocitatem, inquiens, eſſe
aquæ fluentis per canalem inclinatum, ac ſi fluxerit e vaſe per lumen ſimile, & æquale ſe-
ctioni, tantundem a ſuperficie aquæ remotum, quantum ſectio ab Horizontali per initium
alvei, quam propoſitionem impugnavit Dionyſius Papinus, ipſe multum a ve-
ritate aberrans. Quoniam autem in eo ſumus, ut commenta, tum Hydroſtatica,
tum Hydraulica præcipua recenſeamus, hoc loco etiam numerandum eſt il-
lud, de preſſione fluidorum ex impetu cognoſcenda, nempe vim fluidi, in pla-
num ad angulum rectum irruentis data velocitate, æqualem eſſe ponderi cylindrici fluidi
ſuper illo plano extructi, cujus altitudo talis ſit, ex qua mobile libere cadendo a quiete
fluidi velocitatem acquirat. Problematis hujus utiliſſimi ope æſtimare licet vim
fluidorum machinas agitantium, aut, quale eſt ventus, naves propellentium,
motus corporum in mediis reſiſtentibus plurimaque alia. De Hydroſtatica au-
tem, quæ tubulis tenuiſſimis ſeu capillaribus particularis eſt, nihil dico, quia
hactenus ad Leges generales omnibus fluidis communes reduci non potuit:
Incertus præterea eſt Author, qui primus horum tubulorum indolem obſer-
vaverit; conſtat tamen recentem eſſe obſervationem, quia de illa in libris an-
te hos 70. vel 80. annos editis nihil videre eſt.
§.
6.
Authores præter citatos a Galilæi temporibus, in rebus aquariis
celebriores ſunt Torricellius, Borellus, Vivianus, Paſcalius, Boilius, recen-
tioris ætatis ſunt Varignonius, Newtonus, Polen@@@, Hermannus, Jacobus &
Johannes Bernoulli, quorum inventa extant in Comment. Acad. Reg. Sc.
Pariſ. Princ. Math. phil. @@@. @ractatu de Caſtellis notiſque ad Frontinum, Pho-
ronomia, Actis Lipſ. , aliisque operibus variis. Quæ vero circa curvatura@
ex preſſione fluidi genitas aliaque hujusmodi inventa a Geometris exhibita fue-
runt, quia facile ad Geometriam puram reducuntur, utut de reliquo omni
laude digna ſilentio prætereo.
celebriores ſunt Torricellius, Borellus, Vivianus, Paſcalius, Boilius, recen-
tioris ætatis ſunt Varignonius, Newtonus, Polen@@@, Hermannus, Jacobus &
Johannes Bernoulli, quorum inventa extant in Comment. Acad. Reg. Sc.
Pariſ. Princ. Math. phil. @@@. @ractatu de Caſtellis notiſque ad Frontinum, Pho-
ronomia, Actis Lipſ. , aliisque operibus variis. Quæ vero circa curvatura@
ex preſſione fluidi genitas aliaque hujusmodi inventa a Geometris exhibita fue-
runt, quia facile ad Geometriam puram reducuntur, utut de reliquo omni
laude digna ſilentio prætereo.