Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia
page |< < (72) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div149" type="section" level="1" n="93">
          <pb o="72" file="0094" n="98" rhead="De Mundi Fabrica,"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7240" xml:space="preserve">Al@orum ſententia eſt Lunam eſſe corpus ſemidiaphanum, ideſt, necomnino opacũ, nec omnino tranſpa
              <lb/>
            rens; </s>
            <s xml:id="echoid-s7241" xml:space="preserve">ex qua ſemidiaphaneitate ſit vt aliquatenus Solis lumine imbibatur, eoque lumine conſpicuam fieri par
              <lb/>
            tem illam Lunæ a Sole auerſam. </s>
            <s xml:id="echoid-s7242" xml:space="preserve">probatid P. </s>
            <s xml:id="echoid-s7243" xml:space="preserve">Chriſtophorus Scheinerè noſtra Societate in ſui
              <unsure/>
            s Mathemati-
              <lb/>
            cis diſquiſitionibus, hac obſeruatione; </s>
            <s xml:id="echoid-s7244" xml:space="preserve">in quadam eclypſi Solis, ea Lunæ pars, quæ Sol@ ſupponebatur, per-
              <lb/>
            ſpicuè cernebatur, quaſi ſolari luce traluceret; </s>
            <s xml:id="echoid-s7245" xml:space="preserve">quæ vero extra Solem porrigebatur omnino inuiſa latebat;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7246" xml:space="preserve">quoniam radij Solis eam peruadentes alio quam ad noſtrum oculum dirigebantur, vt conſideranti manife-
              <lb/>
            ſtum eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s7247" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7248" xml:space="preserve">Idem a ſimili quorumdam corporum comprobatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7249" xml:space="preserve">aqua enim, &</s>
            <s xml:id="echoid-s7250" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s7251" xml:space="preserve">ſemidiaphana, criſtallus, vitrum, pila
              <lb/>
            vitrea Soli obiecta vtramque Lunæ illuminationem imitatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7252" xml:space="preserve">huius ſententiæ fuerunt antiquitus Poſſidonius
              <lb/>
            ille celeberrimus, Cleomedes in Meteoris; </s>
            <s xml:id="echoid-s7253" xml:space="preserve">ex ſemipriſcis Vitellio, Eraſmus Reinoldus in Theoricas Purba-
              <lb/>
            chij; </s>
            <s xml:id="echoid-s7254" xml:space="preserve">ex recentibus P. </s>
            <s xml:id="echoid-s7255" xml:space="preserve">Chriſtophorus prędictus, necnõ P. </s>
            <s xml:id="echoid-s7256" xml:space="preserve">Aguillonius noſtræ pariter Societatis in ſuis opticis.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7257" xml:space="preserve">Vtra autem harum opinionum veritati propior ſit, melioris eſto iudicij.</s>
            <s xml:id="echoid-s7258" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div150" type="section" level="1" n="94">
          <head xml:id="echoid-head104" style="it" xml:space="preserve">Lunares Eclypſes. Cap. V.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7259" xml:space="preserve">NOn hic agendum eſt de eo lumin@s defectu, qui in Luna ſingulis interlunijs apparet, qui verus defectu@
              <lb/>
            non eſt, ſed apparens, Luna enim tunc temporis ſupernè illuminatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s7260" xml:space="preserve">vnde fit vt ipſius ſplendor ſurſum
              <lb/>
            Solem aſpiciat, ac propterea a nobis aſpici nequeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s7261" xml:space="preserve">ſed agemus de eo defectu, qui ſæpe in plenilunijs ſpecta-
              <lb/>
            tur, veruſque eſt lucis defectus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7262" xml:space="preserve">communiter
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0094-01" xlink:href="fig-0094-01a" number="67">
                <image file="0094-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0094-01"/>
              </figure>
            Lunæ eclypſis dicitur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7263" xml:space="preserve">deficit igitur tunc Luna
              <lb/>
            hanc obcauſam, quia videlicet in vmbram ter
              <lb/>
            ræ incurrit, vt in præſenti figuratione, ſit Sol,
              <lb/>
            terra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7264" xml:space="preserve">vmbra terræ, vt apparet, in quam Lu-
              <lb/>
            na inuaſerit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7265" xml:space="preserve">oportet, vt terra directè inter So-
              <lb/>
            lem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7266" xml:space="preserve">Lunam interponatur, ſic enim fit vt vm
              <lb/>
            bra terrę Lunam obtegere queat. </s>
            <s xml:id="echoid-s7267" xml:space="preserve">quod nõ niſi
              <lb/>
            in plenilunio accidere poteſt, quia tunc ſolum
              <lb/>
            Luna Soli directè opponitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7268" xml:space="preserve">hanc autem eſſe
              <lb/>
            eclypſis cauſam, hinc probant Aſtronom. </s>
            <s xml:id="echoid-s7269" xml:space="preserve">pri-
              <lb/>
            mo enim obſeruatum eſt, Lunam nunquam.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7270" xml:space="preserve">eclypſari, niſi cum Soli in plenilunio è diame-
              <lb/>
            tro ſerè opponitur, hoc eſt, niſi quando in eo
              <lb/>
            Zodiaci loco fuerit, ad quem vmbra terræ ne-
              <lb/>
            ceſſario ad partes Soli diametraliter oppoſitas
              <lb/>
            tendit, cum terra ſit in centro mundi, vt ex fi-
              <lb/>
            gura percipi poteſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s7271" xml:space="preserve">atqui Luna, quando ecly-
              <lb/>
            pſatur, ſemper in eadem parte ſoli oppoſita, in qua vmbra extenditur, exiſtit: </s>
            <s xml:id="echoid-s7272" xml:space="preserve">merito igitur concluſerunt Lu-
              <lb/>
            næ defectum prouenire ab vmbra interiectæ terræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s7273" xml:space="preserve">quod etiam euidenter confirmatur ex certa eclypſium. </s>
            <s xml:id="echoid-s7274" xml:space="preserve">
              <lb/>
            prædictione, in qua ſupponunt Lunam cum ad vmbræ locum peruenerit defecturam; </s>
            <s xml:id="echoid-s7275" xml:space="preserve">quod re vera ſuccedit,
              <lb/>
            neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s7276" xml:space="preserve">tandem alia huius defectus cauſa reperiri poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7277" xml:space="preserve">certum igitur ſit Lunam præ@icta de cauſa priuari lu-
              <lb/>
            mine. </s>
            <s xml:id="echoid-s7278" xml:space="preserve">Sed quæret quiſpiam cur in omni Lunæ plenilunio, aut oppoſitione non fiant eclypſes, cui reſpon-
              <lb/>
            dendum eſt, cauſam eſſe quia iter Lunæ proprium, quo ſub Zodiaco ſecundum ſignorum ordinem incedit,
              <lb/>
            non eſt ſub eclyptica, verum eam duobus in locis ſecat, atque ab ea, tam in Septentrione quam in Auſtrum. </s>
            <s xml:id="echoid-s7279" xml:space="preserve">
              <lb/>
            deflectit ad gradus quinque, quas ſectiones ſupra diximus appellari Nodũ Boreum ☊. </s>
            <s xml:id="echoid-s7280" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7281" xml:space="preserve">Auſtralem ☋. </s>
            <s xml:id="echoid-s7282" xml:space="preserve">Ara-
              <lb/>
            bicè caput, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7283" xml:space="preserve">cauda Draconis. </s>
            <s xml:id="echoid-s7284" xml:space="preserve">Vnde ſequitur Lunam opponi tantum Soli è diametro in plenilunijs illis, quę
              <lb/>
            continguntapud illas duas ſectiones, ſeu apud illa duo quadriuia Solis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7285" xml:space="preserve">Lunæ, in quibus vmbra terræ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7286" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Luna, ita ſibi occurrunt, vt altera alteri de via omnino cedere nequeat, ſed neceſſe ſit Lunam, aut totam, aut
              <lb/>
            partem in vmbram incurrere. </s>
            <s xml:id="echoid-s7287" xml:space="preserve">cauſa igitur cur non omne plenilunium ſit eclypticum, eſt imperfecta lumi-
              <lb/>
            narium oppoſitio, quæ oritura viarum ipſarum euariatione. </s>
            <s xml:id="echoid-s7288" xml:space="preserve">omnis autem vera oppoſitio eclyptica fit, aut
              <lb/>
            in prædictis viarum quadriuijs, aut ſaltem intra diſtantiam vtrinque ab eis 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s7289" xml:space="preserve">graduum. </s>
            <s xml:id="echoid-s7290" xml:space="preserve">oppoſitio autem
              <lb/>
            media eclyptica ad ſummum diſtat gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7291" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s7292" xml:space="preserve">12′. </s>
            <s xml:id="echoid-s7293" xml:space="preserve">extra hos terminos, earũ viæ adeo ab inuicem recedunt, vt Lu-
              <lb/>
            na vmbram ablq; </s>
            <s xml:id="echoid-s7294" xml:space="preserve">ipſius contactu, prætergrediatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7295" xml:space="preserve">quid media, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7296" xml:space="preserve">vera ſit oppoſitio poſtea dicetur.</s>
            <s xml:id="echoid-s7297" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7298" xml:space="preserve">Ex hac via rum inclinatione oriuntur etiam varia eclypſium genera; </s>
            <s xml:id="echoid-s7299" xml:space="preserve">totales enim ſunt cum tota Luna
              <lb/>
            eclyplatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s7300" xml:space="preserve">quæ contingunt aut in ſectionibus ipſis, aut propè. </s>
            <s xml:id="echoid-s7301" xml:space="preserve">aliæ totales cum mora, in quibus Luna tota
              <lb/>
            eclypſata in vmbra moras diu trahit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7302" xml:space="preserve">aliæ totales ſine mora, in quibus Luna tota quidem deficit, ſed non mo-
              <lb/>
            ratur in vmbra. </s>
            <s xml:id="echoid-s7303" xml:space="preserve">hæ contingunt paulò remotius à ſectionibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s7304" xml:space="preserve">aliæ partiales, quibus non tota Luna, ſed pars
              <lb/>
            eius tantum obſcuratur, tantoque minor, quanto longius a ſectionibus diſtiterint, dummodo ſint inter præ-
              <lb/>
            dictos terminos.</s>
            <s xml:id="echoid-s7305" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7306" xml:space="preserve">Porrò hæc defectum varietas, ſubit aliam varietatem, nam defectus in eadem à ſectionibus diſtantia con-
              <lb/>
            tingentes, non ſunt ſemper æquales, quia vmbra terræ non eſt ſemper eiuſdem craſſitiei, ſed nodo amplior,
              <lb/>
            modo gracilior, prout Sol fuerit terræ propinquor, vel altior. </s>
            <s xml:id="echoid-s7307" xml:space="preserve">præterea quia ipſa quoque Luna variam for-
              <lb/>
            titura terra diſtantiam, quæ cauſa ſunt, vtipſa ingrediatur vmbram aliquando in ſublimiori loco, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7308" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>