3620De Circulis Sphæræ.
Alatinis autem dicitur ſignifer maximè à Poetis, quod in eo animalia illa, quæ etiã ſigna dicuntur, exiſtant.
nominaturetiam circulus obliquus, quia vt videre eſt in Sphæra materiali, obliquus, ſeu tranſuerſus eſt ad
alios circulos inuicem paralellos, ideſt, ad Æquatorem, Tropicos, & Polares.
nominaturetiam circulus obliquus, quia vt videre eſt in Sphæra materiali, obliquus, ſeu tranſuerſus eſt ad
alios circulos inuicem paralellos, ideſt, ad Æquatorem, Tropicos, & Polares.
Eſt autem Zodiacus circulus maximus, vel potius Zona, aut Armilla quædam latitudinem habens 12.
gra-
duum, & ſecundum nonnullos 14. quem linea Eclyptica bifariam in longum ſecat, ſic dicta ab Eclypſibus,
quæ aut in ea, aut apud eam fiunt: dicitur etiam à Ptolemæo circulus qui per medium ſignorum eſt. eſt au-
tem Eclyptica circulus maximus cuius centrum congruit centro mundi, eiuſque poli diſtant a polis mundi
gr. 23. {1/2}. vnde, & ipſa declinat ab æquatore, ſeu facit angulum cum æquatore hac tempeſtate gr. pariter 23. {1/2}.
hanc autem Eclypticæ, ac Zodiaci obliquitatem primus obſeruauit Anaximander Thaletis ſucceſ@or, anno
ferè 700. ante humani generis ſalutem, vt cõſtat ex noſtra clarorum Mathematicorum Chronolog@a, quam
cum @ocis Mathematicis apud Ariſtotelem edidimus. Eclyptica autem propriè eſt via, & orbita Solis, quã
ipſe proprio motu centroque ſuo perpetuo terit: Quapropter cum Aſtronomi inquirere volunt maximam
Eclypticæ declinationem, quæ menſuratur in Coluro ſolſtitiorum obſeruant meridianam, ſeu maximam.
Solis altitudinem ſupra horizontem, circa ſolſtitium æſtiuum per quadrantem noſtrum Aſtronomicè col-
locatum, ex qua maxima altitudine detrahunt æquatoris altitudinem, quam ſupra inuenimus, & remanet
maxima Eclypticæ declinatio, quam hoc tempore ponimus eſſe gr. 23. {1/2}. quamuis Tychoni ſit 23. 31|.
duum, & ſecundum nonnullos 14. quem linea Eclyptica bifariam in longum ſecat, ſic dicta ab Eclypſibus,
quæ aut in ea, aut apud eam fiunt: dicitur etiam à Ptolemæo circulus qui per medium ſignorum eſt. eſt au-
tem Eclyptica circulus maximus cuius centrum congruit centro mundi, eiuſque poli diſtant a polis mundi
gr. 23. {1/2}. vnde, & ipſa declinat ab æquatore, ſeu facit angulum cum æquatore hac tempeſtate gr. pariter 23. {1/2}.
hanc autem Eclypticæ, ac Zodiaci obliquitatem primus obſeruauit Anaximander Thaletis ſucceſ@or, anno
ferè 700. ante humani generis ſalutem, vt cõſtat ex noſtra clarorum Mathematicorum Chronolog@a, quam
cum @ocis Mathematicis apud Ariſtotelem edidimus. Eclyptica autem propriè eſt via, & orbita Solis, quã
ipſe proprio motu centroque ſuo perpetuo terit: Quapropter cum Aſtronomi inquirere volunt maximam
Eclypticæ declinationem, quæ menſuratur in Coluro ſolſtitiorum obſeruant meridianam, ſeu maximam.
Solis altitudinem ſupra horizontem, circa ſolſtitium æſtiuum per quadrantem noſtrum Aſtronomicè col-
locatum, ex qua maxima altitudine detrahunt æquatoris altitudinem, quam ſupra inuenimus, & remanet
maxima Eclypticæ declinatio, quam hoc tempore ponimus eſſe gr. 23. {1/2}. quamuis Tychoni ſit 23. 31|.
Refert autem Zodiacus viam omnium Planetarum, quam motu proprio obambulant, quo ab Occaſu in
Ortum ſub ipſo progrediuntur. ſicuti enim ęquator eſt propter Primum motũ, ſeu diurnũ; ita Zodiacus eſt
propter motum ſecundum, qui eſt proprius Planeta@um. Obſeruatum eſt enim ab Aſtronomis Planetas om-
nes, Solem, Lunam, & reliquos, non ſolum motu d@urno ab Ortu in Occaſum 24. horis circumuerti; verum
etiam ſuis proprijs motibus ſub Zodiaco ferri ab Occaſu in Ortum, non tamen directè, leu obliquè, ideſt, per
viam quandam, quæ æquatorem obliquè ſecat: vnde, & ab eo deflectit, tam in Septentrionem, quam in me-
ridiem, quam viam Zodiacum appellarunt. Hunc autem motum ſecundum manifeſtius videbis in Luna,
quàm in alijs, ſi enim eam obſeruaueris ad ſtellas fixas, videbis eam quotidie yeſperi reſpectu earum ad quas
relata eſt, eſſe magis Orientalem, ideſt, eas præterire verſus Orientem, ipſa vera ad Occaſum remanere.
Ortum ſub ipſo progrediuntur. ſicuti enim ęquator eſt propter Primum motũ, ſeu diurnũ; ita Zodiacus eſt
propter motum ſecundum, qui eſt proprius Planeta@um. Obſeruatum eſt enim ab Aſtronomis Planetas om-
nes, Solem, Lunam, & reliquos, non ſolum motu d@urno ab Ortu in Occaſum 24. horis circumuerti; verum
etiam ſuis proprijs motibus ſub Zodiaco ferri ab Occaſu in Ortum, non tamen directè, leu obliquè, ideſt, per
viam quandam, quæ æquatorem obliquè ſecat: vnde, & ab eo deflectit, tam in Septentrionem, quam in me-
ridiem, quam viam Zodiacum appellarunt. Hunc autem motum ſecundum manifeſtius videbis in Luna,
quàm in alijs, ſi enim eam obſeruaueris ad ſtellas fixas, videbis eam quotidie yeſperi reſpectu earum ad quas
relata eſt, eſſe magis Orientalem, ideſt, eas præterire verſus Orientem, ipſa vera ad Occaſum remanere.
Idem apparet comparata ad Solem Luna, cum præſertim noua eſt, manifeſtè enim omnes videmus eam
magis quotidie ab eo verſus Orientem recedere. Neque verò putandum eſt eundem Planetam duobus hi-
ſce motibus eodem tempore ferri in contrarias partes, hoc enim impoſſibile eſt, ſed ſemper magis Occiden
tem verſus appropinquat, quia motus diurnus velocior eſt motu eius proprio, & ideo præualet, & ſuperat;
& proinde Planetam ad Occidentem, vel inuitum quaſi rapit: interim tamen minimè Planeta præpeditur,
quo minus per Zodiacum paululum verſus Orientem, progrediatur. exemplo ſit formica poſita in princi-
pio Arietis, adeò tardè verſus Orientem incedens, vt vno die gradum vnum tantum abſoluat: quo eodem
die, motu diurno conuertatur circa totum mundum ſimul cum Zodiaco, & primo illo gradu, quem inte-
rim inambulabat: certum eſt eam ſemper velocius ad partes Occidentis deferri, quamuis eodem tempore.
gradum primum Arietis tardè ſcandat. ſed hæc alibi fuſius explicanda ſunt. Quantum autem declinent
ſingula Eclyuticæ puncta ab æquatore facilè eſt in Sphæra materiali, aut globo aliquo Aſtronomico fa-
brefacto reperire, in qua Sphæra, vel in quo globo conſtituta ſit@ prius Eclyptica ſecundum maximam.
eius declinationem, per obſeruationem inuentam, quam noſtra ætatc ponimus eſſe graduum 23. {1/2}. quæ de-
clinatio eſt angulus, quem facit cum æquatore, & quem menſurat Colurus ſolſtitiorum; ſi enim per ſingula
eius puncta, ducantur circuli declinationum, de quibus ſupra dictum eſt, erunt eorum arcus inter dicta pun-
cta, & Æquinoctialem interpoſiti eorum declinationes ab æquatore. Quam declinationem ſic reperies ex
materiali Sphæra: applica quoduis Eclypticæ punctum circulo mer@diano, & numera gradus meridiani in-
ter punctum illud Eclypticæ, & æquatorem interceptos, ij enim erunt quęſita illius puncti declinatio; quia
hac ratione meridianus fungitur officio omnium circulorum declinationum. eandem declinationem ſic cir
cino accipies; pone pedem alterum in puncto Eclypticæ quouis, alterum ita dilata vt lineam æquatoris cir-
cinando attingat: apertura circini applicetur Eclypticæ, aut Æquatori, & apparebit quot graduũ ea, decli-
natio ſit; Tandem Aſtronomi vt expeditè has declinationes reperiant, condidere ſibi Tabellam ſequentem.
magis quotidie ab eo verſus Orientem recedere. Neque verò putandum eſt eundem Planetam duobus hi-
ſce motibus eodem tempore ferri in contrarias partes, hoc enim impoſſibile eſt, ſed ſemper magis Occiden
tem verſus appropinquat, quia motus diurnus velocior eſt motu eius proprio, & ideo præualet, & ſuperat;
& proinde Planetam ad Occidentem, vel inuitum quaſi rapit: interim tamen minimè Planeta præpeditur,
quo minus per Zodiacum paululum verſus Orientem, progrediatur. exemplo ſit formica poſita in princi-
pio Arietis, adeò tardè verſus Orientem incedens, vt vno die gradum vnum tantum abſoluat: quo eodem
die, motu diurno conuertatur circa totum mundum ſimul cum Zodiaco, & primo illo gradu, quem inte-
rim inambulabat: certum eſt eam ſemper velocius ad partes Occidentis deferri, quamuis eodem tempore.
gradum primum Arietis tardè ſcandat. ſed hæc alibi fuſius explicanda ſunt. Quantum autem declinent
ſingula Eclyuticæ puncta ab æquatore facilè eſt in Sphæra materiali, aut globo aliquo Aſtronomico fa-
brefacto reperire, in qua Sphæra, vel in quo globo conſtituta ſit@ prius Eclyptica ſecundum maximam.
eius declinationem, per obſeruationem inuentam, quam noſtra ætatc ponimus eſſe graduum 23. {1/2}. quæ de-
clinatio eſt angulus, quem facit cum æquatore, & quem menſurat Colurus ſolſtitiorum; ſi enim per ſingula
eius puncta, ducantur circuli declinationum, de quibus ſupra dictum eſt, erunt eorum arcus inter dicta pun-
cta, & Æquinoctialem interpoſiti eorum declinationes ab æquatore. Quam declinationem ſic reperies ex
materiali Sphæra: applica quoduis Eclypticæ punctum circulo mer@diano, & numera gradus meridiani in-
ter punctum illud Eclypticæ, & æquatorem interceptos, ij enim erunt quęſita illius puncti declinatio; quia
hac ratione meridianus fungitur officio omnium circulorum declinationum. eandem declinationem ſic cir
cino accipies; pone pedem alterum in puncto Eclypticæ quouis, alterum ita dilata vt lineam æquatoris cir-
cinando attingat: apertura circini applicetur Eclypticæ, aut Æquatori, & apparebit quot graduũ ea, decli-
natio ſit; Tandem Aſtronomi vt expeditè has declinationes reperiant, condidere ſibi Tabellam ſequentem.
Vſus, & declaratio Tabulæ ſequentis.
TAbula continet columnas quinque, in prima ſunt gr.
30.
inſeruientes ſex ſignis ſuperioribus.
In ſecunda
ſunt gradus, & min. declinationum, quæ debentur gradibus primæ columnæ: hæ autem declinationes
ſupra ſe habent duo ſigna ♈. & ♎. quia eodem modo hæc duo ſigna declinant ab Æquatore, vt in Sphæra
materiali patet. habent etiam infra alia duo ſigna ♓. & ♍. quia hæc duo habenteaſdem cum ſuperioribus
declinationes, quamuis inuerſo ordine. Tertia, & quarta columna, ex modo dictis ſatis intelligi poſſunt.
Quinta columna continet gr. 30. inferiorum ſex ſignorum, qui gradus inuerſo ordine, ſcribuntur, quia vt
dixi, ſex ſigna inferiora habent eaſdem declinationes cum ſuperioribus, ſed ordine inuerſo, vt in Sphæra
videre eſt.
ſunt gradus, & min. declinationum, quæ debentur gradibus primæ columnæ: hæ autem declinationes
ſupra ſe habent duo ſigna ♈. & ♎. quia eodem modo hæc duo ſigna declinant ab Æquatore, vt in Sphæra
materiali patet. habent etiam infra alia duo ſigna ♓. & ♍. quia hæc duo habenteaſdem cum ſuperioribus
declinationes, quamuis inuerſo ordine. Tertia, & quarta columna, ex modo dictis ſatis intelligi poſſunt.
Quinta columna continet gr. 30. inferiorum ſex ſignorum, qui gradus inuerſo ordine, ſcribuntur, quia vt
dixi, ſex ſigna inferiora habent eaſdem declinationes cum ſuperioribus, ſed ordine inuerſo, vt in Sphæra
videre eſt.
Cum igitur ſcire libuerit declinationem alicuius gradus Eclypticæ, ſi eius ſignum fuerit ſuperius, accipe
gradum oblatum in prima columna, & è regione eius dextrorſum procedendo ſub ſigno eius, accipe nume-
rum graduum, & minutorum, quæ declinationem quæſitam conficiunt, v. g. declinatio gr. 14. ♉. erit gr. 16.
min. 6. ſi vero gradus, cuius declinationem quæris, pertineat ad vnum ex ſignis inferioribus, eum accipe
gradum oblatum in prima columna, & è regione eius dextrorſum procedendo ſub ſigno eius, accipe nume-
rum graduum, & minutorum, quæ declinationem quæſitam conficiunt, v. g. declinatio gr. 14. ♉. erit gr. 16.
min. 6. ſi vero gradus, cuius declinationem quæris, pertineat ad vnum ex ſignis inferioribus, eum accipe