Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
31 11
32 12
33 13
34 14
35 15
36 16
37 17
38 18
39 19
40 20
41 21
42 22
43 23
44 24
45 25
46 26
47 27
48 28
49 29
50 30
51 31
52 32
53 33
54 34
55 35
56 36
57 37
58 38
59 39
60 40
< >
page |< < (13) of 677 > >|
3313LIBER PRIMVS. ipſorum ducuntur: atque eodem modo paralleli ſingulorum graduum Eclipticæ inu ſtigari poſ-
ſunt
;
ſi nimirum circulus M P N Q, in ſingulos gra dus diſtribuatur, & reliqua fiant, quæ prius.
Nam in vniuerſu@ rectæ, quæ ipſi P Q, parallelæ ſunt, abſcindunt ex Meridiano arcus declinatio-
num
eorum arcuum Eclipticæ, qui arcubus circuli M P N Q, ſi miles ſunt, ſicut &
duodecim ſi-
gna
Zodiaci duodecim arcubus Q X, X Y, &
c. ſimilia ſunt. Quod quidem hac fere ratione cum
Petro
Nonio lib.
2. de arte nauigandi demonſtrabimus.
INTELLIGATVR circa E M, deſcriptus ſemicirculus Eclipticæ A M B, & circa E H, ſe-
11Demon ſtrati@
deſcriptionis

Analemmatis
.
micirculus Aequatoris A H B, &
vtriuſque ſectio communis ſit recta A B; ſitq́; A, principium ,
&
B, principium . Et quoniam M, eſt principium , vel , cum H M, portio Meridiani
circuli
ſit maxima declinatio ſolis;
diſtat autem vtrumque horũ ab æquinoctialibus punctis qua-
2210 drante integro;
erunt arcus A M, B M, quadrantes, atque adeo anguli A E M, B E M, recti. Secet
iam
recta X R, in plano Meridiani per arcum H M, &
rectas E H, E M, M O, ducto rectã M O,
in
puncto φ, &
rectam E M, in puncto C. Intelligatur quoque per rectam X R, planũ duci Aequa-
tori
A H B, parallelum occurrens rectæ E M in C, (quoniam enim circulus M P N Q, cum in
Analemmate
iaceat in plano Meridiani, ad Aequatorem rectus eſt, eſtq́;
Q H P E, communis ſe-
ctio
Aequatoris &
eiuſdem pla
ni
Meridiani, &
recta X R, di-
ctæ
ſectioni Q H P E, parallela,
11[Figure 11] poterit per ipſam X R, duci
planũ
Aequatori æquidiſtans.)
3320 faciensq́; in Ecliptica quidem
cõmunem
ſectionem D K, re-
ctam
;
In Sphæra autem circu-
443. vndec. lum D γ k, ex propos.
1. lib. 1.
Theod. tranſeuntem per pun-
ctum
γ, in quo recta X R, arcũ
Meridiani
H M, ſecat.
Quo-
niam
igitur eſt, vt M C, ad C E,
552. ſexti. ita M φ, ad φ O, erit &
compo
nendo
, vt M E, ad CE, ita M O,
6630 ad φ O;
& permutando, vt M E, ſemidiameter Eclipticæ ad M O, ſemidiametrũ circuli M P Q,
ita
C E, ad φ O:
Eſt autem C E, æqualis ſinui arcus D A, hoc eſt, rectæ D F, ex D, ad A B, ad rectos
7734. primi. angulos ductæ (ſunt enim A B, D K, communes ſectiones planorum parallelorũ, nempe Aequa-
8816. undec. toris A H B, &
circuli D γ K, factæ ab Eclipticæ plano A M B, parallelæ nec non & C E, D F, pa-
9928. primi. rallelæ) &
φ O, eadem ratione ęqualis ſinui arcus Q X, hoc eſt, rectæ X ω, quæ ad Q E, perpendi-
cularis
eſt.
Igitur ſemidiametri M E, M O, eandem habent proportionem, quam ſinus D F, X ω,
ac
propterea arcus A D, Q X, ſimiles ſunt, vt mox lemmate ſequenti demonſtrabimus.
Oſtenden
dum
ergo eſt, arcum H γ, quem aufert parallela X R, ex Meridiano, æqualem eſſe arcui declina-
tionis
, quam habet Eclipticæ arcus A D, quem arcui Q X, circuli M P Q, ſimilem iam demonſtra
uimus
.
quod quidem facile præſtabimus hoc modo. Deſcripto per polos mundi, hoc eſt, per po-
101040 los parallelorum A H B, D γ K, &
per D, punctum circulo maximo D G, erit arcus D G, arcus de-
clinationis
puncti D, cum intercipiatur inter ipſum punctum, &
Aequatorem. Cum ergo arcus
circulorum
maximorum, qui per polos parallelorum deſcribuntur, inter ipſos parallelos interce-
pti
, ex propoſitione 15.
lib. 2. Theodoſii, æquales ſint; Sint autem arcus H γ, D G, circulorum ma-
ximorum
per polos parallelorum A H B, D γ K, deſcriptorum, intercipianturq́;
inter ipſos paral-
lelos
, æqualis erit arcus H γ, arcui D G.
Aufert igitur in Analemmate parallela X R, arcum H γ,
æqualem
arcui declinationis illius arcus Eclipticæ, qui arcui Q X, ſimilis eſt, qualis eſtarcus A D.
Idemq́ue dicendum eſt de reliquis parallelis Y S, Z T, & α V. Conſtat ergo arcus H γ, H β, H δ, &
H
ε.
æquales eſſe declinationibus reliquorum ſignorum Zodiaci inter & , quandoqui-
dem
arcus ſignorũ in Ecliptica ſimiles ſunt arcubus Q X, X Y, &
c. in circulo M P N Q. tam enim
111150 hi, quàm illi, duodecimæ partes ſunt ſuorum circulorum.
Quoniam verò ſectiones parallelorũ
per
ſignorum initia ductorum factæ à Meridiani plano parallelæ ſunt, liquido conſtat, parallelas
illas
per puncta M, β, γ, H, &
c. ductas, eſſe diametros parallelorum, cum auferant ex circulo A B
C
D, arcus ſimiles illis, quos ex Meridiano ab@cindunt re uera diametri dictorum parallelorum,
vt
ante dictum eſt.
Quòd ſi circulus A B C D, æqualis eſſet Meridiano in Sphæra, tranſirent om-
nino
per illas parallelas paralleli per initia ſignorum ducti.
Idem prorſus demonſtrabimus, ſi pro
Meridiano
circulus A B C D, intelligatur quicunque alius circulus maximus per polos mundi
ductus
, qualis eſt Colurus ſolſtitiorum, vt ſupra in definitione Analemmatis diximus.
Analemma
ergo
ad quamcunque poli altitudinem deſcripſimus.
Quod erat faciendum.
QVAM proportionem habent ſinus toti, hoc eſt, ſemidiametri

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index