Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
81 xxv
82 xxvi
83 xxvij
84 xxviij
85 xxix
86 xxx
87 xxxi
88 xxxij
89 xxxiij
90 xxxiiij
91 xxxv
92 xxxvi
93 xxxvij
94 xxxviij
95 xxxix
96 xl
97 xli
98 xlij
99 xliij
100 xliiij
101 xlv
102 xlvi
103 xlvij
104 xlviij
105 xlix
106 l
107 li
108
109 liij
110 liiij
< >
page |< < of 997 > >|
163
Hieronymi Cardani Doctors
der
Artznei Meyland von Mancherlei wun/
derbaren
/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/
Das
fünfft Bůch. Von dem geſtirn.
Der ſteinen natur/ wachſſung/ vnd vnderſcheid/
Das
xvij. Capittel.
ICH hab geſagt es ſeyẽ ſtein/ ſo anzündet
11koolſtein. die breñen/ wölche wir kolẽ neñẽ.
derẽ ha
bẽ
wir ein theil Leon gſehẽ.
ſy ſeind dẽ ko
lẽ
gleich ſtinckẽ/ ſeind aber ſchwerer.
doch
brauchẽ
ſolche allein die eiſẽ ſchmid.
es iſt
kein
zweifel/ ſie machẽ dz feüwr etwz kreffti
ger
/ wie wir in dẽ büchern {der} ſubtilitet ange-
zeiget
.
Aber in Schottẽ/ dz iſt auſſerſt in
Britaniẽ
gegẽ Mitnacht/ brauchet man di-
ſes
allenthalbẽ/ auß mangel deß holtzes.
wir
haben
vor geſagt dz bitumẽ dariñ begriffen
ſeie
.
Die Schottlẽdiſche vnd Engellẽdiſche
ſtein
aber/ wölche dañen in Franckreich
gfürt
werdẽ ſeind leicht lauter/ gebẽ auch ein glaſt.
etlich aber habẽ mehr
erdẽ
.
Ich hab geſehẽ ein kleinẽ wagẽ mitt acht bar ochſſen hinweg fürẽ/ wöl-
ches
nit allein anzeigt dz ſie ſchwer geweſen/ ſon{der} auch {der} ochſſen blödigkeit.
Wañ aber diſe ſo weit füret/ zeigẽ ſie gnůgſam jrẽ treffenlichẽ nutz an in
dẽ
eyſen ſchmittẽ.
Man findet aber zům offterẽ mal (wie ich es geſechẽ) farbẽ
dariñen
/ ſchier wie guldene o{der} ſilbere ſchüppen.
Solches macht (wie ge-
ſagt
) dz bitumẽ o{der} geſchwäblete kreyden dariñen iſt/ wölches mechtiger
hitz
verbrent/ alle feüchte feißtigkeit vn{der} {der} erdẽ verzeret/ deßhalbẽ wer
den
etwan Metall o{der} ſchüppẽ von Metall dariñen.
Daß meer gſtad bringt
mancherley
figurẽ in den ſteinẽ/ vil mehr dañ andre örther in {der} welt/ an
bergẽ
o{der} flieſſendẽ waſſern.
diſes dreierley vrſach wegẽ. Die erſt/ weil
vil
berg niderſt im meer/ an wölchẽ allerley geſtein wachßen/ ſo werffen
die
wällẽ ſolche an dz gſtad.
Es wachſen auch vil krafft deß ſaltz o{der} bewe
gung
/ wölche alle mitt {der} zeytt durch deß meers ab lauffen/ o{der} wañ dz
meer
erligt/ am gſtad bleibẽ.
dañ dz ſaltz treibt die ſtein zůſamẽ vnd erhaltet
die
/ weil es ein großẽ theil feißtes in jm hatt/ darzů trücknet wermet es.

Es
macht aber die bewegũg einẽ ſchaum/ wölcher mitt dẽ ſand vermiſchet/
mancherley
figurẽ {der} ſteinẽ fürbringt.
Demnach ſeind auch villerley theil {der}
thier
/ nãlich bein/ zän/ haut vnd ſtein/ ſo in den fiſchẽ wachſſen/ alſo auch
{der} gewechßẽ/ als wurtzlen/ bletter/ frücht/ ſtöck/ rindë/ ſafft (als {der} Agſtein)
wölches
alles durch bewegung (wie geſagt) vnd deß ſaltz natur/ ſteinetz
wirt
.
Deßhalbẽ findet mãcherley figurẽ/ villerley gattung/ ſo wun{der}
bar
geſtein am geſtad deß meers.
man findet aber {der} ſchweren weniger/ weil
deß
waſſers bewegung ſolliche minder erleidet.
darumb ſeind auch weniger
metall
dann ſtein/ vorab weil kleine ſtücklin deß metall vnder treffenlichẽ
vil
ſteinen verborgen ſeind.
Man findet auch vmb gleicher vrſach nitt vil
einerley
gattung/ dann wo das meer erlägen iſt.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index