Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
851 dccxcv
852 dccxcvi
853 dccxcvij
854 dccxcviij
855 dccxcix
856 dccc
857 dccci
858 dcccij
859 dccciij
860 dccciiij
861 dcccv
862 dcccvi
863 dcccvii
864 dcccviii
865 dcccix
866 dcccx
867 dcccxi
868 dcccxii
869 dcccxiii
870 dcccxiiii
871 dcccxv
872 dcccxvi
873 dcccxvii
874 dcccxviii
875 dcccxix
876 dcccxx
877 dcccxxi
878 dcccxxii
879 dcccxxiii
880 dcccxxiiii
< >
page |< < (dccxcviij) of 997 > >|
854dccxcviijAußzug von allen auch allen wůſt laſſen an den boden ſitzen/ wölchen du ſolt hinweg thůn/ da
mitt
das waſſer gantz lauter ſeye/ wölches das ſilber vnnd alles metall/ das
gold
außgenom̃en/ zerlaſſen mag.
Weil aber diſes leichtlich daruon reücht/
ſoll
man es in einem gleßenen geſchirr wol verwaren.
Wann auch die krefft
diſes
waſſers bedacht/ wölches auch inn brunwaſſer entpfangen/ das ſilber
on
feüwrinn vier vnnd zwentzig ſtunden waſſer machet/ vnd wañ man
es
auff warme äſchen ſetzet in drey ſtunden/ wer wolte nitt diſen außerſten
dämpffen
ein wunderbare würckung/ wölche faſt vngleüplich/ zůgeben.
Geleicher art iſt auch diſes wölches auß Ammoniac ſaltz/ ſalpeter/ cal-
11Starcke waſ-
ſer
.
chant/ vnnd weichen alet/ yedes geleich vyl/ vnnd letſt auß dem vietten
theil
ſpangrüne bereitet wirt.
dann wann diſes künſtlich vnnd recht gema-
chet
/ verſchonet es auch den ſteinen nitt.
Wann du aber ein wenig von dem
Smirgel
darzů thůſt/ mitt wölchem man die edlen geſtein außpaliert vnd
leüteret
/ wirt deß waſſers mehr/ vnnd krefftiger werden/ dann es verbren-
net
nitt.
Weil nun die erfarung vnns die ding lernet/ wöllen wir ſehen war
umb
diſes alſo ſtarck werde.
dann die erfarung zeiget an/ daß der tröckner
theil
durch deß feüwrs krafft ſubteyl wordenn/ vnnd ein feüwrige vmbſich
freſſende
krafft entpfangen.
Warumb brennet aber das ſcheidwaſſer nitt
wie
der brennt wein?
darumb daß der brennt wein hitziger vnnd ſubteyler
iſt
/ vnnd nitt alſo trocken.
darumb mag er brennen/ faſt wermen/ vnnd a-
ber
nitt vmb ſich freſſen.
Diſes aber mag nit brennenn/ wenig wermen/
vnnd
faſt vmb ſich freſſen.
Alſo iſt auch das ölſo auß krafft deß feüwrs von
dem
calchant gemachet/ weil der trocken theil in ein feüchte verkeeret/ faſt
ſcharpff
/ vnnd brennet die zungen wie ein feüwr.
Darumb iſt bekanndt daß man der geſtalt ein waſſer bereiten mag/ wöl
22Den ſtein inn
der
blaaſsen
zerbrechen
.
liches durch ein inſtrument inn die blaaßen gethon/ den ſtein von ſtundan
zerbrechen
mag.
Dann hie ſeind zwey ding von nöten/ das ein/ ſo den ſtein
zermale
/ das ander daß die blaaßen nitt beſchediget werde.
das erſt wirt
durch
die matery vnnd rechte zůbereitung geordnet.
dann wir můßend die
letſten
dämpff von ſcorpion äſchen/ oder peterlin wurtzen/ oder krepßſtei-
nen
entpfahen.
dann auß diſem wirt ein waſſer/ ſo den ſtein wol zerbrechen
mag
.
Es wirt aber der blaaßen vnſchedlich/ wañ die matery/ auß wölcher
die
matery bereittet/ gar nitt geſaltzen iſt.
darumb můß das waſſer von kei-
nem
ſaltz/ alat/ calchant/ oder weintrůßen/ ſonder auß denen ſtuckenn/ ſo
erſt
gemeldet/ gemachet werden.
Alſo mag auch das waſſer/ ſo vonn tau-
benkaat
oder tag vnd nacht kraut gemachet/ die herte ſtein zermalen.
Mit
dẽ
bocksblůt/ haſenfäl/ vnd glaß/ můß man beſcheidenlich vm̃ghen/ vnd
recht
durch einander vermiſchen/ damit die menſchẽ nit dardurch beſchedi
get
werden.
Es můß ein metalliſche art an jm haben/ oder deß metallen
natur
geenderet ſein.
In vermiſcheten dingẽ ſeind allein drey ſtuck/ erdẽ/ waſſer/ vnd werme/
33Nateürliche
vermiſchung
.
wölliche die erſten vermiſchen.
dann es iſt offenbar/ daß die erd vnnd das
waſſer
von jnen ſelbs durch einan{der} vermiſchet werdẽ.
der lufft aber fleücht
alle
vermiſchung/ man mag auch diſen nim̃er mitt diſen vermiſchen/ auch
nicht
anders/ ſo noch ſubteyler were.
Deß feüwr halbẽ ſoll niemäd zweyfflẽ/
weil
es kein element/ vnd gar nicht von jm geboren wirt.
dann wann vermi
ſchet
ſtuck von diſen harkemend/ müßten ſie durch gewalt zůſamen kom̃en.
es iſt aber offenbar daß das feüwr nichts gebiret/ oder vonn neüwem ma-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index