Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
491 ccccxxxv
492 ccccxxxvi
493 ccccxxxvij
494 ccccxxxviij
495 ccccxxxix
496 ccccxl
497 ccccxli
498 ccccxlij
499 cccclxiij
500 ccccxliiij
501 ccccxlv
502 ccccxlvi
503 ccccxlvij
504 ccccxlviij
505 ccccxlix
506 ccccl
507 ccccli
508 cccclij
509 ccccliij
510 ccccxliiij
511 cccclv
512 cccclvi
513 cccclvij
514 cccclviij
515 cccclix
516 cccclx
517 cccclxi
518 cccclxij
519 cccclxiij
520 cccclxiiij
< >
page |< < (ccccxlij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div622" type="section" level="1" n="58">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14264" xml:space="preserve">
              <pb o="ccccxlij" file="0498" n="498" rhead="Von mancherlei wunderbaren"/>
            auff einẽ ſtein oder holtz beyeinanderen bleibt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14265" xml:space="preserve">wañ man diſe ſtarcke artzney
              <lb/>
            mit ſüßholtz ſeüdet/ gibt es mer ſafft/ dieweil vyl ſafft in dem ſüßholtz ſelbs
              <lb/>
            iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14266" xml:space="preserve">doch on zweifel vyl milter/ dann es ligt nit vyl daran/ ob deſſen vyl ſeie.</s>
            <s xml:id="echoid-s14267" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14268" xml:space="preserve">Der anderen allen krafft entpfach ich von ſtũd an alſo in brentem wein/
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0498-01" xlink:href="note-0498-01a" xml:space="preserve">wie man al-
                <lb/>
              ler dingen
                <lb/>
              krafft entpfa
                <lb/>
              he.</note>
            vorab wañ es wolriechẽde ding ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s14269" xml:space="preserve">Ich leg die gůte vñ trockne artzney in
              <lb/>
            drey oder vier vntz gůten breñten weins/ der in einer gleßnen gutteren iſt/
              <lb/>
            mit einem engen bundtloch/ ich ſchneid ſie klein/ vnnd laß alſo darinnen
              <lb/>
            beyßen/ demnach beſchleüß ich die gutteren wol mit einer blateren/ vnnd
              <lb/>
            gůten weyßen wachs/ vnnd ſtell ſie in ein klein tröglin voll warmer eſchen/
              <lb/>
            in welcher doch kein feüwr iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14270" xml:space="preserve">demnach ſtell ich das tröglin an ein warm
              <lb/>
            orth/ vnnd am nachgenden tag zů der ſelbigen ſtund/ zeüch ich die krefft
              <lb/>
            harauß. </s>
            <s xml:id="echoid-s14271" xml:space="preserve">diſes mag auch beſchehen/ wañ man das geſchirr in miſt vergrabt/
              <lb/>
            oder in ein warm waſſer hencket/ oder was der geleichen krafft hatt/ welcht
              <lb/>
            vorhin in bücheren von den Subtiliteten angezeigt ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s14272" xml:space="preserve">Diſe krafft hatt
              <lb/>
            auch die artzney/ welche Elyſir geneñet wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14273" xml:space="preserve">doch wirt daßelbig vollendet/
              <lb/>
            wann die feülung vollbracht. </s>
            <s xml:id="echoid-s14274" xml:space="preserve">diſes aber/ wann es noch gantz iſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s14275" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14276" xml:space="preserve">Es iſt aber die feülung gar nit gůt/ in denen dingen ſo balb verderben.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s14277" xml:space="preserve">darumb ſollen wir weder kreüter/ frücht/ noch anders inn warme beyung
              <lb/>
            vergraben/ wañ wir deren gantze krefft wöllen außziehen. </s>
            <s xml:id="echoid-s14278" xml:space="preserve">Welche nun ra-
              <lb/>
            then/ daß man das außgezogen waſſer inn die trůſen/ oder ſonſt etwan ein
              <lb/>
            kraut/ ſo geleicher art iſt/ vermiſchen oder vergraben ſolle/ die felen auff
              <lb/>
            zwen weg. </s>
            <s xml:id="echoid-s14279" xml:space="preserve">dann ſie verderbend die artzney/ vnd ſcherpffen diſe zů vyl durch
              <lb/>
            des feüwrs würckung.</s>
            <s xml:id="echoid-s14280" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14281" xml:space="preserve">Deßhalben ſoll man allein die wideräferung zůhanden nemmen/ wann
              <lb/>
            die ding ſollend ſubteyl/ warm vnd trocken werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s14282" xml:space="preserve">Die feülung aber/ wañ
              <lb/>
            die ding ſo man zůſammen thůt/ nit recht mögen faul/ ſonder mehr vermi-
              <lb/>
            ſchet werden/ als die gewürtz vnd gummen. </s>
            <s xml:id="echoid-s14283" xml:space="preserve">Wann aber die ſubſtantz zwi
              <lb/>
            fach oder dreyfach iſt/ vnder wölchen wir eine verderben wöllẽ/ vnd die an
              <lb/>
            dere behalten/ vnd man diſe nit mag von einanderen ſünderen/ vñ aber es
              <lb/>
            feüchte/ dann wir begeren züzerſtörẽ/ ſollen wir die artzney vmb ſo vyl ver
              <lb/>
            graben/ biß das theil verdirbt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14284" xml:space="preserve">Es wirt aber auch alſo kein lautere artzney
              <lb/>
            ſein/ mir thüend dañ das verdorben theil hinweg. </s>
            <s xml:id="echoid-s14285" xml:space="preserve">dann man můß von einer
              <lb/>
            yeder gefauleten artzney/ alles das ſo ſcharpff/ der menſchlichen natur zů
              <lb/>
            wider/ feißt/ vnnd etwas anderſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14286" xml:space="preserve">dann diſes ſo gefaulet/ diſtillieren vnd
              <lb/>
            abſünderẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14287" xml:space="preserve">doch machet diſe enderung der ſubſtantz/ daß etwan das waſſer
              <lb/>
            ein anderen geruch vnnd geſchmack bekommet/ dann diſes ſo gediſtilliert
              <lb/>
            wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14288" xml:space="preserve">Der wermůt iſt gar bitter/ vnnd iſt doch das waſſer ſo darauß gezogẽ
              <lb/>
            etwas ſüß/ vnnd hatt deß wermůth geruch nit. </s>
            <s xml:id="echoid-s14289" xml:space="preserve">dann die dickere ſubſtantz
              <lb/>
            ſo bey der bitterkeit iſt/ ſteigt von der ſchwere nit hinauff/ was aber in dem
              <lb/>
            marck o{der} ſonſt iſt/ dz iſt feüchter/ ſüßer vñ leichter/ darũb ſteigt es hinauff.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s14290" xml:space="preserve">dañ die rund iſt bitter/ dz aber vn{der} der rindẽ im ſtengel oder äſtlinen/ dz iſt
              <lb/>
            ſüß. </s>
            <s xml:id="echoid-s14291" xml:space="preserve">doch nit von des willẽ/ ſon{der} weil es feüchter vnd ſubtyler iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14292" xml:space="preserve">Dañ wañ
              <lb/>
            ein theil des kraut hinauff füre/ darzů allein nach dẽ orth vnderſcheiden/
              <lb/>
            wurde es ettlicher geſtalt dz waſſer faſt bitter machẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14293" xml:space="preserve">Es iſt aber an keinem
              <lb/>
            orth bitter/ vnd wirt diſe bitterkeit nit gar võ der ſtatt abgeſündert/ darũb
              <lb/>
            můß diſes von der ſubſtantz enderung wegẽ zůghen. </s>
            <s xml:id="echoid-s14294" xml:space="preserve">Alſo werdẽ vnd müßen
              <lb/>
            die reinen von den reinen vnnd beſten harkommen.</s>
            <s xml:id="echoid-s14295" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14296" xml:space="preserve">Deßhalbẽ mögẽ wir faſt gůtẽ brentẽ wein durch ein diſtillierung machẽ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s14297" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>