Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 41]
[42] Ecliptica ſept@t. linea refleya. Erratira @@ ſectio. Ecliptica merid. A B
[43] f m @ o e q h k l a n u c d g
[44] a k g b @ @ @ l e m f q p o n b
[45] a c d b
[46] C B A F D E G
[47] Axis primus. Axis terts. Axis ſecundg Turris horologij uicem prim@ axis gereus. cla@@s verſa @lis. Rota horologij principalis. Fums. Capſula molę. Mola XXXV Q P O VII N LXX III M L R H LXXXX VI K G XV F D C E A B
[Figure 48]
[49] f g d b a c e h m k
[50] l f e i g h
[51] a b c d
[52] Rotacochlearis.
[53] D C A E B
[54] D F C A B
[55] D D F F C E A A B B
[Figure 56]
[57] E C B A f D
[58] Meridies Oriens. Styl@ lap. Her. Arge@ cule us. Occidens Septentrio A B C D E F G H K L M N O P Q R S T V X Y Z ?? ℞ {στ} θ
[59] D C B A
[60] L H G H K
[61] F
[62] E A B C D
[63] A B C D
[64] Cucurbi@ ta vel clau@.
[65] Tubusſeu Pileus.
[66] Matula.
[67] Vas cęcu.
[68] Lebes ſeu A@enum.
[69] Pellicamum ſea Anſatum vas.
[70] A B
< >
page |< < (xlv) of 997 > >|
101xlvſachen/ Das erſt bůch. ſpricht auch der Poet/
Das waſſerlauffet ſtille zwar/
Wir ſehend auch daß die bechlin ſchneller vnnd mitt gröſſerem getöß do
har
lauffend dann die brunnen/ die brunnen aber ſchneller dann die flüß.
die kleinẽ als Abdua vnd Ticinus ſchneller dañ die groſſer/ als die Tůnaw
vnnd
der Padus.
Es iſt auch bedencken/ ob des runß natur etwas vollbringe/ nam-
lich
das pflaſter/ das getäffel/ das ſand/ kaat/ ſtein/ vnnd kleine ſteinlin/
demnach
ob das waſſer nidereſt/ in der mitte/ vnnd obereſt geleicher
geſtalt
bewegt werde.
Diß iſt alles wirdig vnnd notwendig wüſſen/ die
kunſt
vollenden.
Deßhalben iſt kein zweyffel das waſſer/ ſo durch die rören vnnd teüchel
lauffet
/ fare ſchnell vnd dapffer dohar.
wölches aber durch die känel/ bäch/
vnnd
weitte pletz lauffet/ iſt allein ſchnell von wegen des tribs.
darumb iſt
das
waſſer allwegen ſchneller durch die rören oder teüchel/ dann durch die
bäch
/ wann alle ding geleich ſeind/ auch geleiche hilff vnnd hindernuß.
Laß
ſein
der teüchel ſeye A B.
vnnd das waſſer falle herab durch das B C. des
5[Figure 5]a b d c halben wirt es lauſſen bey dem eck C B D/ vnd můß ein linien
verſtanden
werden B D/ ſo außhin gerad gezogen iſt.
deßhal-
ben
wirt das waſſer eben ſo ſchnel lauffen/ damitt es nitt im teü
chel
von ein anderen abgeſünderet werde.
darumb lauffet es vylſchneller
dann
durch die halden A B.
vnnd auch mehr dann durch die bech. doch wöl
lend
wir von dem baß harnoch reden.
Auff dißmal ſoll gnůgſamm bekant ſein/ daß das frey vnuerhindert waſ
ſer
allein durch den trib lauffet.
Der trib aber iſt zweyerley. Der erſt trib/
der
mitt gewalt ghet/ vnnd deßhalben bald auff höret/ vnd der natürlich/
welcher
auß dem eck der haldung dohar faret.
6[Figure 6]a d @ f g b h c
Alſo falle das waſſer von dem A/ vnd kommen in das
C
.
ſo wirt es mitt einem weidlichen trib in geleichem
lauff
durch A E G C do har farend.
dann wann es in
in
das B fallet/ wirt es darnach in der wag ſthen/ vnd
nitt
auß dem B H C lauffen/ es überkomme dann ei-
nen
trib/ vnnd doch bald auffhören/ dann er iſt von natur har/ vnnd hö-
ret
deſſen vrſach auff.
Aber durch D E F G H iſt es näher bey der bewegung
durch
A B C dann durch A E G C.
deßhalben iſt die bewegung durch D E
F
G H langſammer dann durch A E G C.
Alſo iſt es durch A E G C am al-
ler
ſchnelleſten/ dann die linien A C iſt die aller kürtzeſt vnder denen/ ſo
von
dem A in das C ghond/ dieweil ſie ſchlecht iſt.
es iſt aber ein höhe. dann
es
iſt offenbar daß die ſchnelleſte bewegung iſt/ ſo da beſchicht in geleicher
weitte
von einem höcheren orth/ oder in geleicher höhe vnnd gröſſe/ aber
nitt
ſo weytt.
Deßhalbẽlauffet das waſſer ſo vyl ſchneller/ ſo vyl mehr es an einem glat
ten
orth lauffet/ ob es wol ein minder getöß machet.
wölches auch ſchneller
lauffet
/ das kommet mehr in das feld/ wäſſeret bas.
Es lauffet auch dz
waſſer
nitt über das port/ ſo es in geleicher höhe iſt/ es falle dañ mitt ſtarckẽ

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index