Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 131]
[132] A B C E D
[Figure 133]
[Figure 134]
[Figure 135]
[Figure 136]
[137] a e c b d f k g
[Figure 138]
[139] Acing u Metoy condy lus. Condy lus Procon dylus. Au @ u laris Acing Meta con@@yl@ Condylg Procõdy lus. Cingulg Solaris ANVV D A RIS Acing Metacõ dylus. Condylg Procõdy lus. @eneris. M E DI VS Acing. Metacõ dylus. Condylg Procondy lus IN DEX Veneris & genitalium linca. Thenar Menja. Manus. Cerebri linea Soror cerebralis Trianoulus. Hypothenar. Via lactea. Iecoraria. Soturnia. Vitę linca. Acing Meta condy lus. Condylg POL LLX Soror uitalis ſeu Martia. Stethos Carpus.
[140] a b c d
[Figure 141]
[Figure 142]
[143] fum ad re ci pi en dũ ſpen Lig num per fo ra Gladuisſpendens. Populea uirgn pro medieta teex cori a@@. Radry cucu@ bite hu@ figur Vas Ierr. Ol@um mirrtyd Vas Æ@eũ. Vinum limbus @@neũ lintũ. Aqua limbus V@@ Vitr@@m Diſcus mundpictus Locus eminentior ſditarius ap@@s huir a@@. @p @ſ op Collis ſuper {qo} ſi@ ars. Planum Terra.
[144] A B C F E D
[145] B E C D A F
[146] A D C B E
[147] E D C B A
[148] A T K R H Q V G P F O E N D M C L S B
[Figure 149]
[150] A C E D B
[151] K H F E B D G A C I N M L P O
[Figure 152]
[153] D C A B
[Figure 154]
[155] A B D C E F H G T L N M O P R Q S T X V
[156] H F B G D A E C
[157] B A C
[158] Milãt. Vitalot. Vah
[Figure 159]
< >
page |< < (dccxciij) of 997 > >|
849dccxciijSubteilen ſachen. ſtucken gar gůt iſt. den mittelmeſſigẽ nimmet man zehen theil ſalpeter/
drey
theil weyden koolen/ vnd zwen theil ſchwebel.
den kleinen aber nim
met
man zehen theil ſalpeter/ koolen von haſelnuß holtz ein theil/ vnnd ein
theil
ſchwebel.
diſes ſoll man alles vorhin mitt einem hültzenen hammer zer
ſtoſſen
/ vnnd vorhin mitt bronnwaſſer netzen/ damitt das feüwr nitt dar-
ein
komme/ wann er geſtoſſen wirt.
etliche thůnd eſſig/ die andere brenten
wein
darzů/ vnnd dörrend es dann an der Sonnen.
doch ſtoſſend ſie es nit/
dann
es möchte bald von dem feüwr anghen.
Man můß aber gůt ſorg ha-
ben
/ daß alles von der erden wol geleüteret ſeye/ vorab der ſalpeter/ damitt
er
gar brenne/ vnnd nicht überbleibe.
demnoch daß man alles gar rein ſtoſ-
ſe
/ damitt alle theil wol an einanderen hangen mögen.
wölliches dann be-
ſchicht
ſo man es offt ſtoſſet/ feüchtet/ vnnd tröcknet.
Zům dritten wann es
gar
zůbereitet/ ſoll man es an der Sonnen tröcknen.
dann es iſt gar gefahr-
lich
dem feüwr ſtellen.
Ietz wöllend wir auch fragen/ warum̃ ſo ein große krafft darhinder ſeye.
11wohar der ge
ſchütz
ſtercke
Wann man diſes bulffer inn das rohr legt/ vnnd den klotzen darauff thůt/
demnoch
von auſſenhar nidereſt bey dem rohr anzündet/ ghet es faſt al-
les
eines mals an/ vnd vnderſthet ſich hundert mal ſo weyt als vorhin auß-
ſpreitten.
dann die erfarung lernet/ wann man nur ein klein wenig bulf-
fer
in die hand nim̃et/ daß es hundert malen ſo weytt vmb ſich begreiffet.
wann man ein hirßkörnlin groß anzündet/ wirt es geleich einer nuß groß.
Es lernet arch diſes die vernunfft. weil das feüwr ein leichte vnd ſubtey-
le
matery ſo ein große ſpacium vnnd weyte begreiffet/ vnnd hargegen die
erden
vnnd das bulffer gantz vnnd dick bey einanderen iſt.
Deßhalben wann das bulffer angezündet/ vnnd aber inn ein enge ein-
geſch
loſſen/ erſchüttet es das geſchütz krefftiglich/ findet auch kein ringe-
ren
außgang/ dann da die kugel hinein geſtoſſen/ wölliche es mitt großem
gewalt
bewegt/ vnnd erſt durch das rohr/ demnoch mitt geleicher ſter-
cke
/ hinauß treibt/ ſein gang behaltet/ vnnd gewaltiglich ein große weytte
daruon
faret/ auch alles vmbkeeret vnnd zerſtoſſet das ihm entgegen kom
met
.
Es iſt auch billich daß es ein großen klapff gebe/ weil das feüwr ſtarck
vnnd
mitt großem trib harauß faret/ darzů den lufft ſo ſchnelliglich vonn
einanderen
zertheilet.
es machet auch die kugel ein pfeyſend gethöß/ weil ſie
den
lufft in großer eyl durchtringet.
darzů machet der ſalpeter vnnd ein je-
des
ſaltz von jm ſelbs inn einem freyen feüwr ein zimlich thöß.
Deßhalben
entſthet
auß diſen dreyen vrſachen/ fürnemlich auß der erſten/ wann man
das
geſchütz ablaſſet ein ſollicher klapff ſo dem tonder geleich iſt.
Wann a-
ber
das bulffer nitt mal anghet/ oder feücht/ oder vnrein/ oder nitt wol
bereitet
/ oder nitt vyl ſalpeter hatt/ ghet es langſam vnnd gibt nit ein lau
ten
klapff.
wann es aber klein bereitet/ vnnd mitt einander anghet/ bri-
chet
es das geſchütz.
Darumb kan man nitt allein ein bulffer bereiten/ durch wölliches alles
gſchütz
zerſpringt/ ſonder man mag auch klein bulffer in große ſtück thůn/
daß
ſie zerbrechend.
vnnd hargegen grob bulffer inn klein büchſen/ ſo wer-
dend
ſie den klotzen ſchwerlich ſchieſſen mögen.
alſo hatt diſe kunſt auch ihr
gewüſſes
zeil vnnd abrechnung/ wölliche gantz gefehrlich diſen iſt/ ſo mitt
dem
geſchütz vmbghend.
Es wirt aber der mitt dem geſchütz recht vmbghen/ ſtarcke vnd gewüſſe

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index