Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[101.] Der ringen aber alſo.
[102.] Der ſigillen alſo.
[103.] Von Precantationen/ geſegnen/ oder be beſchwerungen/ Das xcij Capittel.
[104.] Von Geſpenſten/ Geiſteren/ oder Teüfflen vnnd todten/ Das xciij Capittel.
[105.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſiebenzehend Bůch. Von Sachen ſo wirdig zů beſchreiben. Von mancherlei ſitten der völckeren/ Das xciiij Capittel.
[106.] Von mancherlei ſpraachen/ Das xcv Capittel.
[107.] Von Stetten vnd anderen namhaff ten dingen/ Das xcvj Capittel.
[108.] Von ſchatzen/ Das xcvij Capittel.
[109.] Libereien bücher vnd mancherlei exempel der alten koſtlichkeit/ Das xc viij Capittel.
[110.] Em aufflöſung von dem end har/ durch wölche man der erfundenen dingen gebrauch haben mag. Das xcix. Capittel.
[111.] Warumb diſe bücher geſchriben/ vnnd von deren nutzbarkeit/ Das c Capittel.
[112.] Von Subtiliteten. Von ſeltzammen ſachen.
[113.] END.
[114.] Ein kurtzer außzug vnd inhalt aller fürnemmen vnd nutzlicher puncten vnd ar@@k/ len/ ſo in des hochgelerten Hieronymi Cardani/ artzet zů Meyland/ ein vnnd zwentzig bücheren von den ſubteylen hendlen begriffen. Allen liebhabern der nateürlichen vnd künſt-lichen ſachen/ gantz luſtig vnnd nutz-lich zůleſen. Verteütſchet vnnd geordnet durch D. Heinricum Pantaleonem/ in der Vniuerſitet zů Baſel ordenli-chen vnd beſtelten Phyſicum. Anno M. D. lix.
[115.] Dem Erſamen vnd Weiſen her ren Lucas Gebhart/ burger vnnd des Rath in der loblichen ſtatt Baſel/ ſeinem günſtigen lieben herren vnd gůten fründ/ gnad vnnd frid von Gott vnſerem Herren.
[116.] Außzug vonn dem erſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von anfen gen/ materi/ geſtalt/ vnnd nateürlichen bewegungen.
[117.] Außzug von dem anderen bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Elementen vnd deren bewegung oder wirckungen.
[118.] Außzug vonn dem dritten bůch der Dubtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem Himmel.
[119.] Außzug von dem vierdten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem liecht vnnd ſchein.
[120.] Außzug von dem fünfften bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von vermiſchung vnnd vnuollkommenlichen vermiſcheten oder metalliſchen dingen/ etc.
[121.] Außzug von dem ſechſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Hetallen.
[122.] Außzug von dem ſiebendẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von edlem geſtein.
[123.] Außzug vonn dem achten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Plantis vnd erdgewechſen.
[124.] Außzug von dem neünten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den thieren wölliche von feülung wachſend.
[125.] Außzug võ dem zehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den vollkommenen thieren.
[126.] Außzug vonn dem eilffcen bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von notwendigkeit deß menſchen vnnd ſeiner geſtalt.
[127.] Außzug von dem zwölfftẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von des menſchen natur vnd Complexion.
[128.] Außzug vom dreizehenden bůth der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den ſinnen oder entpfindtlichheiten/ vnd dem wolluſt.
[129.] Außzug vom vierzehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von der ſehl vnd dem verſtand.
[130.] Außzug von dem fünffzehenden vnd ſechtzehenden büch der Subtiliteten/ Hierony mi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von künſten vnnd weißheiten.
< >
page |< < (cccclxxxviij) of 997 > >|
544cccclxxxviijVon mancherlei wunderbaren80[Figure 80]o a e b g f n d m l k h Centrum gãg ge-
ſtrackt
durch A D
C
.
ſchnůr ſchlecht
ob
diſem gãg deß
zeigers
oder Com
paß
ſchattẽ C H.
der zeiger ſeye C
D
.
diſes obereſt
theil
D ſeye mitt
dẽ
Cẽtro ein ding/
von
wegen der er
dẽ
/ ſo klein iſt/
der Soñen
he
gerechnet.
deß
lands
weytte ſeye
A
B.
deßhalbenn
wirt
dz B deß Aequinoctien punctẽ ſein.
nem̃e man dañ beiden ſeitẽ
xxiij
grad oder theil ein halbẽ/ damit der Solſtitien punctẽ ſeyen E
F
.
ſo iſt gewüß daß der eccentriſch circkel/ ſo nit in einem centro oder mitel
puncten
ſthet/ an dem ſchatten nicht enderẽ wirt (Ob wol das O höher dañ
das
N ſthet nach dem zwölfften theil eines halben Diameters an der ſoñen
eccentrico
.
dann alſo großer vnderſcheid iſt von dem Apogeo biß ſeinem
gegen
theil) dann es ſeye die ſonn in dem O oder N/ ſo ligt nicht daran.
dañ
der
ſchatten iſt C M.
Wann man nun ein ſchattẽ erlernet/ namlich C K/
als
die Soñ im G ſthet/ würſt du auß der erklärung taflen wüßen wie groß
G
B ſeye/ auch deß equinocktiſchen circkels ſtatt/ vnd der Solſtitien/ wañ
du
ſchon deß lands breite vnd gelegen heit nit hetteſt.
dẽnach in deß circkels
theil
E F/ beſchreib das orth nach der größe/ ſo die erklärũg der ſoñen ſtatt
angibt
/ ye nach zweyen tagen welche zůſammen ſtim̃en.
wann ſollichs voll-
bracht
/ ſo leg dein linial auff die verzeichnetẽ puncten/ an deß circkels theil
E
F/ vnnd auff den mitel puncten D.
wo nun die regel oder linial die linien
B
C zertheilen/ da wirt deß ſchatten orth mittag in den ſelbigen tagen
ſthen
.
Wann du daßelbig erfunden/ ſoltu noch der ſelbigen proportz dei
nes
Compaß mitag linien abtheilen/ die nam̃en vnd anders darzů ſchreibẽ.
Weil nun diſe vier vollbracht/ iſt noch überig daß wir auß der ſoñen ſcha
ten
/ durch den zeiger/ die zeyt ſtund erkeñen/ wie es die Römer in dẽ brauch
gehabt
.
dann du wirſt auß diſer auch die gleiche ſtund erkennen/ dann es iſt
darzů
geſchribẽ/ der tag ſeye wie lang er wölle.
wañ du die vngeleiche ſtundẽ/
ſo
dir bekañt/ durch die ſtũden zeüchſt/ ye noch deß tags größe/ vnd dẽnach
das
harauß kommet mit abtheileſt.
Ein exempel. ich hab auß dem zei-
81[Figure 81]p q r d t ſ e ger die fünffte ſtund im tag/ wann der tag neün
theil
/ dreytheil auß fünffẽ hatt.
ſo zeüch ich die
neün
theil/ vnd drey fünffte theil in fünff theil/
ſo
werdẽ xlviij theil darauß.
diſes theil ich durch
/ ſo kom̃end viere.
diſes iſt eigentlichen die ge-
leiche
ſtund.
damit du nun die ſelbigẽ vngeleichẽ
ſtunden
habeſt/ ſo beſchreib die Mittags linien/
vnd
mach die linien D P vnd D Q ſo

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index