Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
< >
page |< < (dccccvii) of 997 > >|
963dccccviiSubteilen ſachen. als rüben/ nuß/ vnd limonen. Man weſſeret ſie lang/ vnnd ſchütt für vnd
für
friſches darüber.
Man ſeüdet ſie biß daß ſie weich werdend/ dörret ſie
darnoch
an dem ſchatten/ vnd wann ſie mitt honig oder zucker ob dẽ feüwr
verſchaumet
ſeind/ machet man ſie ein.
Honig vnnd zucker reiniget man mit dem weiſſen von dem ey/ weil man
ſie
ſeüdet vnnd kochet.
Vnnd wann die tropffen bleiben vnd zůſam̃en lauf-
fen
/ ſo ſeind ſie genůg geſotten.
Die trauben werdend in eſſig erhalten/ wann man honig darzů thůt/ ſo
11Frücht er-
halten
.
ſchadet es jnen nichts.
Ich hab ſie alſo noch grün geſehen. In kalten landen
werden
die treübel von jnen ſelbs erhaltẽ/ wañ ſie gereiniget vnd auffgehen
cket
werden gegen mitnacht.
Die nuß erhaltẽ ſich gar wol im honig/ ſie wer-
den
ſüß/ vnd dienet dz ſelbig honig gar wol dem rauchen rachen vnd kälen.
Das fleiſch wirt in dẽ ſom̃er auff diſe weyß erhalten. Seüd oder ſchwell es
22Fleiſch er-
halten
.
ein wenig/ truck dz waſſer daruon auß/ vnd laß es an einem ſchattechtẽ
lüfftigen
orth dürr vnd trocken werden.
darnoch beſprütz es mit weiſſem eſ-
ſig
vnd ſalß/ thůn es in ein hafen an ein kalt orth/ vnd keer es all tag vmb.
das mag ſich alſo zehen tag erhalten. Du magſt es auch anderſt kochen oder
ſchwellen
vnd trucknen/ darnoch ſtoß es mit ſaltz vnd geſtoſſenem weckhol-
der
/ thůn es in ein hafen mit eſſig/ laß an einem kalten orth ſthen/ keere es
alltag
vmb/ ſo wirt es wunderbarlich wolgeſchmackt.
Die lorberbletter erhalten nitt allein die fiſch/ ſonder bringen dz verdor-
ben
waſſer wider recht/ machen es gar vnſchedlich/ vnd wolgeſchmackt/
ſie
ſeind auch für dz gifft gar gůt vnd nutzlich.
Den warmen wein oder waſ-
ſer
ſo in einem geſchirr iſt/ ſetz oder tunck in ein ander waſſer in/ wölchem ein
pfund
ſalpeter diſſoluiert vnd zerlaſſen ſeye/ beweg es aber für vnd für/ ſo
wirt
es gar bald kalt.
Wiewol aber dz ein ſubteiler weg iſt das waſſer vnd den wein im waſſer
crkelten
/ thůt man es vyl beſſer mit eyß vnd ſchnee/ diſe kan man behalten
biß
end deß ſom̃ers in großen ſtucken/ die mit langweren{der} kelte zůſamen
gewachſen
ſeind/ diſe findet man/ wie Münſterus ſagt/ bey den gipfflẽ
höchenen
der bergen in Wallis/ welche vyl tauſent jar alſo gewert habend.
Dann dz land iſt alſo kalt/ dz kein ſom̃er ſo heiß/ der ſolche eyß ſchmeltzẽ
33walli@ land. ge.
jedoch wirt es vnderweilẽ vom feüwr vnd {der} Sonnẽ hitz gſchmeltzet/ aber
gar
langſam.
Deß ſelbẽ eyß ein ſtuck wie ein ey/ erkelt ein gantz groß geſchirr
mit
waſſer/ dz gſchwind geleich wie den wein.
Diſer ſagt er habe ein ſolch
ſcheützlich
eyß geſehen/ an größe vnd ſpelten ſo erſchrockenlich/ daß es auch
die
waſſer vnd bronnen bewegt/ vnd wann es bricht/ gibt es ein ſolchen gro
ßen
thon vnd krach/ dz man vermeinet der himmel falle harnider.
Wañ die pferd vnd mauleſel mit kürpſen bletter ſafft beſtri-
5151[Handwritten note 51] chen/ ſeind ſie ſicher vor den weſpen vnd mucken/
auch
mitten inn dem ſommer.
alſo daß
ich
mich offt darab verwun-
deret
hab.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index