Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
< >
page |< < (cccclxxxviij) of 997 > >|
544cccclxxxviijVon mancherlei wunderbaren80[Figure 80]o a e b g f n d m l k h Centrum gãg ge-
ſtrackt
durch A D
C
.
ſchnůr ſchlecht
ob
diſem gãg deß
zeigers
oder Com
paß
ſchattẽ C H.
der zeiger ſeye C
D
.
diſes obereſt
theil
D ſeye mitt
dẽ
Cẽtro ein ding/
von
wegen der er
dẽ
/ ſo klein iſt/
der Soñen
he
gerechnet.
deß
lands
weytte ſeye
A
B.
deßhalbenn
wirt
dz B deß Aequinoctien punctẽ ſein.
nem̃e man dañ beiden ſeitẽ
xxiij
grad oder theil ein halbẽ/ damit der Solſtitien punctẽ ſeyen E
F
.
ſo iſt gewüß daß der eccentriſch circkel/ ſo nit in einem centro oder mitel
puncten
ſthet/ an dem ſchatten nicht enderẽ wirt (Ob wol das O höher dañ
das
N ſthet nach dem zwölfften theil eines halben Diameters an der ſoñen
eccentrico
.
dann alſo großer vnderſcheid iſt von dem Apogeo biß ſeinem
gegen
theil) dann es ſeye die ſonn in dem O oder N/ ſo ligt nicht daran.
dañ
der
ſchatten iſt C M.
Wann man nun ein ſchattẽ erlernet/ namlich C K/
als
die Soñ im G ſthet/ würſt du auß der erklärung taflen wüßen wie groß
G
B ſeye/ auch deß equinocktiſchen circkels ſtatt/ vnd der Solſtitien/ wañ
du
ſchon deß lands breite vnd gelegen heit nit hetteſt.
dẽnach in deß circkels
theil
E F/ beſchreib das orth nach der größe/ ſo die erklärũg der ſoñen ſtatt
angibt
/ ye nach zweyen tagen welche zůſammen ſtim̃en.
wann ſollichs voll-
bracht
/ ſo leg dein linial auff die verzeichnetẽ puncten/ an deß circkels theil
E
F/ vnnd auff den mitel puncten D.
wo nun die regel oder linial die linien
B
C zertheilen/ da wirt deß ſchatten orth mittag in den ſelbigen tagen
ſthen
.
Wann du daßelbig erfunden/ ſoltu noch der ſelbigen proportz dei
nes
Compaß mitag linien abtheilen/ die nam̃en vnd anders darzů ſchreibẽ.
Weil nun diſe vier vollbracht/ iſt noch überig daß wir auß der ſoñen ſcha
ten
/ durch den zeiger/ die zeyt ſtund erkeñen/ wie es die Römer in dẽ brauch
gehabt
.
dann du wirſt auß diſer auch die gleiche ſtund erkennen/ dann es iſt
darzů
geſchribẽ/ der tag ſeye wie lang er wölle.
wañ du die vngeleiche ſtundẽ/
ſo
dir bekañt/ durch die ſtũden zeüchſt/ ye noch deß tags größe/ vnd dẽnach
das
harauß kommet mit abtheileſt.
Ein exempel. ich hab auß dem zei-
81[Figure 81]p q r d t ſ e ger die fünffte ſtund im tag/ wann der tag neün
theil
/ dreytheil auß fünffẽ hatt.
ſo zeüch ich die
neün
theil/ vnd drey fünffte theil in fünff theil/
ſo
werdẽ xlviij theil darauß.
diſes theil ich durch
/ ſo kom̃end viere.
diſes iſt eigentlichen die ge-
leiche
ſtund.
damit du nun die ſelbigẽ vngeleichẽ
ſtunden
habeſt/ ſo beſchreib die Mittags linien/
vnd
mach die linien D P vnd D Q ſo

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index