11159PARS PRIMA.
bero gravium deſcenſu, ac de projectis, quæ de centralibus in
circulo viribus, & oſcillationis centro Hugenius, quæ Newto-
nus generaliter de motibus in trajectoriis quibuſcunque, utique
ad Mechanicam pertinent, & Wolfiana, & Euleriana, & a-
liorum Scriptorum Mechanica paſſim utique hujuſmodi vi-
res, & motus inde ortos contemplatur, qui fiant impulſione
vel excluſa penitus, vel ſaltem mente ſecluſa. Ubicunque vi-
res agant , quæ motum materiæ gignant, vel immutent , &
leges expendantur, ſecundum quas velocitas oriatur, mute-
tur motus, ac motus ipſe determinetur; id omne inprimis ad
Mechanicam pertinet in admodum propria ſignificatione acce-
ptam. Quamobrem ii maxime ea ipſa propria vocum ſignifi-
catione abutuntur, qui impulſionem unicam ad Mechaniſmum
pertinere arbitrantur, ad quem hæc virium genera pertinent
inulto magis, quæ idcirco appellari jure poſſunt vires Mecha-
nicæ, & quidquid per illas fit, jure affirmari poteſt fieri
per Mechaniſmum, nec vero incognitum, & occultum, ſed uti
ſupra demonſtravimus, admodum patentem, & manifeſtum.
circulo viribus, & oſcillationis centro Hugenius, quæ Newto-
nus generaliter de motibus in trajectoriis quibuſcunque, utique
ad Mechanicam pertinent, & Wolfiana, & Euleriana, & a-
liorum Scriptorum Mechanica paſſim utique hujuſmodi vi-
res, & motus inde ortos contemplatur, qui fiant impulſione
vel excluſa penitus, vel ſaltem mente ſecluſa. Ubicunque vi-
res agant , quæ motum materiæ gignant, vel immutent , &
leges expendantur, ſecundum quas velocitas oriatur, mute-
tur motus, ac motus ipſe determinetur; id omne inprimis ad
Mechanicam pertinet in admodum propria ſignificatione acce-
ptam. Quamobrem ii maxime ea ipſa propria vocum ſignifi-
catione abutuntur, qui impulſionem unicam ad Mechaniſmum
pertinere arbitrantur, ad quem hæc virium genera pertinent
inulto magis, quæ idcirco appellari jure poſſunt vires Mecha-
nicæ, & quidquid per illas fit, jure affirmari poteſt fieri
per Mechaniſmum, nec vero incognitum, & occultum, ſed uti
ſupra demonſtravimus, admodum patentem, & manifeſtum.
130.
Eodem etiam pacto in omnino propria ſignificatione
11Diſcrimen in-
ter contactum
mathematicum,
& phyſicum :
hunc dici pro
prie contatum. uſurpare licebit vocem contactus; licet intervallum ſemper re-
maneat aliquod; quanquam ego ad æquivocationes evitandas
ſoleo diſtinguere inter contactum Mathematicum, in quo di-
ſtantia ſit prorſus nulla, & contactum phyſicum, in quo diſtan-
tia ſenſus effugit omnes, & vis repulſiva ſatis magna ulterio-
rem acceſſum per noſtras vires inducendum impedit. Voces ab
hominibus inſtitutæ ſunt ad ſignificandas res corporeas, & cor-
porum proprietates, prout noſtris ſenſibus ſubſunt , iis , quæ
continentur infra ipſos, nihil omnino curatis . Sic planum ,
ſic læve proprie dicitur id, in quo nihil , quod fenſu percipi
poſſit, ſinuetur, nihil promineat ; quanquam in communi et-
iam ſententia nihil ſit in Natura mathematice planum , vel
læve. Eodem pacto & nomen contactus ab hominibus inſtitu-
tum eſt , ad exprimendum phyſicum illum contactum tantum-
modo, fine ulla cura contactus mathematici, de quo noſtri ſen-
ſus ſententiam ferre non poſſunt . Atque hoc quidem pacto
ſi adhibeantur voces in propria ſignificatione illa, quæ ipſa-
rum inſtitutioni reſpondeat ; ne a vocibus quidem ipſis huic
Theoriæ virium invidiam creare poterunt ii, quibus ipſa non
placet.
11Diſcrimen in-
ter contactum
mathematicum,
& phyſicum :
hunc dici pro
prie contatum. uſurpare licebit vocem contactus; licet intervallum ſemper re-
maneat aliquod; quanquam ego ad æquivocationes evitandas
ſoleo diſtinguere inter contactum Mathematicum, in quo di-
ſtantia ſit prorſus nulla, & contactum phyſicum, in quo diſtan-
tia ſenſus effugit omnes, & vis repulſiva ſatis magna ulterio-
rem acceſſum per noſtras vires inducendum impedit. Voces ab
hominibus inſtitutæ ſunt ad ſignificandas res corporeas, & cor-
porum proprietates, prout noſtris ſenſibus ſubſunt , iis , quæ
continentur infra ipſos, nihil omnino curatis . Sic planum ,
ſic læve proprie dicitur id, in quo nihil , quod fenſu percipi
poſſit, ſinuetur, nihil promineat ; quanquam in communi et-
iam ſententia nihil ſit in Natura mathematice planum , vel
læve. Eodem pacto & nomen contactus ab hominibus inſtitu-
tum eſt , ad exprimendum phyſicum illum contactum tantum-
modo, fine ulla cura contactus mathematici, de quo noſtri ſen-
ſus ſententiam ferre non poſſunt . Atque hoc quidem pacto
ſi adhibeantur voces in propria ſignificatione illa, quæ ipſa-
rum inſtitutioni reſpondeat ; ne a vocibus quidem ipſis huic
Theoriæ virium invidiam creare poterunt ii, quibus ipſa non
placet.
131.
Atque hæc de iis, quæ contra ipſam virium legem a
22Tranſitus ab
obectionibus
contra Theo-
riam virium
ad objectiones
contra puncta. me propoſitam vel objecta ſunt hactenus, vel objici poſſent,
ſint ſatis, ne res in infinitum excreſcat. Nunc ad illa tranſi-
bimus, quæ contra conſtitutionem elementorum materiæ inde
deductam ſe menti offerunt, in quibus itidem , quæ maxime
notatu digna ſunt, perſequar.
22Tranſitus ab
obectionibus
contra Theo-
riam virium
ad objectiones
contra puncta. me propoſitam vel objecta ſunt hactenus, vel objici poſſent,
ſint ſatis, ne res in infinitum excreſcat. Nunc ad illa tranſi-
bimus, quæ contra conſtitutionem elementorum materiæ inde
deductam ſe menti offerunt, in quibus itidem , quæ maxime
notatu digna ſunt, perſequar.
132.
Inprimis quod pertinet ad hanc conſtitutionem ele-
33Objectio ab i
dea puncti in-
extenſi , qua
caremus : re.
ſponſio : unde mentorum materiæ, ſunt ſane multi, qui nullo pacto in ani-
mum ſibi poſſint inducere, ut admittant puncta prorſus
33Objectio ab i
dea puncti in-
extenſi , qua
caremus : re.
ſponſio : unde mentorum materiæ, ſunt ſane multi, qui nullo pacto in ani-
mum ſibi poſſint inducere, ut admittant puncta prorſus