7119PARS PRIMA.
co, quod habeatur in majoribus maſſis, non debemus inferre,
eam haberi in particulis minoribus, ut eſt hoc ipſum, eſſe
ſenſibile, ut eſt, eſſe coloratas, quod ipſis majoribus maſſis
competit, minoribus non competit; cum ejuſmodi magnitu-
dinis diſcrimen, accidentale reſpectu materiæ, non ſit acciden-
tale reſpectu ejus denominationis ſenſibile, coloratum. Sic
etiam ſiqua proprietas ita pendet a ratione aggregati, vel to-
tius, ut ab ea ſeparari non poſſit; nec ea, ob rationem nimi-
rum eandem, a toto, vel aggregato debet transferri ad partes.
Eſt de ratione totius, ut partes habeat, nec totum ſine parti-
bus haberi poteſt. Eſt de ratione figurabilis, & extenſi, ut
habeat aliquid, quod ab alio diſtet, adeoque, ut habeat par-
tes; hinc eæ proprietates, licet in quovis aggregato particu-
larum materiæ, ſive in quavis ſenſibili maſſa, inveniantur,
non debent inductionis vi transferri ad particulas quaſcun-
que.
eam haberi in particulis minoribus, ut eſt hoc ipſum, eſſe
ſenſibile, ut eſt, eſſe coloratas, quod ipſis majoribus maſſis
competit, minoribus non competit; cum ejuſmodi magnitu-
dinis diſcrimen, accidentale reſpectu materiæ, non ſit acciden-
tale reſpectu ejus denominationis ſenſibile, coloratum. Sic
etiam ſiqua proprietas ita pendet a ratione aggregati, vel to-
tius, ut ab ea ſeparari non poſſit; nec ea, ob rationem nimi-
rum eandem, a toto, vel aggregato debet transferri ad partes.
Eſt de ratione totius, ut partes habeat, nec totum ſine parti-
bus haberi poteſt. Eſt de ratione figurabilis, & extenſi, ut
habeat aliquid, quod ab alio diſtet, adeoque, ut habeat par-
tes; hinc eæ proprietates, licet in quovis aggregato particu-
larum materiæ, ſive in quavis ſenſibili maſſa, inveniantur,
non debent inductionis vi transferri ad particulas quaſcun-
que.
41.
Ex his patet, &
impenetrabilitatem, &
continuitatis le-
11Et Impenetra-
bilitatem, &
continuitatem
evinci per in-
ductionem: ad
ipſam quid
requiratur. gem per ejuſmodi inductionis genus abunde probari, atque evin-
ci, & illam quidem ad quaſcunque utcunque exiguas particulas
corporum, hanc ad gradus utcunque exiguos momento temporis
adjectos debere extendi. Requiritur autem ad hujuſmodi indu-
ctionem primo, ut illa proprietas, ad quam probandam ea adhibe-
tur, in plurimis caſibus obſervetur, aliter enim probabilitas eſſet
exigua; & ut nullus ſit caſus obſervatus, in quo evinci poſſit, eam
violari. Non eſt neceſſarium illud, ut in iis caſibus, in quibus
primo aſpectu timeri poſſit defectus proprietatis ipſius, poſiti-
ve demonſtretur, eam non deficere; ſatis eſt, ſi pro iis caſibus
haberi poſſit ratio aliqua conciliandi obſervationem cum ipſa
proprietate, & id multo magis, ſi in aliis caſibus habeatur e-
jus conciliationis exemplum, & poſitive oſtendi poſſit, eo ipſo
modo fieri aliquando conciliationem.
11Et Impenetra-
bilitatem, &
continuitatem
evinci per in-
ductionem: ad
ipſam quid
requiratur. gem per ejuſmodi inductionis genus abunde probari, atque evin-
ci, & illam quidem ad quaſcunque utcunque exiguas particulas
corporum, hanc ad gradus utcunque exiguos momento temporis
adjectos debere extendi. Requiritur autem ad hujuſmodi indu-
ctionem primo, ut illa proprietas, ad quam probandam ea adhibe-
tur, in plurimis caſibus obſervetur, aliter enim probabilitas eſſet
exigua; & ut nullus ſit caſus obſervatus, in quo evinci poſſit, eam
violari. Non eſt neceſſarium illud, ut in iis caſibus, in quibus
primo aſpectu timeri poſſit defectus proprietatis ipſius, poſiti-
ve demonſtretur, eam non deficere; ſatis eſt, ſi pro iis caſibus
haberi poſſit ratio aliqua conciliandi obſervationem cum ipſa
proprietate, & id multo magis, ſi in aliis caſibus habeatur e-
jus conciliationis exemplum, & poſitive oſtendi poſſit, eo ipſo
modo fieri aliquando conciliationem.
42.
Id ipſum fit, ubi per inductionem impenetrabilitas cor-
22Ejus applicatio
ad impenetra-
bilitatem. porum accipitur pro generali lege Naturæ. Nam impenetra-
bilitatem ipſam magnorum corporum obſervamus in exemplis
ſane innumeris tot corporum, quæ pertractamus. Habentur
quidem & caſus, in quibus eam violari quis crederet, ut ubi
oleum per ligna, & marmora penetrat, atque inſinuatur, &
ubi lux per vitra, & gemmas traducitur. At præſto eſt conci-
liatio phænomeni cum impenetrabilitate, petita ab eo, quod
illa corpora, in quæ ſe ejuſmodi ſubſtantiæ inſinuant, poros
habeant, quos eæ permeent. Et quidem hæc conciliatio
exemplum habet manifeſtiſſimum in ſpongia, quæ per po-
ros ingentes aqua immiſſa imbuitur. Poros marmorum il-
lorum, & multo magis vitrorum, non videmus, ac multo
minus videre poſſumus illud, non inſinuari eas ſubſtantias niſi
per poros. Hoc ſatis eſt reliquæ inductionis vi, ut dicere
debeamus, eo potiſſimum pacto ſe rem habere, & ne ibi qui-
dem violari generalem utique impenetrabilitatis legem.
22Ejus applicatio
ad impenetra-
bilitatem. porum accipitur pro generali lege Naturæ. Nam impenetra-
bilitatem ipſam magnorum corporum obſervamus in exemplis
ſane innumeris tot corporum, quæ pertractamus. Habentur
quidem & caſus, in quibus eam violari quis crederet, ut ubi
oleum per ligna, & marmora penetrat, atque inſinuatur, &
ubi lux per vitra, & gemmas traducitur. At præſto eſt conci-
liatio phænomeni cum impenetrabilitate, petita ab eo, quod
illa corpora, in quæ ſe ejuſmodi ſubſtantiæ inſinuant, poros
habeant, quos eæ permeent. Et quidem hæc conciliatio
exemplum habet manifeſtiſſimum in ſpongia, quæ per po-
ros ingentes aqua immiſſa imbuitur. Poros marmorum il-
lorum, & multo magis vitrorum, non videmus, ac multo
minus videre poſſumus illud, non inſinuari eas ſubſtantias niſi
per poros. Hoc ſatis eſt reliquæ inductionis vi, ut dicere
debeamus, eo potiſſimum pacto ſe rem habere, & ne ibi qui-
dem violari generalem utique impenetrabilitatis legem.