Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
11
11
12
12
13
13
14
14
15
15 (III)
16
16 (IV)
17
17 (V)
18
18 (VI)
19
19 (VII)
20
20 (VIII)
< >
page |< < of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">
              <pb file="0011" n="11"/>
            Macbinas ſimplices 6. </s>
            <s xml:space="preserve">numeramus, quæ re ipſa tamen ad binas revocari
              <lb/>
            poſſunt; </s>
            <s xml:space="preserve">ad planum nempe inclinatum & </s>
            <s xml:space="preserve">vectem.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XXIV. </s>
            <s xml:space="preserve">In conflictu corporum durorum celeritas communis poſt impactune
              <lb/>
            eſt {M C.</s>
            <s xml:space="preserve">/M+m} In omnibus caſibus quantitas motus eſt eadem poſt ictum, quæ fuit
              <lb/>
            ante ictum. </s>
            <s xml:space="preserve">In colliſione elaſticorum corpus incurrens amittit duplam quan-
              <lb/>
            titatem motus illius, quam amiſiſſet, ſi corpora fuiſſent perfecte dura.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Quieſcens in eadem bypotbeſi, adquirit duplam quantitatem motus illius, quam
              <lb/>
            adquiſiviſſet, ſi corpora fuiſſent perfecte dura. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc, celeritas corporis incur-
              <lb/>
            rentis poſt ictum, = {M C - m C/M+m} quieſcentis vero = {2 M C.</s>
            <s xml:space="preserve">/M + m}</s>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XXV. </s>
            <s xml:space="preserve">In pendulis numeri oſcilationum reciprocam temporum rationem
              <lb/>
            ſequuntur, ſive N = {1/T}, ſi pendula inæqualia inæqualibus viribus ac
              <lb/>
            temporibus agitentur per arcus ſimiles, vel minimos erit, T: </s>
            <s xml:space="preserve">t = VLMg:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Vlm G, quodſi L = l & </s>
            <s xml:space="preserve">M = m erit n: </s>
            <s xml:space="preserve">N = Vg: </s>
            <s xml:space="preserve">V G, ex quo inæ-
              <lb/>
            qualitas gravitatis in diverſis telluris locis deduci poteſt.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XXVI. </s>
            <s xml:space="preserve">Fluida in tubis communicantibus ſunt in æquilibrio, quando
              <lb/>
            eorum altitudines perpendiculares ſunt reciproce, ut gravitates ſpecificæ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Quævis pars fluidi in quamvis plagam æqualiter premitur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XXVII. </s>
            <s xml:space="preserve">Solidum fluido immerſum amittit tantum ponderis, quantune
              <lb/>
            eſt pondus fluidi ſub eodem volumine. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc corpus ſpecifice gravius in flui-
              <lb/>
            dis deſcendit ſolo exceſſu ſuæ gravitatis ſupra fluidum æqualis voluminis,
              <lb/>
            ſpecifice vero levius eo usque mergitur, donec pars expulſa fluidi ſit æqua-
              <lb/>
            lis p onderi totius corporis ſpecifice levioris.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XXVIII. </s>
            <s xml:space="preserve">Preſſio fluidorum in fundum vaſis borrizontalem, eſt fa-
              <lb/>
            ctum ex ſuperficie in altitudinem fluidi ſtagnantis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XXIX. </s>
            <s xml:space="preserve">Fluidum in tubis capillaribus ultra libellam aſſurgit, ſi partes
              <lb/>
            illius minus ab invicem, quam a tubulo trabantur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XXX. </s>
            <s xml:space="preserve">Vis bæc non eſt tota tubuli attractio, ſed exceſſus duntaxat
              <lb/>
            attractionis tubuli ſupra attractionem fluidi. </s>
            <s xml:space="preserve">Altitudo, ad quam idem flui-
              <lb/>
            dum in diverſis tubis elevatur, eſt in ratione inverſa diametrorum, quanti-
              <lb/>
            tas vero ſuſpenſi fluidi in eorum ratione directa eſt. </s>
            <s xml:space="preserve">Igitur quo latior eſt
              <lb/>
            tubus, eo major ſuſpenſi fluidi quantitas.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XXXI. </s>
            <s xml:space="preserve">Ex varia gravitatis lege, & </s>
            <s xml:space="preserve">motus projectilis attemperatione
              <lb/>
            mobile omnis generis curvam, ſeu trajectoriam deſcribere poteſt. </s>
            <s xml:space="preserve">Quamcun-
              <lb/>
            que circa centrum aliquod deſcribat, deſcribet areas temporibus proportionales,
              <lb/>
            velocitas ejus in unoquoque orbitæ ſuæ puncto erit reciproce, ut perpendi-
              <lb/>
            culum ductum e centro virium in tangentes naſcentium arcuum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XXXII. </s>
            <s xml:space="preserve">Si mobile peripberiam circuli deſcribat, in eo velocitas erit ubi-
              <lb/>
            que uniformis; </s>
            <s xml:space="preserve">Vires autem centrifuga, & </s>
            <s xml:space="preserve">centripeta, ut quadratum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>