Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
71
(19)
72
(20)
73
(21)
74
(22)
75
(23)
76
(24)
77
(25)
78
(26)
79
(27)
80
(28)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
page
|<
<
(19)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
19
"
file
="
0071
"
n
="
71
"
rhead
="
PARS PRIMA.
"/>
co, quod habeatur in majoribus maſſis, non debemus inferre,
<
lb
/>
eam haberi in particulis minoribus, ut eſt hoc ipſum, eſſe
<
lb
/>
ſenſibile, ut eſt, eſſe coloratas, quod ipſis majoribus maſſis
<
lb
/>
competit, minoribus non competit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cum ejuſmodi magnitu-
<
lb
/>
dinis diſcrimen, accidentale reſpectu materiæ, non ſit acciden-
<
lb
/>
tale reſpectu ejus denominationis ſenſibile, coloratum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic
<
lb
/>
etiam ſiqua proprietas ita pendet a ratione aggregati, vel to-
<
lb
/>
tius, ut ab ea ſeparari non poſſit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nec ea, ob rationem nimi-
<
lb
/>
rum eandem, a toto, vel aggregato debet transferri ad partes.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Eſt de ratione totius, ut partes habeat, nec totum ſine parti-
<
lb
/>
bus haberi poteſt. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Eſt de ratione figurabilis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">extenſi, ut
<
lb
/>
habeat aliquid, quod ab alio diſtet, adeoque, ut habeat par-
<
lb
/>
tes; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">hinc eæ proprietates, licet in quovis aggregato particu-
<
lb
/>
larum materiæ, ſive in quavis ſenſibili maſſa, inveniantur,
<
lb
/>
non debent inductionis vi transferri ad particulas quaſcun-
<
lb
/>
que.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">41. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ex his patet, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">impenetrabilitatem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">continuitatis le-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0071-01
"
xlink:href
="
note-0071-01a
"
xml:space
="
preserve
">Et Impenetra-
<
lb
/>
bilitatem, &
<
lb
/>
continuitatem
<
lb
/>
evinci per in-
<
lb
/>
ductionem: ad
<
lb
/>
ipſam quid
<
lb
/>
requiratur.</
note
>
gem per ejuſmodi inductionis genus abunde probari, atque evin-
<
lb
/>
ci, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illam quidem ad quaſcunque utcunque exiguas particulas
<
lb
/>
corporum, hanc ad gradus utcunque exiguos momento temporis
<
lb
/>
adjectos debere extendi. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Requiritur autem ad hujuſmodi indu-
<
lb
/>
ctionem primo, ut illa proprietas, ad quam probandam ea adhibe-
<
lb
/>
tur, in plurimis caſibus obſervetur, aliter enim probabilitas eſſet
<
lb
/>
exigua; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ut nullus ſit caſus obſervatus, in quo evinci poſſit, eam
<
lb
/>
violari. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Non eſt neceſſarium illud, ut in iis caſibus, in quibus
<
lb
/>
primo aſpectu timeri poſſit defectus proprietatis ipſius, poſiti-
<
lb
/>
ve demonſtretur, eam non deficere; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſatis eſt, ſi pro iis caſibus
<
lb
/>
haberi poſſit ratio aliqua conciliandi obſervationem cum ipſa
<
lb
/>
proprietate, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">id multo magis, ſi in aliis caſibus habeatur e-
<
lb
/>
jus conciliationis exemplum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poſitive oſtendi poſſit, eo ipſo
<
lb
/>
modo fieri aliquando conciliationem.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">42. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Id ipſum fit, ubi per inductionem impenetrabilitas cor-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0071-02
"
xlink:href
="
note-0071-02a
"
xml:space
="
preserve
">Ejus applicatio
<
lb
/>
ad impenetra-
<
lb
/>
bilitatem.</
note
>
porum accipitur pro generali lege Naturæ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam impenetra-
<
lb
/>
bilitatem ipſam magnorum corporum obſervamus in exemplis
<
lb
/>
ſane innumeris tot corporum, quæ pertractamus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Habentur
<
lb
/>
quidem & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">caſus, in quibus eam violari quis crederet, ut ubi
<
lb
/>
oleum per ligna, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">marmora penetrat, atque inſinuatur, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
ubi lux per vitra, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">gemmas traducitur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At præſto eſt conci-
<
lb
/>
liatio phænomeni cum impenetrabilitate, petita ab eo, quod
<
lb
/>
illa corpora, in quæ ſe ejuſmodi ſubſtantiæ inſinuant, poros
<
lb
/>
habeant, quos eæ permeent. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Et quidem hæc conciliatio
<
lb
/>
exemplum habet manifeſtiſſimum in ſpongia, quæ per po-
<
lb
/>
ros ingentes aqua immiſſa imbuitur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Poros marmorum il-
<
lb
/>
lorum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">multo magis vitrorum, non videmus, ac multo
<
lb
/>
minus videre poſſumus illud, non inſinuari eas ſubſtantias niſi
<
lb
/>
per poros. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hoc ſatis eſt reliquæ inductionis vi, ut dicere
<
lb
/>
debeamus, eo potiſſimum pacto ſe rem habere, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ne ibi qui-
<
lb
/>
dem violari generalem utique impenetrabilitatis legem.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>