Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Table of figures

< >
< >
page |< < (105) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div17" type="section" level="1" n="14">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3206" xml:space="preserve">
              <pb o="105" file="0117" n="117" rhead="An exustione noua ſubſtantia gignatur."/>
            comburendi obtinet, nec imbecilliorem, quàm ſi metallum mul-
              <lb/>
            ta ſcoriæ vis adhuc inſiceret. </s>
            <s xml:id="echoid-s3207" xml:space="preserve">Illis igitur quoquè metalli particu-
              <lb/>
            lis, quarum forma non interit, comburendi virtus tribuenda eſt,
              <lb/>
            non quæ ex nouâ ſubſtantiali formâ ortum habeat, ſed quæ ve-
              <lb/>
            hementem calorem conſequitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3208" xml:space="preserve">Eatenus itaque ignitum dicitur
              <lb/>
            metallum, quatenus, licèt ex incenſione non exuratur, quemad-
              <lb/>
            modum ea, quibus vulgus Ignibus nomen fecit, ijs tamen qualita-
              <lb/>
            tum communione iungitur, paremque in agendo efficacitatem ob-
              <lb/>
            tinet, ex inſignis caloris copiâ promanantem.</s>
            <s xml:id="echoid-s3209" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3210" xml:space="preserve">Maur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3211" xml:space="preserve">Si placet, ab alienis controuerſijs dirimendis abſtinea-
              <lb/>
            mus; </s>
            <s xml:id="echoid-s3212" xml:space="preserve">non enim rarò qui duobus digladiantibus interuenit, locum
              <lb/>
            dat vulneri. </s>
            <s xml:id="echoid-s3213" xml:space="preserve">Multa ſunt in illâ quæſtione enucleanda, quæ pen-
              <lb/>
            deant ex naturâ caloris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3214" xml:space="preserve">qua ratione corporis denſitas agendi
              <lb/>
            efficacitatem augeat, quæ non ſunt huius loci. </s>
            <s xml:id="echoid-s3215" xml:space="preserve">Nobis ſatis eſt,
              <lb/>
            ſi materiæ vnicâ ferri aut auri formâ imbutæ vehemens calor vim
              <lb/>
            vrendi tribuat, adeò vt etiam Ignis dici valeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s3216" xml:space="preserve">Quapropter
              <lb/>
            cùm ſola qualitatum mutatio, eâdem manente ſubſtantiâ, ignem
              <lb/>
            in candente metallo conſtituat; </s>
            <s xml:id="echoid-s3217" xml:space="preserve">earundem qualitatum comple-
              <lb/>
            xio, citrà nouæ ſubſtantialis formæ procreationem, ignem pa-
              <lb/>
            riter excitabit ex materiâ, quæ combuſtione diſſipatur, ſiuè re-
              <lb/>
            pentè auolet in flammâ, ſiue ſenſim langueſcat & </s>
            <s xml:id="echoid-s3218" xml:space="preserve">extenuetur in
              <lb/>
            prunis. </s>
            <s xml:id="echoid-s3219" xml:space="preserve">Quamuis autem metalli particulæ tam tenaci vinculo co-
              <lb/>
            hæreant, vt concepto feruore non diſſoluantur, eoque extincto
              <lb/>
            eandem metalli ſpeciem præſeferant; </s>
            <s xml:id="echoid-s3220" xml:space="preserve">contra verò lignum, char-
              <lb/>
            ta, hiſque ſimilia, cùm exardeſcunt, ita ſuas in particulas di-
              <lb/>
            ſtrahantur, vt ſpecies eadem non permaneat; </s>
            <s xml:id="echoid-s3221" xml:space="preserve">ipſæ tamen natu-
              <lb/>
            ræ, quæ vnam in ſpeciem (lignum puta, aut chartam) tem-
              <lb/>
            perabantur, diſtractione non intereunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s3222" xml:space="preserve">ſed quæ valido calori
              <lb/>
            ſubiecta materies Ignis dicitur, illa ipſa eſt, quæ ligno aut char-
              <lb/>
            tæ inerat.</s>
            <s xml:id="echoid-s3223" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3224" xml:space="preserve">Quid verò non vna eſt ignibus omnibus agendi vis & </s>
            <s xml:id="echoid-s3225" xml:space="preserve">efficacitas,
              <lb/>
            ſi noua Ignis forma gignitur, nec perſeuerant naturæ, quæ in
              <lb/>
            combuſto corpore inſidebant? </s>
            <s xml:id="echoid-s3226" xml:space="preserve">An Primam illam Materiam, pu-
              <lb/>
            ramque, vt vocant, potentiam diſſimiles ignium formæ im-
              <lb/>
            buunt? </s>
            <s xml:id="echoid-s3227" xml:space="preserve">At eorum, quibuſcum nunc agimus, pudibunda adhuc
              <lb/>
            Philoſophia non eam ſibi vſurpauit comminiſcendi licentiam, vt
              <lb/>
            ſubſtantiales Ignis Formas ſpecie diſpares in medium produceret.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3228" xml:space="preserve">Similibus autem formis diſſimilem qualitatum complexionem </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>