Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

List of thumbnails

< >
31
31 (19)
32
32 (20)
33
33 (21)
34
34 (22)
35
35 (23)
36
36 (24)
37
37 (25)
38
38 (26)
39
39 (27)
40
40 (28)
< >
page |< < (27) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div13" type="section" level="1" n="12">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1020" xml:space="preserve">
              <pb o="27" file="0039" n="39" rhead="De ignis Natura"/>
            autem, Aquam videlicet & </s>
            <s xml:id="echoid-s1021" xml:space="preserve">Terram, attenuari: </s>
            <s xml:id="echoid-s1022" xml:space="preserve">Atqui attenuan-
              <lb/>
            di vis Calor eſt, cogendi Frigus; </s>
            <s xml:id="echoid-s1023" xml:space="preserve">tenuioribus ergo naturis aëri & </s>
            <s xml:id="echoid-s1024" xml:space="preserve">
              <lb/>
            igni calor tribuendus fuit, qui craſſiores attenuaret, craſſioribus
              <lb/>
            verò naturis terræ & </s>
            <s xml:id="echoid-s1025" xml:space="preserve">aquæ frigus congruebat, quod cogeret tenuio-
              <lb/>
            res, ijſque quodammodo vincula inijceret. </s>
            <s xml:id="echoid-s1026" xml:space="preserve">Eſt autem obſeruan-
              <lb/>
            dum ſingulas vniuſcuiuſque elementi complexiones binarum qua-
              <lb/>
            litatumita temperandas fuiſſe, vt, quoniam altera Actiua, altera
              <lb/>
            Paſſiua eſt, altera alteri præſtaret, hoc eſt, ſuas vires clariùs & </s>
            <s xml:id="echoid-s1027" xml:space="preserve">mani-
              <lb/>
            feſtiùs exerceret; </s>
            <s xml:id="echoid-s1028" xml:space="preserve">atque adeò in duobus quidem Elementis Paſſi-
              <lb/>
            uæ, in duobus verò Actiuæ ſummum locum obtinerent. </s>
            <s xml:id="echoid-s1029" xml:space="preserve">Cum enim
              <lb/>
            ea, quæ eiuſdem Qualitatis Actiuæ communione ſimilia ſunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s1030" xml:space="preserve">de-
              <lb/>
            beant viciſſim permiſceri, alterum ab altero aliquid pati neceſſe eſt:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1031" xml:space="preserve">neutrum autem externam vim accipere poteſt, ſi pari eiuſdem qua-
              <lb/>
            litatis Actiuæ gradu prædita fuerint: </s>
            <s xml:id="echoid-s1032" xml:space="preserve">alterum igitur præpolleat,
              <lb/>
            oportet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1033" xml:space="preserve">Quare ignis Aërem vincit calore, Aqua Terram frigore: </s>
            <s xml:id="echoid-s1034" xml:space="preserve">
              <lb/>
            æquum ſcilicet fuit fugacem Ignem, qui difficilè miſcetur, quàm
              <lb/>
            citiſſimè agere, validiuſque miſcere cœtera, Aërem autem, qui ſua-
              <lb/>
            pte naturâ adeò fugax non eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1035" xml:space="preserve">facilè miſcetur, languidiùs ope-
              <lb/>
            rari: </s>
            <s xml:id="echoid-s1036" xml:space="preserve">Contra verò potiſſima vis coërcendi elementa permiſta, hoc
              <lb/>
            eſt frigus, Aquæ potiùs quàm Terræ congruit, quòd illa longè fa-
              <lb/>
            ciliùs quàm Terra permiſceatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1037" xml:space="preserve">Inter quæ autem elementa con-
              <lb/>
            uenit Qualitate Paſſiuâ, ea diſſident Qualitate Actiuâ, cuius viri-
              <lb/>
            bus cùm inter ſe confligunt, vt temperamentum aliquod nanci-
              <lb/>
            ſcantur, ipſa quoque Paſſiua qualitas mutationem aliquam ſubeat,
              <lb/>
            neceſſe eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s1038" xml:space="preserve">Atqui in alterutro qualitas Actiua ſumma eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s1039" xml:space="preserve">in altero
              <lb/>
            igitur ſumma eſſe debet Qualitas Paſſiua. </s>
            <s xml:id="echoid-s1040" xml:space="preserve">Hinc ſi vtrumque Ele-
              <lb/>
            mentum humidum ſit, ſummum frigus eſt in Aquâ, at non item
              <lb/>
            ſummus calor in Aĕre: </s>
            <s xml:id="echoid-s1041" xml:space="preserve">maior igitur humiditas aëri tribuenda fuit,
              <lb/>
            quàm aquæ, vt ſe facillimè inſinuans aër ſuâ tenuitate præueniret
              <lb/>
            actionem frigoris vali dioris illum conſtipantis. </s>
            <s xml:id="echoid-s1042" xml:space="preserve">At ſi vtrumque ſic-
              <lb/>
            cum ſit, ſummus calor in Igne eſt, ſed non ſummum frigus in Ter-
              <lb/>
            râ; </s>
            <s xml:id="echoid-s1043" xml:space="preserve">huic igitur validior ſiccitas, quæ permiſtioni diutiùs obſiſte-
              <lb/>
            ret, tribuenda fuit, quàm igni, vt, dum terræ craſſities obſtinatior
              <lb/>
            obſtruit effugia, ne ignis elabatur, huius calor ſenſim langue-
              <lb/>
            ſcens vim ſentiat proximi frigoris fugacem naturam coercentis.</s>
            <s xml:id="echoid-s1044" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1045" xml:space="preserve">Gradon. </s>
            <s xml:id="echoid-s1046" xml:space="preserve">Sic igitur (ſi ſatis mentem tuam, Maurocene, ſum aſ-
              <lb/>
            ſecutus) res ſe habet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1047" xml:space="preserve">Ignis, quippe qui reliqua corporis elementa
              <lb/>
            calore vincit, ea attenuat: </s>
            <s xml:id="echoid-s1048" xml:space="preserve">ex quo fit vt aĕr tenuior factus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>