Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N10136" level="2" n="1" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N10B6A" level="3" n="4" type="chapter" type-free="capitulum">
              <pb chead="Prime partis" file="0011" n="11"/>
              <p xml:id="N10C08">
                <s xml:id="N10C09" xml:space="preserve">Quinta ſuppoſitio. </s>
                <s xml:id="N10C0C" xml:space="preserve">Si quantitatis
                  <lb/>
                moioris ad aliquã partē aliquota quãtitatis mi-
                  <lb/>
                noris ſit proportio rationalis: eiuſdē quãtitatis
                  <lb/>
                maioris ad totã quantitatē minorē erit ꝓportio-
                  <lb/>
                rationalis. </s>
                <s xml:id="N10C17" xml:space="preserve">Probatur. </s>
                <s xml:id="N10C1A" xml:space="preserve">q2 ſi quantitatis maioris
                  <lb/>
                ad partē aliquotã quantitatis minoris eſt ꝓpor-
                  <lb/>
                tio rationalis: iam quantitas maior: et pars ali-
                  <lb/>
                quota minoris quantitatis ſe habent vt duo nu-
                  <lb/>
                meri. </s>
                <s xml:id="N10C25" xml:space="preserve">et ꝑ cõſequens pars aliquota minoris quati­
                  <lb/>
                tatis ſe habet vt numerus. </s>
                <s xml:id="N10C2A" xml:space="preserve">et cū nõ ſit maior ratio
                  <lb/>
                de vna parte aliquota quã de qualibet tanta: ſe-
                  <lb/>
                quitur /  quelibet tanta: ſe habet vt numerꝰ. </s>
                <s xml:id="N10C31" xml:space="preserve">et per
                  <lb/>
                ↄ̨ñs aggregatū ex oībus partibꝰ aliquotꝪ ipſius
                  <lb/>
                mīoris: ſe habet vt nūerꝰ. </s>
                <s xml:id="N10C38" xml:space="preserve">vt ptꝫ ex ṗma ſuppoſiti­
                  <lb/>
                one: et illud aggregatū eſt ipſa mīor quãtitas: igr̄
                  <lb/>
                tp̄a mīor quãtitas ſe hꝫ vt numerꝰ: ad maiorē et ſic
                  <lb/>
                inter illas eſt ꝓportio rõnalis. </s>
                <s xml:id="N10C41" xml:space="preserve">et ſic ptꝫ ſuppoſitio</s>
              </p>
              <p xml:id="N10C44">
                <s xml:id="N10C45" xml:space="preserve">Sexta ſuppoſitio. </s>
                <s xml:id="N10C48" xml:space="preserve">Si due quantita­
                  <lb/>
                tes inequales ſe habeant in ꝓportione rationali.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10C4E" xml:space="preserve">vtra illaꝝ ſe habet ad exceſſum quo maior exce-
                  <lb/>
                dit minorē in ꝓportione rationali: vĺ equalitatis
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10C54" xml:space="preserve">Probatur hec ſuppoſitio. </s>
                <s xml:id="N10C57" xml:space="preserve">qm̄ ſi ille quantitates:
                  <lb/>
                ſe habent in ꝓportione rationali: ſe habēt vt duo
                  <lb/>
                numeri. </s>
                <s xml:id="N10C5E" xml:space="preserve">et vltra ſe habent vt duo numeri: ergo ex-
                  <lb/>
                ceſſus quo vna excedit alterã eſt numerꝰ. </s>
                <s xml:id="N10C63" xml:space="preserve">qm̄ ſemꝑ
                  <lb/>
                numerꝰ excedit numerū ꝑ numerū. </s>
                <s xml:id="N10C68" xml:space="preserve">et vltra exceſſus
                  <lb/>
                eſt numerꝰ: et quelibet aliarū ſe habet vt numerus
                  <lb/>
                reſpectu illiꝰ exceſſus. </s>
                <s xml:id="N10C6F" xml:space="preserve">igr̄ inter illū exceſſū et quãli­
                  <lb/>
                bet illarum quantitatem eſt proportio ratiõalis
                  <lb/>
                vel equalitatis: quod fuit probandum.</s>
              </p>
              <p xml:id="N10C76">
                <s xml:id="N10C77" xml:space="preserve">His ſuppoſitionibus poſitis: ſit pri-
                  <lb/>
                ma cõcluſio </s>
                <s xml:id="N10C7C" xml:space="preserve">Infinite ſunt ſpecies ꝓportionis irra­
                  <lb/>
                tionalis minores dupla: et illarū in īfinitū parua
                  <lb/>
                eſt aliqua. </s>
                <s xml:id="N10C83" xml:space="preserve">Probatur prima pars huiꝰ cõcluſiõis /
                  <lb/>
                et capio coſtã vniꝰ quadrati: et ſuã diametrū. </s>
                <s xml:id="N10C88" xml:space="preserve">et vo­
                  <lb/>
                lo /  vniformiter in hora diminuat̄̄ exceſſus quo
                  <lb/>
                diameter excedit coſtã ad nõ quantū. </s>
                <s xml:id="N10C8F" xml:space="preserve">ita  in fine
                  <lb/>
                diameter et coſta erūt equalia. </s>
                <s xml:id="N10C94" xml:space="preserve">quo poſito ſic argr̄
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10C98" xml:space="preserve">Inter diametrū que ſic diminuitur et coſtaꝫ erunt
                  <lb/>
                infinite ꝓportiones irratiõales cõtinuo minores
                  <lb/>
                dupla: igitur infinite ſunt ſpecies ꝓportiõis irra-
                  <lb/>
                tionalis minores dupla. </s>
                <s xml:id="N10CA1" xml:space="preserve">Probatur ãtecedēs. </s>
                <s xml:id="N10CA4" xml:space="preserve">qm̄
                  <lb/>
                quãdo exceſſus: quo diameter excedit coſtã ꝑdide-
                  <lb/>
                rit medietatē ſui / tūc aggregatū ex alia medietate
                  <lb/>
                et coſta ſe habebit ad coſtã in ꝓportiõe irratiõali
                  <lb/>
                minori dupla. / et quãdo exceſſus diametri fuerit di­
                  <lb/>
                minutꝰ ad vnã quartã ſui: tūc aggregati ex coſta
                  <lb/>
                et illa quarta exceſſus diametri ad coſtã erit ꝓpor­
                  <lb/>
                tio irrationalis. </s>
                <s xml:id="N10CB5" xml:space="preserve">et ſic cõſequēter ſemꝑ aggregatū
                  <lb/>
                ex coſta: et aliqua parte aliquota exceſſus ſe habe­
                  <lb/>
                bit ad coſtã in ꝓportione irratiõali mīori dupla:
                  <lb/>
                et infinita ſunt talia aggregata ex coſta et aliqua
                  <lb/>
                parte aliquota exceſſus: igitur infinite erūt ꝓpor­
                  <lb/>
                tiones irrationales cõtinuo minores dupla. </s>
                <s xml:id="N10CC2" xml:space="preserve">Ptꝫ
                  <lb/>
                cõſequētia. </s>
                <s xml:id="N10CC7" xml:space="preserve">et arguit̄̄ maior videlicet /  aggregatū
                  <lb/>
                ex coſta et medietate exceſſus diametri: ſe habet in
                  <lb/>
                ꝓportione irrationali ad coſtã: q2 ſi nõ. </s>
                <s xml:id="N10CCE" xml:space="preserve">ſed ſe ba-
                  <lb/>
                bent in ꝓportione rationali. </s>
                <s xml:id="N10CD3" xml:space="preserve">ſequitur:  vtra il­
                  <lb/>
                laꝝ: ſe habet ad exceſſum quo maior excedit mino­
                  <lb/>
                rem in ꝓportione rationali vel equalitatis. </s>
                <s xml:id="N10CDA" xml:space="preserve">Ptꝫ
                  <lb/>
                ↄ̨ña ex ſexta ſuppoſitione. </s>
                <s xml:id="N10CDF" xml:space="preserve">et cõſequēs eſt falſū. </s>
                <s xml:id="N10CE2" xml:space="preserve">qm̄
                  <lb/>
                ſi vtra illarū ſe haberet ad exceſſum quo diame­
                  <lb/>
                ter excedit coſtã: in ꝓportione rationali .etc̈. cū al-
                  <lb/>
                tera illarum ſit coſta: et exceſſus quo maior excedit
                  <lb/>
                minorē ſit medietas exceſſus diametri: ſequitur / 
                  <cb chead="Capitulum quartū."/>
                coſte ad medietatē exceſſus diametri erit ꝓportio
                  <lb/>
                rationalis. </s>
                <s xml:id="N10CF2" xml:space="preserve">Patet hec cõſequētia ex ſe. </s>
                <s xml:id="N10CF5" xml:space="preserve">et vltra ſe-
                  <lb/>
                quitur /  coſte: ad exceſſum diametri erit ꝓportio
                  <lb/>
                rationalis. </s>
                <s xml:id="N10CFC" xml:space="preserve">Patet cõſequētia ex quīta ſuppoſitio­
                  <lb/>
                ne. </s>
                <s xml:id="N10D01" xml:space="preserve">hoc addito /  medietas exceſſus eſt pars aliq̊ta
                  <lb/>
                illius: cõſequēs eſt falſum: vt patet ex quarta igit̄̄
                  <lb/>
                et ãtecedēs. </s>
                <s xml:id="N10D08" xml:space="preserve">Et ſic ꝓbabis. </s>
                <s xml:id="N10D0B" xml:space="preserve"> aggregatū ex coſta et
                  <lb/>
                quarta parte exceſſus diametri ſe habet in ꝓpor-
                  <lb/>
                tione irratiõali ad coſtã: et ſimiliter  aggregatū
                  <lb/>
                ex coſta et octaua parte exceſſus / et ſic cõſequenter.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10D15" xml:space="preserve">Quod autē ille ꝓportiones cõtinuo ſint minores
                  <lb/>
                dupla: patet. </s>
                <s xml:id="N10D1A" xml:space="preserve">q2 a principio ꝓportio diametri ad
                  <lb/>
                coſtã erat minor dupla. cū eſſet medietas duple: et
                  <lb/>
                cõtinuo diminuet̄̄ vſ ad nõ gradū: vt ptꝫ ex ſcḋa
                  <lb/>
                parte. </s>
                <s xml:id="N10D23" xml:space="preserve">igr̄ cõtinuo erit minor dupla. </s>
                <s xml:id="N10D26" xml:space="preserve">Itē continuo
                  <lb/>
                exceſſus erit minor et minor reſpectu eiuſdē quãti-
                  <lb/>
                tatis: ergo cõtinuo ꝓportio erit minor et mīor. </s>
                <s xml:id="N10D2D" xml:space="preserve">Et
                  <lb/>
                ex hoc ptꝫ ſcḋa pars cõclſionis. </s>
                <s xml:id="N10D32" xml:space="preserve">q2 in infinitū mo-
                  <lb/>
                dicus erit exceſſus quãtitatis maioris ad quãtita­
                  <lb/>
                tē minorē: et ipſa quãtitas minor cõtinuo manebit
                  <lb/>
                equalis et īuariata. </s>
                <s xml:id="N10D3B" xml:space="preserve">igitur infinite modica erit ꝓ-
                  <lb/>
                portio maioris ad quantitatem minorem. </s>
                <s xml:id="N10D40" xml:space="preserve">Conſe­
                  <lb/>
                quentia patet ex ſecūda parte. </s>
                <s xml:id="N10D45" xml:space="preserve">Et ſic patet prima
                  <lb/>
                concluſio.
                  <note position="right" xlink:href="note-0011-01a" xlink:label="note-0011-01" xml:id="N10D67">
                    <s xml:id="N10D6B" xml:space="preserve">Correla-
                      <lb/>
                    rium.
                      <lb/>
                    </s>
                    <s xml:id="N10D71" xml:space="preserve">Gñatio
                      <lb/>
                    infinitoꝝ
                      <lb/>
                    ſpecierū
                      <lb/>
                    ꝓportio-
                      <lb/>
                    nis irra-
                      <lb/>
                    tionalis.</s>
                  </note>
                </s>
                <s xml:id="N10D4F" xml:space="preserve">¶ Ex hac concluſione ſequitur:  infini-
                  <lb/>
                tis modis poſſunt generari infinite ſpecies mino­
                  <lb/>
                res dupla irrationalis ꝓportiõis: vtpote ſi exceſ-
                  <lb/>
                ſus diametri diminuatur per partes ꝓportiona-
                  <lb/>
                les ꝓportione dupla: </s>
                <s xml:id="N10D5A" xml:space="preserve">Alio modo ꝓportiõe tripla
                  <lb/>
                alio quadrupla. alio ſexquialtera. / et ſic in infinitū
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10D60" xml:space="preserve">Patet correlariū intelligēti ꝓbationē cõculſiõis</s>
              </p>
              <p xml:id="N10D7E">
                <s xml:id="N10D7F" xml:space="preserve">Secūda cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N10D82" xml:space="preserve">Infinite ſunt ſpe-
                  <lb/>
                cies ꝓportionis irratiõalis maioris dupla: et illa­
                  <lb/>
                rū infinite magna eſt aliqua. </s>
                <s xml:id="N10D89" xml:space="preserve">Probatur hec con-
                  <lb/>
                cluſio: et pono /  exceſſus quo diameter excedit co-
                  <lb/>
                ſtam: diminuatur vniformiter in hora vſ ad nõ
                  <lb/>
                quantū. </s>
                <s xml:id="N10D92" xml:space="preserve">et capio ꝓportionē que eſt coſte ad exceſſū
                  <lb/>
                diametri: et arguo ſic. </s>
                <s xml:id="N10D97" xml:space="preserve">Illa ꝓportio eſt maior du-
                  <lb/>
                pla irrationalis. </s>
                <s xml:id="N10D9C" xml:space="preserve">et ꝓportio coſte ad medietatē il-
                  <lb/>
                lius exceſſus eſt etiã irratiõalis maior: et ꝓ-
                  <lb/>
                portio coſte ad quartã eſt etiã irrationalis maior
                  <lb/>
                dupla: et ſic in infinitū quelibet ꝓportio coſte ad
                  <lb/>
                aliquã partē aliquotã exceſſus eſt ꝓportio irrati-
                  <lb/>
                onalis et ſunt īfinite partes aliquote cõtinuo mi-
                  <lb/>
                nores et minores / ergo īfinite ſunt ꝓportiões irra­
                  <lb/>
                tiõales minores dupla. </s>
                <s xml:id="N10DAD" xml:space="preserve">Probat̄̄ maior. </s>
                <s xml:id="N10DB0" xml:space="preserve">qm̄ coſte
                  <lb/>
                ad exceſſū q̊ diameṫ excedit coſtã eſt ꝓportio irra-
                  <lb/>
                tionalis: ex q̈rta ſuppoſitiõe maior dupla: vt con-
                  <lb/>
                ſtat. </s>
                <s xml:id="N10DB9" xml:space="preserve">qm̄ ille exceſſus eſt minor quã medietas coſte.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10DBD" xml:space="preserve">qm̄ ſi eſſet medietas coſte aut moior: iam ibi eſſet
                  <lb/>
                ꝓportio ſexq̇altera īter diametrū et coſtã: vel ma-
                  <lb/>
                ior ſexquialtera: quod eſt falſum. </s>
                <s xml:id="N10DC4" xml:space="preserve">vt ptꝫ ex pcedēti
                  <lb/>
                capite. </s>
                <s xml:id="N10DC9" xml:space="preserve">ergo q̄libet ꝓportio coſte ad aliquã partē
                  <lb/>
                aliquotã exceſſus quo diameter excedit coſtam eſt
                  <lb/>
                ꝓportio irratiõalis maior dupla: qḋ fuit ꝓbãdū.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10DD1" xml:space="preserve">Patet cõſequētia ex quīta ſuppoſitiõe. </s>
                <s xml:id="N10DD4" xml:space="preserve">qm̄ ex illa
                  <lb/>
                ſuppoſitione. </s>
                <s xml:id="N10DD9" xml:space="preserve">ſi coſta ad aliquã partē aliquotã ex-
                  <lb/>
                ceſſus quo diameter excedit coſtã ſe habet in pro-
                  <lb/>
                portione ratiõali: ipſius coſte ad totū illū exceſſū
                  <lb/>
                erit ꝓportio rationalis: ſed nõ ipſiꝰ coſte ad totū
                  <lb/>
                illū exceſſū quo diameter excedit coſtã eſt ꝓportio
                  <lb/>
                rationalis. </s>
                <s xml:id="N10DE6" xml:space="preserve">vt ptꝫ ex quarta ſuppoſitiõe. </s>
                <s xml:id="N10DE9" xml:space="preserve">igitur nõ
                  <lb/>
                coſta ad aliquã partē aliquotã exceſſus quo dia-
                  <lb/>
                meter excedit coſtã: ſe habet in ꝓportiõe ratiõali.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10DF1" xml:space="preserve">Patet cõſequētia ꝑ ſyllogiſmū hypotheticum: a
                  <lb/>
                tota cõditionali cū deſtructiõe cõſequētis .etc̈. / et ſic
                  <lb/>
                patet prima pars. </s>
                <s xml:id="N10DF8" xml:space="preserve">Et ſcḋa ꝓbatur facile. </s>
                <s xml:id="N10DFB" xml:space="preserve">q2 in īfi- </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>