Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N1194D" level="2" n="2" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N11E85" level="3" n="2" type="chapter" type-free="capitulum">
              <p xml:id="N12832">
                <s xml:id="N12864" xml:space="preserve">
                  <pb chead="Secūde partis" file="0028" n="28"/>
                portio / qḋ fuit ꝓbãdū. </s>
                <s xml:id="N12872" xml:space="preserve">Et ſic ptꝫ ↄ̨cluſio gñaliter.</s>
              </p>
              <note position="left" xml:id="N12875" xml:space="preserve">1. correl.
                <lb/>
              ſcḋa ꝓṗe­
                <lb/>
              tas medi­
                <lb/>
              etatꝪ gro­
                <lb/>
              trice.</note>
              <p xml:id="N12881">
                <s xml:id="N12882" xml:space="preserve">¶ Ex hac concluſione ſequitur primo /  conſtitu-
                  <lb/>
                tis quatuor terminis in hac medietate ſicut ag-
                  <lb/>
                gregatum ex primo et ſecundo ad ſecundū ita ag­
                  <lb/>
                gregatū ex tertio et quarto ad quartū vt conſtitu­
                  <lb/>
                tis his quatuor terminis .8.4.6.3. ſicut ſe habent
                  <lb/>
                8. et .4. ad .4. ita .6. et .3. ad .3. </s>
                <s xml:id="N1288F" xml:space="preserve">Probatur / et ſint q̈-
                  <lb/>
                tuor termini in hac medietate geometrica ꝓpor-
                  <lb/>
                tionabiles a.b.c.d. / dico /  qualis eſt ꝓportio .ab.
                  <lb/>
                ad b. talis eſt .cd. ad d. </s>
                <s xml:id="N12898" xml:space="preserve">Quod probatur ſic et vo­
                  <lb/>
                lo /  b. addatur ipſi a. et d. ipſi c. / et arguo ſic / ſicut
                  <lb/>
                ſe habet a. ad b. ita c. ad .d. / ergo b. eſt talis pars ali­
                  <lb/>
                quota vel partes aliquote et eiuſdem denomina-
                  <lb/>
                tionis reſpectu a. qualis eſt d. reſpectu c. (et proce­
                  <lb/>
                das a maioribus verſus minores) et b. additur ip­
                  <lb/>
                ſi a. et d. ipſi .c. / igitur equalem ꝓportionem acqui­
                  <lb/>
                rit a. ſupra ſe ſicut c. ſupra ſe </s>
                <s xml:id="N128A9" xml:space="preserve">Patet conſequentia
                  <lb/>
                ex correlario vndecime ſuppoſitionis: et eandeꝫ ꝓ­
                  <lb/>
                portionē quã acquiſiuit a. ſupra ſe acquiſiuit pro­
                  <lb/>
                portio ipſius a. ad b. et ſimiliter eam quam acqui­
                  <lb/>
                ſiuit c. ſupra ſe acquiſiuit ꝓportio ipſius c. ad d. /
                  <lb/>
                vt patet ex probatione none ſuppoſitionis / igitur
                  <lb/>
                facta tali acquiſitione qualis eſt proportio .ab.
                  <lb/>
                ad b. talis eſt .cd. ad d. / quod fuit ꝓbandum </s>
                <s xml:id="N128BA" xml:space="preserve">Pa-
                  <lb/>
                tet conſequentia / quia ꝓportio a. ad b. eſt equa-
                  <lb/>
                lis proportioni c. ad d. et equalem ꝓportionem ac­
                  <lb/>
                quirunt ille due proportiones / igitur ī fine manēt
                  <lb/>
                eq̈les / q2 ſi equalibus eq̈lia addas etc. ſꝫ in fine vna
                  <lb/>
                illaꝝ ꝓportionū ē .ab. ad .b. et alia ē .cd. ad d. / er-
                  <lb/>
                go proportio .ab. ad .b. eſt equalis ꝓportioni .cd.
                  <lb/>
                ad d. </s>
                <s xml:id="N128CB" xml:space="preserve">Eodē mõ ꝓbabis / ſi procedas ad minoribus
                  <lb/>
                ad maiores termīos in ꝓportiõe mīoris īeq̈litatꝪ
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N128D1" xml:space="preserve">Sed eadē hypotheſi retēta gñaliter probat̄̄ corre­
                  <lb/>
                lariū ſic: et volo /  a. diminuat̄̄ ad eq̈litatē b. et c. ad
                  <lb/>
                equalitatē d. / et ſic ꝑdēt eq̈les ꝓportiones ex hypo­
                  <lb/>
                theſi: deiñ reſiduū ipſius a. acq̇rat ſupra ſeipſū b.
                  <lb/>
                et reſiduū c. aq̇rat ipſū d. / et manifeſtum eſt /  ag-
                  <lb/>
                gregati ex reſiduo a. et ipſo b. ad ipſū b. et aggre­
                  <lb/>
                gati ex reſiduo ipſiꝰ c. et ipſo d. ad ipſū d: eſt eq̈lis
                  <lb/>
                ꝓportio puta dupla: volo igit̄̄ /  aggregatum ex
                  <lb/>
                reſiduo ipſius a. et ipſo b. acq̇rat illa quãtitatem
                  <lb/>
                quã deꝑdidit a. ita  maneat aggregatū ex a. et b.
                  <lb/>
                et aggregatū ex reſiduo ipſius c. et ipſo d. acq̇rat
                  <lb/>
                quãtitatē quã deꝑdidit ipſū c. ita  maneat in fi-
                  <lb/>
                ne aggregatū ex c. et d. / et tunc ſeq̇tur /  aggregati
                  <lb/>
                ex a. et b. ad ip̄m b. et aggregati ex c. et d. ad ipſum
                  <lb/>
                d. ē eadē ꝓportio / qḋ fuit ꝓbãdū. </s>
                <s xml:id="N128F0" xml:space="preserve">Probat̄̄ ↄ̨ña. </s>
                <s xml:id="N128F3" xml:space="preserve">q2
                  <lb/>
                illi termini añ acq̇ſitionē quãtitatū deꝑditaꝝ ab
                  <lb/>
                ipſo a. et ipſo c. / ſe hēbaut in eadē ꝓportione puta
                  <lb/>
                dupla / vt dictū ē: et acq̇ſiuerunt eq̈les ꝓportiones
                  <lb/>
                termini maiores illaꝝ ꝓportionū: igit̄̄ iter datos
                  <lb/>
                terminos manet eq̈lis ꝓportio: q2 ſi eq̈libꝰ eq̈lia
                  <lb/>
                addas etc </s>
                <s xml:id="N12902" xml:space="preserve">Probatur minor: q2 medietates illorū
                  <lb/>
                terminorū maiorū eq̈les ꝓportiões acq̇ſiuer̄t: igi­
                  <lb/>
                tur et ipſi termini maiores eq̈les proportiões acq̇­
                  <lb/>
                ſinerūt / vt ptꝫ ex tertia cõcluſione ſeptimi capitꝪ ṗ­
                  <lb/>
                me ꝑtis: et p ↄ̨ñs proportiões quas hñt ad mīores
                  <lb/>
                terminos eq̈les proportiones acq̇ſiuerūt / vt ptꝫ ex
                  <lb/>
                ſuppoſitione huiꝰ.
                  <note position="left" xlink:href="note-0028-01a" xlink:label="note-0028-01" xml:id="N12ACF">
                    <s xml:id="N12AD3" xml:space="preserve">2. correl.
                      <lb/>
                    </s>
                    <s xml:id="N12AD7" xml:space="preserve">3. ꝓṗetaſ
                      <lb/>
                    medieta­
                      <lb/>
                    tꝪ geome­
                      <lb/>
                    trice.</s>
                  </note>
                </s>
                <s xml:id="N12916" xml:space="preserve">Et ſic ptꝫ correlariū / qḋ ſit medi­
                  <lb/>
                etatis geometrice ſcḋa proṗetas </s>
                <s xml:id="N1291B" xml:space="preserve">¶ Seq̇tur ſeḋo / 
                  <lb/>
                in hac medietate cõſtitutis .4. termīs q̈lis ē ꝓpor-
                  <lb/>
                tio ṗmi ad m talis ē ꝓportio aggregati ex ṗmo et
                  <lb/>
                tertio ad aggregatū ex ſcḋo. et .4. vt cõſtitutis his
                  <lb/>
                terīs .12.6.4.2. q̈ĺ ē ꝓportio .12. ad .6. taĺ ē ꝓportõ
                  <lb/>
                12. et .4: ad .6. et .2. </s>
                <s xml:id="N12928" xml:space="preserve">Probat̄̄ / ſint .4: terī ī hac medie­
                  <lb/>
                tate a.b.c.d. / et dico /  ſic̈ a. ad b. ita aggregatū ex
                  <lb/>
                a. et c. ad aggregatū ex b. et d. </s>
                <s xml:id="N1292F" xml:space="preserve">Qḋ ſic oñdit̄̄ / et .1. ī nū­
                  <lb/>
                ris / et volo /  a. acq̇rat c. et b. acq̇rat d. (et ꝓcedo a
                  <lb/>
                maioribꝰ) / et arguit̄̄ ſic ſicut ſe hꝫ a. ad b. ita c. ad d /
                  <lb/>
                igr̄ ꝑmutatī ex .4. ↄ̨cĺoe ſicut ſe hꝫ a. ad c. ita b. ad d /
                  <lb/>
                et ex ↄ̨ñti ſeq̇r̄ /  c. ē ꝑs aliq̊ta vĺ ꝑtes reſpectu a. eiuſ­
                  <cb chead="Capitulum ſecundum"/>
                dē denoīatiõis ſicut d. reſpectu b. vel eoↄ̈ ſi ꝓpor-
                  <lb/>
                tio a. ad c. ſit mīorꝪ īeq̈litatꝪ: et a. aq̇rit c. et b. aq̇rit d /
                  <lb/>
                igr̄ q̀lē ꝓportionē aq̇rit nūerꝰ maior hꝰ ꝓportõis q̄
                  <lb/>
                ē a. ad b. talē acq̇rit nūerꝰ mīor. </s>
                <s xml:id="N12943" xml:space="preserve">Cõſequētia / ptꝫ ex
                  <lb/>
                ſcḋo correlario octaue ſuppõis: g̊ ī fine facta tali
                  <lb/>
                acq̇ſitiõe manet eadē ꝓportio ſiue eq̈lis illi q̄ ē īter
                  <lb/>
                a: et b. / vt ptꝫ ex correlario decime ſuppõnis / et in fi­
                  <lb/>
                ne manet proportio .ac. ad bd. / g̊ proportio .ac. ad
                  <lb/>
                .bd. ē equalis ꝓportioni a. ad b. / qḋ fuit probandū
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N12951" xml:space="preserve">Sed eadē hypotheſi retēta probo gñaliter /  ſicut
                  <lb/>
                ſe hꝫ c. ad d. / ita ſe hꝫ aggregatū ex .ac. ad aggrega­
                  <lb/>
                tū ex .bd. </s>
                <s xml:id="N12958" xml:space="preserve">Et arguo / ſic ſicut ſe hꝫ a. ad b. ita c. ad d. / g̊
                  <lb/>
                ex ↄ̨cluſione ſicut ſe hꝫ a. ad c. ita b. ad d. diminuat̄̄ /
                  <lb/>
                igr̄ a. ad equalitatē c. et b. ad equalitatē d. / et ſic ma­
                  <lb/>
                nifeſtū ē /  equalē ꝓportionē deꝑdūt a. et b. </s>
                <s xml:id="N12961" xml:space="preserve">Uolo
                  <lb/>
                igr̄ /  reſiduū ex a. acq̇rat ſupra ſeipſū c. et reſiduū
                  <lb/>
                ex b. ipſū d. et tūc aggregati ex reſiduo a. et ipſo c.
                  <lb/>
                ad ipſū c. ē illa proportio q̄ ē aggregati ex r̄ſiduo
                  <lb/>
                b. et ipſo d. q2 dupla / vt ↄ̨ſtat: acq̇rat g̊ aggregatū
                  <lb/>
                ex reſiduo a. et ip̄o c. quãtitatē quã ꝑdidit a. et ag-
                  <lb/>
                gregatū ex reſiduo b: et ip̄o d. quãtitatē quã deꝑdi­
                  <lb/>
                dit b. et tūc manifeſtū ē /  ꝓportio aggregati ex re­
                  <lb/>
                ſiduo a. et ip̄o c. ad ipſū c. et ꝓportio aggregati ex
                  <lb/>
                reſiduo b. et ipſo d. ad ipſū d. eq̈les ꝓportiones ac­
                  <lb/>
                q̇rūt q2 medietates maioꝝ termīoꝝ equales ꝓpor­
                  <lb/>
                tiões acq̇rūt puta illas quas antea pdiderūt et ſic
                  <lb/>
                maiores termī illaꝝ ꝓportionū eq̈les ꝓportiões
                  <lb/>
                acq̇r̄t / vt pꝫ ex tertia ↄ̨cĺoe ſeptī capitis ṗme ꝑtꝪ: igr̄
                  <lb/>
                īter illos termīos q̇ ſūt iã .ac. et c. et .bd. et b. manet
                  <lb/>
                adhuc eq̈lis ꝓportio: et ꝑ ↄ̨ñs ſicut ſe hꝫ aggrega-
                  <lb/>
                tū ex a. et c. ad ipſū c. ita ſe hꝫ aggregatū ex b. et d.
                  <lb/>
                ad ip̄m d. / igr̄ ex ↄ̨cluſione ſicut ſe hꝫ aggregatū ex
                  <lb/>
                a. et c. ad aggregatū ex b. et d. ita ſe hꝫ c. ad d. / quod
                  <lb/>
                fuit ꝓbandū. </s>
                <s xml:id="N1298A" xml:space="preserve">Et ſolēt antiq̇ geometre et ſignanter
                  <lb/>
                calculator vti hoc correlario ſub his rermīs
                  <note position="right" xlink:href="note-0028-02a" xlink:label="note-0028-02" xml:id="N12AE0" xml:space="preserve">eadē ē ꝓ-
                    <lb/>
                  portio di­
                    <lb/>
                  uiſoꝝ et ↄ̨­
                    <lb/>
                  iūctoruꝫ.</note>
                </s>
                <s xml:id="N12994" xml:space="preserve">Qua­
                  <lb/>
                lis ē ꝓportio diuiſoꝝ talis ē ↄ̨iūctoꝝ: vt ſi ſint due
                  <lb/>
                ꝓportiões duple: et cõpulet̄̄ terminꝰ maior vniꝰ cū
                  <lb/>
                termīo maiore vlteriꝰ: et mīor vniꝰ cū mīore alteri­
                  <lb/>
                us īter illos termīos ſic ↄ̨iūctos manebit ꝓportio
                  <lb/>
                dupla.
                  <note position="right" xlink:href="note-0028-03a" xlink:label="note-0028-03" xml:id="N12AEC" xml:space="preserve">4. ꝓprie­
                    <lb/>
                  tas medi­
                    <lb/>
                  etatꝪ geo­
                    <lb/>
                  metrice</note>
                </s>
                <s xml:id="N129A6" xml:space="preserve">¶ Seq̇tur .3. /  .4. termīs in hac medietate ↄ̨­
                  <lb/>
                ſtitutis: q̈lis ē ꝓportio ſcḋi ad ṗmū talis ē quarti
                  <lb/>
                ad tertiū vt ↄ̨ſtitutis. </s>
                <s xml:id="N129AD" xml:space="preserve">his 4: termīs .8.4.6.3. q̈lis ē
                  <lb/>
                ꝓportio .4. ad .8. talis ē .3. ad 6. </s>
                <s xml:id="N129B2" xml:space="preserve">Ptꝫ hoc coreela-
                  <lb/>
                riū facile / qm̄ ſꝑ ꝓportiões mīoris īeq̈litatis ſunt
                  <lb/>
                eq̈les īter ſe cū ꝓportiões maioris īeq̈litatis q̇bus
                  <lb/>
                corrñdent īter ſe ſūt equales: et eoↄ̈. </s>
                <s xml:id="N129BB" xml:space="preserve">Sicut eī oēs
                  <lb/>
                duple ſūt equales: ita oēs ſubduple ſūt equales: et
                  <lb/>
                ſic̈ oēs ſubtriple ſṫ eq̈les: ita oēs triple igr̄ vĺr ſi ta­
                  <lb/>
                lis ꝓportio fuerit a. ad b. maioris īeq̈litatꝪ q̈lis ē
                  <lb/>
                c. ad d. ↄ̨ñs ē  ꝓportio mīoris īeq̈litatꝪ d. ad c. et
                  <lb/>
                b. ad a ſint eq̈les. </s>
                <s xml:id="N129C8" xml:space="preserve">Et ita ēt ꝓbaſſes ſi a. ad .b. fuiſſꝫ
                  <lb/>
                ꝓportio mīoris īeq̈litatꝪ. </s>
                <s xml:id="N129CD" xml:space="preserve">Et hec ſit .4. ꝓṗetas geo­
                  <lb/>
                metrice medietatꝪ. </s>
                <s xml:id="N129D2" xml:space="preserve">¶ Seq̇t̄̄ .4. /  diſpoſitis .4. ter-
                  <lb/>
                mīs ſicut ṗmꝰ et ſcḋs ad m et tertiꝰ et quartꝰ ad q̈r
                  <lb/>
                ita ṗmꝰ ad m et tertiꝰ ad q̈rtū / vt ↄ̨ſtitutis his .4.
                  <lb/>
                termīs .8.4.2.1. / q2 .8. et 4. ad .4. ē talis ꝓportio q̈­
                  <lb/>
                lis ē .2. et .1. ad .1. / vt pꝫ ex ṗmo correlario huiꝰ ↄ̨clu­
                  <lb/>
                ſionis. </s>
                <s xml:id="N129DF" xml:space="preserve">Iõ q̈lis ē ꝓportio ṗmi ad m talis ē terti ad
                  <lb/>
                .4. / vt ↄ̨ſtat. </s>
                <s xml:id="N129E4" xml:space="preserve">Probat̄̄ ṗmo / ī nūeris ſint .4. nūeri a.
                  <lb/>
                b.c.d. et ſicut .ab.. ad .b. ita c. ad .cd. / tūc ḋt correĺm /
                  <lb/>
                 ſicut a. ad b. ita c. ad d. et ſit .a maiꝰ b. et c. maiꝰ d.
                  <lb/>
                et deꝑdat .ab:b. et .cd.d. / et arguit̄̄ ſic ſicut ſe hꝫ .ab.
                  <lb/>
                ad b. ita c.d. ad d. / igr̄ b. ē talis ꝑs aliq̊ta vel ꝑtes
                  <lb/>
                aliq̊te et eiuſdē denoīatiõis reſpectu ipſiꝰ .ab. / q̈lis
                  <lb/>
                ē d. reſpectu .cd. et .ab. ꝑdit b. et .cd. ꝑdit d. / g̊ illi duo
                  <lb/>
                nūeri maiores puta .ab. et .cd. ꝑdūt eq̈les ꝓportio­
                  <lb/>
                nes / vt pꝫ ex .1. correĺ. 8. ſuppõis / g̊ ſeq̇t̄̄ /  quãtã ꝓ­
                  <lb/>
                portionē adeq̈te ꝑdit ꝓportio ab. ad b. tãtã ade­
                  <lb/>
                q̈te ꝑdit ꝓportio .cd. ad d. / vt pꝫ ex nona ſuppoſiti­
                  <lb/>
                one: et ille ꝓportões ante erãt equales / vt ponitur
                  <lb/>
                igitur mõ manēt equales: q2 ſi ab equalibus equa­ </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>