Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N1194D" level="2" n="2" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N140E1" level="3" n="6" type="chapter" type-free="capitulum">
              <p xml:id="N14243">
                <s xml:id="N14244" xml:space="preserve">
                  <pb chead="Secūde partis" file="0043" n="43"/>
                portionis multiplicis vel multiplicis ſuperparti­
                  <lb/>
                cularis, vel multiplicis ſuprapartientis. </s>
                <s xml:id="N14262" xml:space="preserve">Falſitas
                  <lb/>
                conſequentis probatur: quoniam ſi c. eſt pars ali­
                  <lb/>
                quota multiplicis ꝓportionis: capio talem ꝓpor­
                  <lb/>
                tionem multiplicem inter primos terminos eius:
                  <lb/>
                et arguo ſic: c: proportio multiplex ſuperparticu-
                  <lb/>
                laris, aut multiplex ſnpraꝑtiens, eſt pars aliquo­
                  <lb/>
                ta alicuius ꝓportionis multiplicis: igitur ex ali-
                  <lb/>
                quot c. illa proportio multiplex componitur. </s>
                <s xml:id="N14273" xml:space="preserve">igi-
                  <lb/>
                tur ex conſequenti ſequitur /  alicuius termini in-
                  <lb/>
                termedii ad minimum extremū ipſius proportio-
                  <lb/>
                nis mĺtiplicis / qḋ minimū externū ē vnitas ē ꝓpor­
                  <lb/>
                tio c. / vt patet ex tertia ſuppoſitione: et illa ꝓpor-
                  <lb/>
                tio c. eſt multiplex ſuꝑparticularis, aut multiplex
                  <lb/>
                ſuꝑperpartiens: igitur alicuius numeri ad vnita-
                  <lb/>
                tem eſt ꝓportio multiplex ſuprapartiens aut mul­
                  <lb/>
                tiplex ſuperparticularis quod eſt oppoſitum ſex-
                  <lb/>
                te ſuppoſitionis: et per conſequens falſum: et ex
                  <lb/>
                conſequenti illud ex quo ſequitur videlicet /  c. eſt
                  <lb/>
                ꝓportio multiplex ſuperparticularis, aut multi-
                  <lb/>
                plex ſuprapartiens. </s>
                <s xml:id="N1428E" xml:space="preserve">Et ſic patet concluſio.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14291">
                <s xml:id="N14292" xml:space="preserve">Quarta concluſio. </s>
                <s xml:id="N14295" xml:space="preserve">Nulla proportio
                  <lb/>
                multiplex eſt commenſurabilis alicui proportio-
                  <lb/>
                ni rationali non multiplici. </s>
                <s xml:id="N1429C" xml:space="preserve">Probatur: quia nul­
                  <lb/>
                la ꝓportio multiplex eſt commenſurabilis alicui
                  <lb/>
                ſuperparticulari, aut ſuprapartienti / vt patet ex
                  <lb/>
                ſecunda, nec alicui multiplici ſuꝑparticulari, aut
                  <lb/>
                multiplici ſuprapartienti / vt ptꝫ ex tertia, igit̄̄ nul­
                  <lb/>
                la ꝓportio multiplex ↄ̨menſurabilis eſt alicui ꝓ-
                  <lb/>
                portioni rationali non multiplici. </s>
                <s xml:id="N142AB" xml:space="preserve">Et ſic patet cõ­
                  <lb/>
                cluſio.</s>
              </p>
              <p xml:id="N142B0">
                <s xml:id="N142B1" xml:space="preserve">Quinta concluſio </s>
                <s xml:id="N142B4" xml:space="preserve">Nulla proportio
                  <lb/>
                ſuperparticularis eſt commenſurabilis alicui ꝓ-
                  <lb/>
                portioni ſuperparticulari. </s>
                <s xml:id="N142BB" xml:space="preserve">Probatur ſupponen­
                  <lb/>
                do /  inter cuiuſlibet ꝓportionis ſuperparticula­
                  <lb/>
                ris primos numeros nullus numerus mediat vt
                  <lb/>
                viſum eſt in prima parte vbi agebatur de genera­
                  <lb/>
                tione ꝓportionum ſuperparticularium. </s>
                <s xml:id="N142C6" xml:space="preserve">quo ſup­
                  <lb/>
                poſito arguitur ſic: inter cuiuſlibet ꝓportionis ſu­
                  <lb/>
                perparticularis primos numeros nullus mediat
                  <lb/>
                numerus: igitur nulla talis ex aliquot ītermediis
                  <lb/>
                ꝓportionibus adequate componitur. </s>
                <s xml:id="N142D1" xml:space="preserve">Patet con­
                  <lb/>
                ſequentia / quia nulla eſt ꝓportio intermedia niſi
                  <lb/>
                ſit numerus intermedius: et vltra ex nullis ꝓpor-
                  <lb/>
                tionibus componitur. </s>
                <s xml:id="N142DA" xml:space="preserve">igitur nulla ꝓportio ē pars
                  <lb/>
                aliquota eius: et per conſequens ipſa non eſt com­
                  <lb/>
                menſurabilis alicui proportioni ſuperparticula­
                  <lb/>
                ri. </s>
                <s xml:id="N142E3" xml:space="preserve">Patet conſequentia / quia alias aliquid eſſet
                  <lb/>
                pars aliquota vtriuſ. </s>
                <s xml:id="N142E8" xml:space="preserve">Et ſic patet concluſio.</s>
              </p>
              <note position="left" xml:id="N142EB" xml:space="preserve">obiectio.</note>
              <p xml:id="N142EF">
                <s xml:id="N142F0" xml:space="preserve">¶ Sed tu dices /  hec ꝓbatio eſt inefficax: quoniã
                  <lb/>
                concedit /  aliqua proportio ex nullis ꝓportioni­
                  <lb/>
                bus componitur quod eſt contra ea que dicta ſūt
                  <lb/>
                capite quarto huius partis. </s>
                <s xml:id="N142F9" xml:space="preserve">imo ꝓbatio nihil ali­
                  <lb/>
                ud probat niſi /  ex nullis ꝓportionibus equalibꝰ
                  <lb/>
                rationalibus componitur que ſint partes aliquo­
                  <lb/>
                te illius: cum hoc tamen ſtat /  aliqua ꝓportio ir-
                  <lb/>
                rationalis eſt pars aliquota duarum ꝓportionū
                  <lb/>
                ſuperparticularium: et ſic erunt commenſurabi-
                  <lb/>
                les.
                  <note position="left" xlink:href="note-0043-01a" xlink:label="note-0043-01" xml:id="N14340" xml:space="preserve">reiicitur
                    <lb/>
                  obiectio.</note>
                </s>
                <s xml:id="N1430D" xml:space="preserve">¶ Sed hoc non obſtat / quia nulla ꝓportio ſuꝑ­
                  <lb/>
                particularis componitur ex alia ſuperparticula­
                  <lb/>
                ri et vna irrationali: ſicut nec aliq̄ rationalis cõ-
                  <lb/>
                ponitur ex vna rationali et altera irrationali a-
                  <lb/>
                dequate / vt probãt mathemathici. </s>
                <s xml:id="N14318" xml:space="preserve">igitur nulla ſu­
                  <lb/>
                ꝑparticularis continet alteram ſuꝑparticularem
                  <lb/>
                ſemel aut aliquoties et vnam partem aliquotam
                  <lb/>
                eius que ſit ꝓportio irrationalis: quia tunc com-
                  <lb/>
                poneretur ex rationali et irrationali adequate:
                  <lb/>
                nec aliqua ſuꝑparticularis continet alteram ſe-
                  <cb chead="Capitulum ſextum"/>
                mel vel aliquoties et aliquot partes eius aliquo-
                  <lb/>
                tas que ſint proportiones irrationales: quia tunc
                  <lb/>
                iam ille proportiones irrationales componerent
                  <lb/>
                vnam rationalem: quia alias componeretur illa
                  <lb/>
                ſuperparticularis ex rationali et irrationali: et ſi
                  <lb/>
                ille partes aliquote faciant vnam rationalem iaꝫ
                  <lb/>
                inter terminos illius ꝓportionis ſuꝑparticularis
                  <lb/>
                reperientur aliquot ꝓportiones rationales equa­
                  <lb/>
                les / vt patet intuenti: quod tamen eſt falſum cum
                  <lb/>
                non reperiantur inter primos numeros alicuius
                  <lb/>
                ꝓportionis ſuꝑparticularis.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14348">
                <s xml:id="N14349" xml:space="preserve">Sexta concluſio </s>
                <s xml:id="N1434C" xml:space="preserve">Inter rationales.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N14350" xml:space="preserve">tantum ꝓportio multiplex commenſuratur ꝓpor­
                  <lb/>
                tioni multiplici. </s>
                <s xml:id="N14355" xml:space="preserve">Probatur / quia proportio multi­
                  <lb/>
                plex eſt commenſurabilis ꝓportioni multiplici / vt
                  <lb/>
                patet de quadrupla reſpectu duple: et inter ratio-
                  <lb/>
                nales nulla non multiplex eſt cõmenſurabilis ali­
                  <lb/>
                cui ꝓportioni multiplici / vt patet ex quarta cõclu­
                  <lb/>
                ſione / igitur propoſitum. </s>
                <s xml:id="N14362" xml:space="preserve">Conſequentia patet ex
                  <lb/>
                dialectica.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14367">
                <s xml:id="N14368" xml:space="preserve">Septima concluſio </s>
                <s xml:id="N1436B" xml:space="preserve">Omēs propor-
                  <lb/>
                tiones multiplices quarum denominationes ſunt
                  <lb/>
                de numero numerorum ſunt inter ſe cõmenſurabi­
                  <lb/>
                les.
                  <note position="right" xlink:href="note-0043-02a" xlink:label="note-0043-02" xml:id="N143C0" xml:space="preserve">nicholaꝰ
                    <lb/>
                  horen.</note>
                </s>
                <s xml:id="N14379" xml:space="preserve">Hanc concluſionem ponit Nicholaus horen
                  <lb/>
                ſub forma dicta: ſed pono eam ſub alia forma cla­
                  <lb/>
                riori. </s>
                <s xml:id="N14380" xml:space="preserve">Omnes ꝓportiones multiplices ꝓcedentes
                  <lb/>
                ſemper ſecundum dendminationem prime illarū
                  <lb/>
                ſunt cõmenſurabiles: ita  ſi prima illarum ſit du­
                  <lb/>
                pla. </s>
                <s xml:id="N14389" xml:space="preserve">ſecunda immediate ſequens ſit etiam dupla:
                  <lb/>
                et ſic conſequenter tales ſunt cõmenſurabiles. </s>
                <s xml:id="N1438E" xml:space="preserve">Et
                  <lb/>
                vt paucis abſoluam omnes ꝓportiones quarum
                  <lb/>
                quelibet īmediate ſequētes ſunt eiuſdem denomi­
                  <lb/>
                nationis cum prima ſunt commenſurabiles </s>
                <s xml:id="N14397" xml:space="preserve">Pa-
                  <lb/>
                tet hec concluſio / quoniam omnes tales ita ſe ha-
                  <lb/>
                bent  aliquid eſt pars aliquota vtriuſ / igitur.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N1439F" xml:space="preserve">Et ad hoc videndum diſponatur vna ſeries nūe-
                  <lb/>
                rorum incipiendo ab vnitate ſemper duplando et
                  <lb/>
                vna alia ſemper triplando, et alia quadruplan-
                  <lb/>
                do, et alia quintuplando, et ſic in infinitum. </s>
                <s xml:id="N143A8" xml:space="preserve">et tunc
                  <lb/>
                dico /  omnes ꝓportiones primi ordinis ſunt cõ-
                  <lb/>
                menſurabiles inter ſe. </s>
                <s xml:id="N143AF" xml:space="preserve">et quelibet cuilibet alteri il­
                  <lb/>
                lius ordines: </s>
                <s xml:id="N143B4" xml:space="preserve">Et ſic etiam dicendum eſt de ꝓportio­
                  <lb/>
                nibus alioruꝫ ordinum. </s>
                <s xml:id="N143B9" xml:space="preserve">Patet hoc in his figuris</s>
              </p>
              <xhtml:table xml:id="N143C8">
                <xhtml:tr xml:id="N143C9">
                  <xhtml:td xml:id="N143CA" xml:space="preserve"/>
                </xhtml:tr>
              </xhtml:table>
              <p xml:id="N143CC">
                <s xml:id="N143CD" xml:space="preserve">Et ſic etiam conſtitues ordines multarum ſuper-
                  <lb/>
                particularium et ſuprapartientium etc. </s>
                <s xml:id="N143D2" xml:space="preserve">Quod au­
                  <lb/>
                tem iſte ſunt commenſurabiles probatur / quoniã
                  <lb/>
                quelibet illius ordinis eſt equalis prime aut com­
                  <lb/>
                ponitur ex aliquot equalibus illi: igitur. </s>
                <s xml:id="N143DB" xml:space="preserve">¶ Iſte
                  <lb/>
                concluſiones dempta prima et ſexta ſunt Nicho-
                  <lb/>
                lai horen cum ſuis probationibus ſaltem virtu-
                  <lb/>
                tes probationum et fundamenta ſunt ex ipſo.</s>
              </p>
              <note position="right" xml:id="N143E4" xml:space="preserve">cõtra ni-
                <lb/>
              cholauꝫ
                <lb/>
              horen.</note>
              <p xml:id="N143EC">
                <s xml:id="N143ED" xml:space="preserve">¶ Sed videntur mihi ille probationes inefficaces
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N143F1" xml:space="preserve">Fundatur enim principaliter probatio ſecūde ter­
                  <lb/>
                tie et quarte in hac ſuppoſitione cuiuſlibet ꝓpor­
                  <lb/>
                tionis multiplicis vnitas eſt minimum extremum
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N143F9" xml:space="preserve">Modo illa ſuppoſitio falſa eſt / quoniam octo ad
                  <lb/>
                quatuor eſt proportio multiplex: tamen neutrum
                  <lb/>
                extremorum eius eſt vnitas: </s>
                <s xml:id="N14400" xml:space="preserve">Sed diceret Nicho-
                  <lb/>
                laus horen et bene /  illa ſuppoſitio et ſi nõ ſit ve-
                  <lb/>
                ra diſtribuendo pro ſingulis generum. </s>
                <s xml:id="N14407" xml:space="preserve">eſt tamen
                  <lb/>
                vera diſtribuendo pro generibus ſingulorum: et ī </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>