Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of figures

< >
< >
page |< < of 290 > >|
130 motꝰ ſit vniformis quo ad ſubiectū ſiue difformis.
Sed qm̄ definitio motꝰ vniformiter difformis
ad
ſubiectū cõiter dat̄̄ michi ſufficiēs videtur.
Ideo vt definitio motꝰ vniformiter difformis adī-
ueniat̄̄
vt poſſibile erit. 11Queſtio
vtrū
defi­
nitio
mo­
tus
vni-
formiter

difforīs

ad ſub­
iectuꝫ
ſit
bene
aſſi­
gnata
.
Querit̄̄ an definitio illa mo­
tus
vniformiṫ difformis ad ſubiectū ſit aſſig̈ta
Et arguit̄̄ primo / non q2 ſcḋ3 illã nul­
lus
ē motꝰ vniformiter difformis ad ſubiectū igr̄
Argr̄ añs / q2 ſi eſſet aliq̇s motꝰ vniformiter diffor-
mis
quo ad ſubiectū maxīe effet motꝰ rote quo mo-
uet̄̄
circulariter: ſꝫ talis motꝰ eſt vniformitēr dif-
formis
ad ſubiectū: igr̄ ↄ̨ña ptꝫ maiore: et argr̄
mīor
/ q2 ſi talis motꝰ ē vniformiter difformis capio
vnã
rotã moueat̄̄ vniformiṫ difformiṫ a g̈du in
cētro
vſ ad octauū in circūferētia: et arguo ſic / taĺ
motꝰ
te ē vniformiṫ difformis a gradu vſ adu
octauū
/ velocitas eius corrñdet g̈dui medio puta
vt
.4. mediꝰ g̈dus vt .4. eſt in pūcto medio taĺ rote /
ſꝫ
ↄ̨ñs eſt falſū: igr̄ illud ex quo ſeq̇tur, ↄ̨ña ptꝫ ſup-
poſita
opinione tenēte motū vniformiter difformē
corrñdere
motui exiſtēti in medio corporis mobilis
Falſitas ↄ̨ñtis ꝓbat̄̄ / q2 aliq̇s pūctus qui tardiꝰ mo­
uet̄̄
ꝙ̄ punctꝰ exiſtēs in medio illiꝰ rote mouet̄̄ veloci­
tate
vt .4. / ſeq̇tur / alter pūctꝰ puta medius talis
rote
velociꝰ mouet̄̄ ꝙ̄ vt .4.
Cõſequentia ptꝫ, et argr̄
añs
, q2 pūctus exiſtēs in medio ſemidiametri inter
centrū
et circūferētiã mouet̄̄ velocitate vt .4. et talis
pūctꝰ
tardiꝰ mouet̄̄ ꝙ̄ pūctus exiſtēs in medio rote:
igr̄
ꝓpoſitū.
Argr̄ maior capio vnã rotã a.b.c. / et vo­
lo
/ ītra illã deſcribat̄̄ vnꝰ circulꝰ ei cõcētricꝰ cuiꝰ
diameter
ſit ſubdupla ad diametrū totius rote, et
trãſeat
talis circulꝰ mediū pūcti ſemidiametri,
circulꝰ
ſit f.gh. / vt ſcribit̄̄ in figura.
Quo poſito ſic
9[Figure 9] argumētor pūctꝰ mediꝰ
ſemidiametri
deſcribit
circulū
f.g.h. et talis cir­
culꝰ
ſiue talis linea cir-
cularꝪ
eſt ſubdupla ad
circulū
a.b.c. ſiue ad li-
neã
circūferētialē talis
rote
/ deſcribit̄̄ a pun-
cto
velociſſime moto ta­
lis
rote, q2 circūferētia
circuli
cuiꝰ diameter eſt
dupla
ad diametrū alteriꝰ circuli mīoris eſt dupla
ad
circūferentiã mīoris circuli.
Modo ſic eſt ī ꝓpo­
ſito
de diametrꝪ, et ↄ̨ñs de circūferētiis illoꝝ duo­
circuloꝝ: igr̄ ille pūctꝰ ſemidiametri mouet̄̄ velo­
citate
vt .4.
Probat̄̄ hec ↄ̨ña / q2 ſubduplã lineã de-
ſcribit
ad lineã deſcriptã a pūcto velociſſime moto
et
talis pūctꝰ mouet̄̄ velocitate vt .8. vt poſitū ē: igr̄
ille
pūctꝰ mediꝰ ſemidiametri (qm̄ mouet̄̄ ſubdupla
velocitate
) mouet̄̄ vt .4. / qḋ fuit ꝓbandū.
Sꝫ ꝓbat̄̄
mīor
vcꝫ / talis pūctꝰ tardiꝰ mouet̄̄ ꝙ̄ pūctꝰ exiſtēs
in
medio rote (et loquor hic de medio centrali q2
tale
mediū mouet̄̄: ſꝫ de medio qḋ eſt īter cētrū et
circūferētiã
) / et arguo ſic / talis pūctꝰ mediꝰ ſemidia-
metri
eſt in fine tertie q̈rte totiꝰ corporis illiꝰ rote et
in
prīcipio vltīe q̈rte ꝓcedendo ſus cētrū: igr̄ pū-
ctus
exiſtēs in medio totiꝰ magnitudinis ipſiꝰ rote
eſt
ꝓximior circūferētie ꝙ̄ ille pūctꝰ mediꝰ ſemidia-
metri
/ et ↄ̨ñs mouet̄̄ velociꝰ ꝙ̄ ille pūctꝰ mediꝰ ſemi­
diametri
/ qḋ fuit ꝓbãdu.
Ptꝫ ↄ̨ña ītelligēti naturã
motꝰ
vniformiṫ difformis. 22Dicitur.
Dices forte / et bene ne-
gãdo
añs, et ad ꝓbationē ↄ̨cedēdo maiorē, et negã-
do
mīorē, et ꝓbat̄̄ admitto caſū his ibi ſup-
ponūtur
, et ↄ̨cedo añs et ↄ̨ñam, et diſtīguo ↄ̨ñs ̄tuꝫ
ad
illã particulã in qua dr̄ / talis g̈dus mediꝰ eſt ī
pūcto exiſtēti in medio talis rote, q2 aut tu ītelligꝪ
de
medio magnitudīs illiꝰ rote qḋ quidē mediū eſt
in
medio īter cētrū et circūferētiã talis rote diuidē-
do
illã rotã in duas rotas cõcētricas eq̈lis magni-
tudinis
̄uis ſint īeq̈lis ãbitꝰ et circūferētie / vt ptꝫ in
figura
: et ſic nego, aut loqueris de pūcto exiſtēte in
medio
lõgitudinis īter cētrū et circūferetiã, et ſic
ↄ̨cedo
/ ibi eſt gradꝰ mediꝰ / vt bene ꝓbat argumētū
Unde dico / ̄uis in q̈litate vniformiter difformi
mediꝰ
gradꝰ debeat eſſe in medio corporis ̄tū ad
magnitudinē
In motu vniformiter difformi
oportet
/ g̈dus mediꝰ ſit in medio corporis ̄tū ad
magnitudinē
: ſꝫ oportet / ſit in medio corꝑis ̄tū
ad
lõgitudinē (ſumēdo lõgitudinē eius a puncto
moto
ſiue tardiſſime moto vſ ad punctū velociſſi-
me
motū) q2 ſcḋm illū modū p̄cedit ille motꝰ vnifor­
miter
difformis.
Sed ↄ̨̨tra arguit̄̄ ſic / q2 aliqua pars il­
liꝰ
rote mouet̄̄ vniformiter difformiter: ſequit̄̄ /
ipſa tota rota mouet̄̄ vniformiter difformiter
Cõſequētia ptꝫ ſcḋm hãc opinionē / q2 oportet / in
motu
vniformiter difformi cuiuſlꝫ partꝪ g̈dꝰ mediꝰ
(id eſt eſt in medio lõgitudinis / vt dictū eſt) / tm̄ ex-
cedat
īfimū ̄tū excedit̄̄ a ſūmo (vt ptꝫ ex definitõe) /
ꝓbat̄̄
añs / q2 datur ibi vna pars in illa rota cuius
pūctꝰ
mediꝰ ſcḋm lõgitudinē tm̄ excedit vnū ex-
tremã
̄tū excedit̄̄ ab altero in velocitate: igr̄ talis
pars
mouet̄̄ vniformiter difformiter.
Probat̄̄
añs
, et ſigno in tali rota vnū q̈dratū equaliū la-
teꝝ
cuiꝰ pūctꝰ mediꝰ ſit pūctꝰ mediꝰ ſemidiametri in­
ter
cētrū et circūferētiã et tangat tale q̈dratū extre-
mitates
circunferentie ex vtro latere / vt patuit in
ī
figura ſupra poſita: ſit illud quadratū .a.b.c.d. /
et
arguo ſic / pūctꝰ exiſtēs in medio illiꝰ q̈drati moue­
tur
vt .4. ſit pūctꝰ mediꝰ ſemidiametri īter centrū
et
circūferentiã illiꝰ rote quē ſuperiꝰ ꝓbauimꝰ moue­
ri
velocitate vt .4. et pūcta extrema tãgūt extremi­
tates
rote mouetur velocitate vt .8.
Ergo g̈dus me­
dius
neutrū extremoꝝ excedit, et ↄ̨ñs tm̄ q̈tum
excedit̄̄
ab vno excedit reliquū / qḋ fuit ꝓbãdū 33Dicitur.
Di-
ces
forte negãdo añs: et ad probationē negãdo iteꝝ
añs
/ et probat̄̄ ↄ̨cedo / pūctꝰ mediꝰ illiꝰ q̈drati mo-
uetur
velocitate vt q̈tuor, et ↄ̨cedo etiã / duo pūcta
extrema
talis quadrati applicata circūferētie rote
mouētur
velocitate vt .8.
Sed debēt capi extre-
ma
motꝰ illiꝰ partꝪ ſcḋm talē lõgitudinē ̄uis de fa­
cto
illa ſit lõgitudo talis partis: ſed d3 ſumi in tali
parte
ꝓcedēdo m latitudinē lineã rectã a centro
rote
ꝓcedentē mediū talis partis vſ ad circūfe-
tiã
/ vt ptꝫ in figura ſuperiꝰ poſita.
Modo poteſt dici
īmo
de facto ita eſt / quãto gradꝰ mediꝰ excedit̄̄ a
g̈du
velociſſime moto illiꝰ ꝑtis exiſtētis in tali linea
tantū
excedit tardiſſimum exiſtentem in tali parte.
Sed cõtra q2 vtra medietas illius
q̈drati
a.b.c.d. mouet̄̄ velociꝰ ꝙ̄ vt .4. / ſeq̇tur / to-
illud q̈dratū mouet̄̄ velociꝰ ꝙ̄ vt .4. / ↄ̨ña ptꝫ / q2 to-
tius
velocitas cõficit̄̄ ex partiū velocitatibꝰ, et velo-
citatis
denoīatio ex vtriuſ medietatis denoīatio­
nibus
cõſtat̄̄.
Sed ꝓbat̄̄ añs / q2 vtra medietas il-
lius
q̈drati equaliter mouet̄̄ puta medietas e. et me­
dietas
f. cum equaliter diſtent a centro illiꝰ rote, et
vtra
illaꝝ velociꝰ mouetur ꝙ̄ vt .4. / igitur ꝓpoſi-
tum
.
Cõſquētia ptꝫ / et arguit̄̄ minor / q2 vtriuſ me-
dietatis
pūctus mediꝰ mouet̄̄ velocius ꝙ̄ vt .4. cum
vtriuſ
medietatis tam e. ꝙ̄ f. punctus mediꝰ plus
diſtet
a centro quã punctus medius totius: vt patꝫ
in
figura: igit̄̄ vtra illaꝝ medietatū f. et e. velocius
mouetur
quam vt quatuor / quod fuit probandum.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index