Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 14
[out of range]
>
<
1 - 14
[out of range]
>
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N1C8AF
"
level
="
3
"
n
="
2
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N1C8BC
"
level
="
4
"
n
="
1
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
p
xml:id
="
N1C91E
">
<
s
xml:id
="
N1C994
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
chead
="
De motu locali quo ad effectum.
"
file
="
0130
"
n
="
130
"/>
motꝰ ſit vniformis quo ad ſubiectū ſiue difformis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N1C9A5
"
xml:space
="
preserve
">¶ Sed qm̄ definitio motꝰ vniformiter difformis q̊
<
lb
/>
ad ſubiectū q̄ cõiter dat̄̄ michi ſufficiēs nõ videtur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N1C9AB
"
xml:space
="
preserve
">Ideo vt definitio motꝰ vniformiter difformis adī-
<
lb
/>
ueniat̄̄ vt poſſibile erit.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0130-01a
"
xlink:label
="
note-0130-01
"
xml:id
="
N1C9D8
"
xml:space
="
preserve
">Queſtio
<
lb
/>
vtrū defi
<
lb
/>
nitio mo
<
lb
/>
tus vni-
<
lb
/>
formiter
<
lb
/>
difforīs
<
lb
/>
q̊ ad ſub
<
lb
/>
iectuꝫ ſit
<
lb
/>
bene aſſi
<
lb
/>
gnata.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N1C9B5
"
xml:space
="
preserve
">Querit̄̄ an definitio illa mo
<
lb
/>
tus vniformiṫ difformis q̊ ad ſubiectū ſit bñ aſſig̈ta</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N1C9F0
">
<
s
xml:id
="
N1C9F1
"
xml:space
="
preserve
">Et arguit̄̄ primo / non q2 ſcḋ3 illã nul
<
lb
/>
lus ē motꝰ vniformiter difformis q̊ ad ſubiectū igr̄
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N1C9F7
"
xml:space
="
preserve
">Argr̄ añs / q2 ſi eſſet aliq̇s motꝰ vniformiter diffor-
<
lb
/>
mis quo ad ſubiectū maxīe effet motꝰ rote quo mo-
<
lb
/>
uet̄̄ circulariter: ſꝫ talis motꝰ nõ eſt vniformitēr dif-
<
lb
/>
formis q̊ ad ſubiectū: igr̄ ↄ̨ña ptꝫ cū maiore: et argr̄
<
lb
/>
mīor / q2 ſi talis motꝰ ē vniformiter difformis capio
<
lb
/>
vnã rotã q̄ moueat̄̄ vniformiṫ difformiṫ a nõ g̈du in
<
lb
/>
cētro vſ ad octauū in circūferētia: et arguo ſic / taĺ
<
lb
/>
motꝰ ꝑ te ē vniformiṫ difformis a nõ gradu vſ adu
<
lb
/>
octauū / g̊ velocitas eius corrñdet g̈dui medio puta
<
lb
/>
vt .4. q̇ mediꝰ g̈dus vt .4. eſt in pūcto medio taĺ rote /
<
lb
/>
ſꝫ ↄ̨ñs eſt falſū: igr̄ illud ex quo ſeq̇tur, ↄ̨ña ptꝫ ſup-
<
lb
/>
poſita opinione tenēte motū vniformiter difformē
<
lb
/>
corrñdere motui exiſtēti in medio corporis mobilis
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N1CA13
"
xml:space
="
preserve
">Falſitas ↄ̨ñtis ꝓbat̄̄ / q2 aliq̇s pūctus qui tardiꝰ mo
<
lb
/>
uet̄̄ ꝙ̄ punctꝰ exiſtēs in medio illiꝰ rote mouet̄̄ veloci
<
lb
/>
tate vt .4. / g̊ ſeq̇tur / alter pūctꝰ puta medius talis
<
lb
/>
rote velociꝰ mouet̄̄ ꝙ̄ vt .4. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CA1C
"
xml:space
="
preserve
">Cõſequentia ptꝫ, et argr̄
<
lb
/>
añs, q2 pūctus exiſtēs in medio ſemidiametri inter
<
lb
/>
centrū et circūferētiã mouet̄̄ velocitate vt .4. et talis
<
lb
/>
pūctꝰ tardiꝰ mouet̄̄ ꝙ̄ pūctus exiſtēs in medio rote:
<
lb
/>
igr̄ ꝓpoſitū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CA27
"
xml:space
="
preserve
">Argr̄ maior capio vnã rotã a.b.c. / et vo
<
lb
/>
lo / ītra illã deſcribat̄̄ vnꝰ circulꝰ ei cõcētricꝰ cuiꝰ
<
lb
/>
diameter ſit ſubdupla ad diametrū totius rote, et
<
lb
/>
trãſeat talis circulꝰ ꝑ mediū pūcti ſemidiametri, q̇
<
lb
/>
circulꝰ ſit f.gh. / vt ſcribit̄̄ in figura. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CA32
"
xml:space
="
preserve
">Quo poſito ſic
<
lb
/>
<
figure
xlink:href
="
fig-0130-01a
"
xlink:label
="
fig-0130-01
"
xml:id
="
N1CAC0
"
number
="
9
">
<
image
file
="
0130-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/YHKVZ7B4/figures/0130-01
"/>
</
figure
>
argumētor pūctꝰ mediꝰ
<
lb
/>
ſemidiametri deſcribit
<
lb
/>
circulū f.g.h. et talis cir
<
lb
/>
culꝰ ſiue talis linea cir-
<
lb
/>
cularꝪ eſt ſubdupla ad
<
lb
/>
circulū a.b.c. ſiue ad li-
<
lb
/>
neã circūferētialē talis
<
lb
/>
rote / q̄ deſcribit̄̄ a pun-
<
lb
/>
cto velociſſime moto ta
<
lb
/>
lis rote, q2 circūferētia
<
lb
/>
circuli cuiꝰ diameter eſt
<
lb
/>
dupla ad diametrū alteriꝰ circuli mīoris eſt dupla
<
lb
/>
ad circūferentiã mīoris circuli. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CA54
"
xml:space
="
preserve
">Modo ſic eſt ī ꝓpo
<
lb
/>
ſito de diametrꝪ, et ꝑ ↄ̨ñs de circūferētiis illoꝝ duo
<
lb
/>
rū circuloꝝ: igr̄ ille pūctꝰ ſemidiametri mouet̄̄ velo
<
lb
/>
citate vt .4. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CA5D
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ hec ↄ̨ña / q2 ſubduplã lineã de-
<
lb
/>
ſcribit ad lineã deſcriptã a pūcto velociſſime moto
<
lb
/>
et talis pūctꝰ mouet̄̄ velocitate vt .8. vt poſitū ē: igr̄
<
lb
/>
ille pūctꝰ mediꝰ ſemidiametri (qm̄ mouet̄̄ ſubdupla
<
lb
/>
velocitate) mouet̄̄ vt .4. / qḋ fuit ꝓbandū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CA68
"
xml:space
="
preserve
">Sꝫ iã ꝓbat̄̄
<
lb
/>
mīor vcꝫ / talis pūctꝰ tardiꝰ mouet̄̄ ꝙ̄ pūctꝰ exiſtēs
<
lb
/>
in medio rote (et nõ loquor hic de medio centrali q2
<
lb
/>
tale mediū nõ mouet̄̄: ſꝫ de medio qḋ eſt īter cētrū et
<
lb
/>
circūferētiã) / et arguo ſic / talis pūctꝰ mediꝰ ſemidia-
<
lb
/>
metri eſt in fine tertie q̈rte totiꝰ corporis illiꝰ rote et
<
lb
/>
in prīcipio vltīe q̈rte ꝓcedendo ſus cētrū: igr̄ pū-
<
lb
/>
ctus exiſtēs in medio totiꝰ magnitudinis ipſiꝰ rote
<
lb
/>
eſt ꝓximior circūferētie ꝙ̄ ille pūctꝰ mediꝰ ſemidia-
<
lb
/>
metri / et ꝑ ↄ̨ñs mouet̄̄ velociꝰ ꝙ̄ ille pūctꝰ mediꝰ ſemi
<
lb
/>
diametri / qḋ fuit ꝓbãdu. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CA7F
"
xml:space
="
preserve
">Ptꝫ ↄ̨ña ītelligēti naturã
<
lb
/>
motꝰ vniformiṫ difformis.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0130-02a
"
xlink:label
="
note-0130-02
"
xml:id
="
N1CAC6
"
xml:space
="
preserve
">Dicitur.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N1CA89
"
xml:space
="
preserve
">¶ Dices forte / et bene ne-
<
lb
/>
gãdo añs, et ad ꝓbationē ↄ̨cedēdo maiorē, et negã-
<
lb
/>
do mīorē, et cū ꝓbat̄̄ admitto caſū cū his q̄ ibi ſup-
<
lb
/>
ponūtur, et ↄ̨cedo añs et ↄ̨ñam, et diſtīguo ↄ̨ñs ̄tuꝫ
<
lb
/>
ad illã particulã in qua dr̄ / talis g̈dus mediꝰ eſt ī
<
cb
chead
="
De motu locali quo ad effectum.
"/>
pūcto exiſtēti in medio talis rote, q2 aut tu ītelligꝪ
<
lb
/>
de medio magnitudīs illiꝰ rote qḋ quidē mediū eſt
<
lb
/>
in medio īter cētrū et circūferētiã talis rote diuidē-
<
lb
/>
do illã rotã in duas rotas cõcētricas eq̈lis magni-
<
lb
/>
tudinis ̄uis ſint īeq̈lis ãbitꝰ et circūferētie / vt ptꝫ in
<
lb
/>
figura: et ſic nego, aut loqueris de pūcto exiſtēte in
<
lb
/>
medio lõgitudinis īter cētrū et circūferetiã, et ſic bñ
<
lb
/>
ↄ̨cedo / ibi eſt gradꝰ mediꝰ / vt bene ꝓbat argumētū
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N1CAA6
"
xml:space
="
preserve
">Unde dico / ̄uis in q̈litate vniformiter difformi
<
lb
/>
mediꝰ gradꝰ debeat eſſe in medio corporis ̄tū ad
<
lb
/>
magnitudinē </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CAAD
"
xml:space
="
preserve
">In motu tñ vniformiter difformi nõ
<
lb
/>
oportet / g̈dus mediꝰ ſit in medio corporis ̄tū ad
<
lb
/>
magnitudinē: ſꝫ oportet / ſit in medio corꝑis ̄tū
<
lb
/>
ad lõgitudinē (ſumēdo lõgitudinē eius a puncto nõ
<
lb
/>
moto ſiue tardiſſime moto vſ ad punctū velociſſi-
<
lb
/>
me motū) q2 ſcḋm illū modū p̄cedit ille motꝰ vnifor
<
lb
/>
miter difformis.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N1CACC
">
<
s
xml:id
="
N1CACD
"
xml:space
="
preserve
">Sed ↄ̨̨tra arguit̄̄ ſic / q2 aliqua pars il
<
lb
/>
liꝰ rote nõ mouet̄̄ vniformiter difformiter: g̊ ſequit̄̄ /
<
lb
/>
ipſa tota rota nõ mouet̄̄ vniformiter difformiter
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N1CAD5
"
xml:space
="
preserve
">Cõſequētia ptꝫ ſcḋm hãc opinionē / q2 oportet / in
<
lb
/>
motu vniformiter difformi cuiuſlꝫ partꝪ g̈dꝰ mediꝰ
<
lb
/>
(id eſt q̇ eſt in medio lõgitudinis / vt dictū eſt) / tm̄ ex-
<
lb
/>
cedat īfimū ̄tū excedit̄̄ a ſūmo (vt ptꝫ ex definitõe) /
<
lb
/>
ꝓbat̄̄ añs / q2 datur ibi vna pars in illa rota cuius
<
lb
/>
pūctꝰ mediꝰ ſcḋm lõgitudinē nõ tm̄ excedit vnū ex-
<
lb
/>
tremã ̄tū excedit̄̄ ab altero in velocitate: igr̄ talis
<
lb
/>
pars nõ mouet̄̄ vniformiter difformiter. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CAE6
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄
<
lb
/>
añs, et ſigno in tali rota vnū q̈dratū nõ equaliū la-
<
lb
/>
teꝝ cuiꝰ pūctꝰ mediꝰ ſit pūctꝰ mediꝰ ſemidiametri in
<
lb
/>
ter cētrū et circūferētiã et tangat tale q̈dratū extre-
<
lb
/>
mitates circunferentie ex vtro latere / vt patuit in
<
lb
/>
ī figura ſupra poſita: ſit illud quadratū .a.b.c.d. /
<
lb
/>
et arguo ſic / pūctꝰ exiſtēs in medio illiꝰ q̈drati moue
<
lb
/>
tur vt .4. cū ſit pūctꝰ mediꝰ ſemidiametri īter centrū
<
lb
/>
et circūferentiã illiꝰ rote quē ſuperiꝰ ꝓbauimꝰ moue
<
lb
/>
ri velocitate vt .4. et pūcta extrema q̄ tãgūt extremi
<
lb
/>
tates rote mouetur velocitate vt .8. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CAFD
"
xml:space
="
preserve
">Ergo g̈dus me
<
lb
/>
dius neutrū extremoꝝ excedit, et ꝑ ↄ̨ñs nõ tm̄ q̈tum
<
lb
/>
excedit̄̄ ab vno excedit reliquū / qḋ fuit ꝓbãdū
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0130-03a
"
xlink:label
="
note-0130-03
"
xml:id
="
N1CB30
"
xml:space
="
preserve
">Dicitur.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N1CB09
"
xml:space
="
preserve
">¶ Di-
<
lb
/>
ces forte negãdo añs: et ad probationē negãdo iteꝝ
<
lb
/>
añs / et cū probat̄̄ ↄ̨cedo / pūctꝰ mediꝰ illiꝰ q̈drati mo-
<
lb
/>
uetur velocitate vt q̈tuor, et ↄ̨cedo etiã / duo pūcta
<
lb
/>
extrema talis quadrati applicata circūferētie rote
<
lb
/>
mouētur velocitate vt .8. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CB16
"
xml:space
="
preserve
">Sed nõ debēt capi extre-
<
lb
/>
ma motꝰ illiꝰ partꝪ ſcḋm talē lõgitudinē ̄uis de fa
<
lb
/>
cto illa ſit lõgitudo talis partis: ſed d3 ſumi in tali
<
lb
/>
parte ꝓcedēdo m latitudinē ꝑ lineã rectã a centro
<
lb
/>
rote ꝓcedentē ꝑ mediū talis partis vſ ad circūfe-
<
lb
/>
tiã / vt ptꝫ in figura ſuperiꝰ poſita. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CB23
"
xml:space
="
preserve
">Modo poteſt dici
<
lb
/>
īmo de facto ita eſt / quãto gradꝰ mediꝰ excedit̄̄ a
<
lb
/>
g̈du velociſſime moto illiꝰ ꝑtis exiſtētis in tali linea
<
lb
/>
tantū excedit tardiſſimum exiſtentem in tali parte.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N1CB36
">
<
s
xml:id
="
N1CB37
"
xml:space
="
preserve
">Sed cõtra q2 vtra medietas illius
<
lb
/>
q̈drati a.b.c.d. mouet̄̄ velociꝰ ꝙ̄ vt .4. / g̊ ſeq̇tur / to-
<
lb
/>
tū illud q̈dratū mouet̄̄ velociꝰ ꝙ̄ vt .4. / ↄ̨ña ptꝫ / q2 to-
<
lb
/>
tius velocitas cõficit̄̄ ex partiū velocitatibꝰ, et velo-
<
lb
/>
citatis denoīatio ex vtriuſ medietatis denoīatio
<
lb
/>
nibus cõſtat̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CB44
"
xml:space
="
preserve
">Sed ꝓbat̄̄ añs / q2 vtra medietas il-
<
lb
/>
lius q̈drati equaliter mouet̄̄ puta medietas e. et me
<
lb
/>
dietas f. cum equaliter diſtent a centro illiꝰ rote, et
<
lb
/>
vtra illaꝝ velociꝰ mouetur ꝙ̄ vt .4. / igitur ꝓpoſi-
<
lb
/>
tum. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1CB4F
"
xml:space
="
preserve
">Cõſquētia ptꝫ / et arguit̄̄ minor / q2 vtriuſ me-
<
lb
/>
dietatis pūctus mediꝰ mouet̄̄ velocius ꝙ̄ vt .4. cum
<
lb
/>
vtriuſ medietatis tam e. ꝙ̄ f. punctus mediꝰ plus
<
lb
/>
diſtet a centro quã punctus medius totius: vt patꝫ
<
lb
/>
in figura: igit̄̄ vtra illaꝝ medietatū f. et e. velocius
<
lb
/>
mouetur quam vt quatuor / quod fuit probandum.</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>