Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
[4.] Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid attendi intenſio qualitatis difformis debeat.
[5.] Capitulum quintum inquirens penes quid gradus ſummi inductio ſit attendenda.
< >
page |< < of 290 > >|
218 vt patet ex dialecticis. Reſolutio huius argumenti
habetur ex prima et ſecunda concluſionibus huius
capitis.
¶ Ad primam confirmationeꝫ patet reſpõ­
ſio ex tertia concluſione cum ſuo correlario.
¶ Ad
ſecūdã cõfirmationē nego ſequelã, et ad ꝓbationeꝫ
dico:  ſemꝑ illud corpus erit maius in aliqua pro­
portione rõnali vel irrationali: et cum tu q̄ris ī qua
ꝓportiõe maius efficitur.
Reſpondeo /  non ſolum
in iſto caſu verūetiaꝫ in infinitis nõ poſſet ingeniū
finitum illud diſcutere ꝓpter varietatem ꝓportio-
num inter partes.
¶ Ad tertiam ↄ̨fimationē cõcedo
ſequelã ſcḋm hanc poſitionē primã: et nego falſita-
tem cõſequentis: et ad ꝓbationē nego ſequelam: et
ad ꝓbationē nego  illud acquirat infinitas ꝓpor­
tiones equales.
Proportio em̄ dupla repectu ꝑtis
non eſt dupla repectu totius.
Ad quartam rationē reſpondeo conce­
dendo ſequelã et negando falſitatē conſequētis: et
ad punctū ꝓbationis dico /  illud quod perdit oēs
ſpecies ꝓportionis ſuꝑparticularis infinitã ꝓpor-
tionem deperdit: et ꝑ cõſequēs vni ſignate īfinitas
equales vt optime ꝓbat argumentum.
Ad quintam rationem reſpõdet noua
concluſio.
¶ Ad cõfirmationem reſpõdeo negando
ſequelam: et ad probationem concedo antecedens,
et nego conſequentiã.
Non eſt em̄ eadē ratio quan­
do hora diuidit̄̄ ꝓportiõe dupla in illo caſu: et quã­
do maiori: vt ptꝫ ex tertio capite ſecundi tractatꝰ.
¶ Ad ſecundã cõfirmationē nego ſequelã et quum
querit̄̄ ꝓportio acquiſita.
dico /  aut illa eſt incõmē­
ſurabilis: aut a nobis nequa̄ reperibilis
Ad ſextam rationem reſpondeo negã­
do ſequelam: et ad probationē nego cõſequentiam
Et q2 argumētū querit modū cognoſcēdi quã pro-
portionē acquirit totū quãdo pars aliquota acqui­
rit aliquã ꝓportionē q̄ ſemꝑ reſpectu totius minor
eſt quam reſpectu partis: ideo dico /  in propoſito
ad illud cognoſcendū recurrendū eſt ad primã par­
tem capittulo ſeptimo.
¶ Ad confirmationē reſpõ-
deo negando ſequelã: vt bene ꝓbat argumentū eã
eſſe negandã et ad ꝓbationem nego conſequentiã
Ad ſeptimam rationem reſponſuꝫ eſt
ibi vſ ad vltimam replicam: ad quã reſpõdeo: cõ-
dendo
Cõcedēdo illatum: et negando ipſum ipſum
eſſe falſum.
Ad octauam rationem reſponſum eſt
ibi vſ ad replicam: ad quã reſpõdeo: cõcedēdo il-
lud qḋ inducit et negando falſitatē cõſequētis: et ad
punctum probatiõis nego hanc ↄ̨ſequētiã.
Hoc in-
cipit in infinitū tarde acquirere de quãtitate: ergo
non incipit īfinite velociter acquirere de quãtitate
¶ Ad cõfirmationē reſpondeo ↄ̨cedendo illatuꝫ / vt
bene probat argumentum.
Ad nonam ratiouem cõcedo ſequelã
et nego falſitatē conſequētis: et nego  ex illo ſeq̇-
tur illud corpus infinitam quantitatem acquirere
nec argumentū intendens illud probare habet ma­
gnam apparentiã / vt ex dictis pꝫ.
¶ Et hec de tertio
Tractatu.
Finis tertii
tractatus.

Sequitur tractatus quartus in quo
agitur de motu alterationis.
Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue
inquirit̄̄ penes quid motus alterationis
velocitas attendi habeat.
COnſummatis documentis co­
gnoſcende velocitatis motus ad locū et
ad magnitudinē iam huius operis com­
plementu doctrinã inueſtigande at menſurande
velocitatis motus ad qualitatē expoſtulat in qua
inquiſitione diſputatiue ꝓcedere intendo.
Queritur ergo prīo nunquid motus
alteratiõis velocitatē penes multitudinē graduū
qualitatis mediante tali motu ꝓducte metiri opor­
teat.
Et arguit̄̄ primo /  nõ q2 ſi motus alteratiõis
velocitas eēt mēſurãda penes multitudinē graduū
qualitatis etc̈. / ſeq̄retur /  ſi a. calidū alteraret paſ-
ſum pedale ꝑ totū in hora vniformiter ad gradum
quartum caliditatis et .b. ccalidū in eodē tꝑe alte-
raret bipedale ꝑ totū ad eundū quartū gradū ca-
liditatis a. et b. in illa hora eque velociter altera-
rent illa poſſa / ſed ↄ̨ñs eſt falſuꝫ / igitur illud ex quo
ſequitur.
Sequela probat̄̄ / q2 tot gradus calidita-
tis adequate ꝓducit a. ſicut b. in eodē tꝑe q2 tam in­
tenſam caliditatē ꝓducit a. ſicut b. in illa hora ade-
quate / igit̄̄ eque velociter a. et b. alterant ſua paſſa
in illa hora.
Patet ↄ̨ſequētia / q2 penes illud veloci­
tas alterationis, vt inquis, attendi habet iam ar-
guitur falſitas ↄ̨ñtis / q2 tunc ſequit̄̄ /  a. agens alte­
raret bipedale in duabus horis adequate et b. alte­
raret bipedale in hora adequate et ad eūdem gra-
dum et tamen a. eque velociter adequate alteraret
ſuū bipedale ſicut b. / ſed cõſequens ē manifeſte fal-
ſum / igitur illud ex quo ſeq̇tur.
Sequela ꝓbat̄̄ et po­
no /  cõpleta hora in qua a. alterauit vnum pedale
ad gradū vt .4. per totū et .b. ad eundē gradum ca-
liditatis vi3 alterabit bipedale approximet̄̄ ipſi a.
vnū aliud pedale qḋ in ſequēti hora alteret ad gra­
dum vt .4. adequale ꝑ totū b. nichil vlterius alterã­
te.
Quo poſito ſic argumētor a. in tꝑe illarū duaꝝ
horarū alterat bipedale ad gradū vt .4. adequate
per totū et b. in vna hora alterat bipedale ad eun-
dem gradū ꝑ totū et a. et b. alterãt eque velociter ꝑ­
te: igitur ſequitur illatū
Probat̄̄ / tamē minor / q2 a.
in prima hora eque velociter alterat ſuū paſſum ſi­
cut b., vt coucedis et in ſecūda eque velociter alte-
rat ſicut in prima / vt cõſtat / igit̄̄ in tꝑe illarū duarū
horarū eque velociter alterat a. ſuū bipedale ſicut
b. alterat ſuū in prima illarū ꝑ ↄ̨ñs eque velociter
alterat a. ſicut b. adequate. 11Dicitur.
¶ Dices forte negando
ſequelã
Et ratio eſt / q2 velocitas motus alteratio-
nis non debet attendi penes qualitatē ſiue multi-
tudinem graduū qualitatis ꝓducte in eodē tēpore
abſolute: ſed in ordine ad ſubiectum quod alterat̄̄
ita  quãto ſubiectum fuerit maius tãto velocitas
alterationis erit maior ceteris paribus.
Sed con­
tra / q2 tunc ſeq̄retur /  ſi a. alteran ꝓduceret in pri-
ma parte ꝓportionali vnius hore ꝓportiõe dupla
diuiſe vnū gradū caliditatis in prima parte ꝓpor­
tionali vnius pedalis et in ſcḋa ꝓduceret etiã vnum
gradum in ſcḋa parte ꝓportionali eiuſdē pedalis
et in tertia vnū alterū in tertia / et ſic cõſequenter b.
vero in qualibet ꝑte ꝓportionali hore ꝓduceret tã­
tam formã entitatiue et intenſiue ꝑ totum tamē vnū
pedale extenſam quãtum in eadē parte hore produ­
cit a. in parte proportionali pedalis qḋ alterat .b.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index