Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of contents
<
1 - 30
31 - 42
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 42
[out of range]
>
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N15C22
"
level
="
3
"
n
="
1
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N15E89
"
level
="
4
"
n
="
3
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
pb
chead
="
Primi partis
"
file
="
0061
"
n
="
61
"/>
<
p
xml:id
="
N15F22
">
<
s
xml:id
="
N15F23
"
xml:space
="
preserve
">Sed pro maiori explanatione predi
<
lb
/>
cte opiniones.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0061-01a
"
xlink:label
="
note-0061-01
"
xml:id
="
N15F59
"
xml:space
="
preserve
">Cõtra ve
<
lb
/>
rã opini
<
lb
/>
onē obii-
<
lb
/>
citur.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N15F2D
"
xml:space
="
preserve
">Cõtra eã arguit̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N15F30
"
xml:space
="
preserve
">Primo ſic alique
<
lb
/>
due ꝓportiones in caſu ſunt equales / et tamen ve-
<
lb
/>
locitates ex eis prouenientes nõ ſunt equales / igr̄
<
lb
/>
opinio falſa ꝓbatur antecedens / et volo / ſit vnū
<
lb
/>
pedale terre graue vt .8. / et vnū ſemipedale graue
<
lb
/>
vt .4. / et duo aeres quoꝝ vnus ſit duplus ad alterū
<
lb
/>
in magnitudine / et maior ſit reſiſtentie vt .4. / et mi-
<
lb
/>
nor vt .2. / et moueat̄̄ terra grauitatis vt .4. per
<
lb
/>
aerem reſiſtentie vt .2. / quo poſito ſic arguo: iſte ꝓ-
<
lb
/>
portiones ſunt equales / vt patet / q2 vtra dupla
<
lb
/>
et tamen velocitates ex eis ꝓuniētes ſunt īequa-
<
lb
/>
leꝝ / igitur ꝓpoſitū maior eſt nota / et minor ꝓbatur /
<
lb
/>
et quero an diuiſio maioris aeris ſit maior diuiſi
<
lb
/>
one minoris aut minor aut equalis: ſed nõ equa-
<
lb
/>
les q2 alias ſequeret̄̄ aerē maiorē et minorem eſſe
<
lb
/>
equales / vtra em̄ ꝓportio ſuū mediū diuidet to-
<
lb
/>
taliter / igitur erit maior aut minor / et per cõſequēs
<
lb
/>
tales diuiſiones erunt inequales / qḋ fuit ꝓbandū</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N15F65
">
<
s
xml:id
="
N15F66
"
xml:space
="
preserve
">Reſpõdeo negãdo añs. </
s
>
<
s
xml:id
="
N15F69
"
xml:space
="
preserve
">Et ad ꝓbati
<
lb
/>
onē admiſſo caſu dico ad punctū argumēti / ille
<
lb
/>
diuiſiões totales erūt inequales / q2 forte vna erit
<
lb
/>
diuiſio vniꝰ leuce et alia dimidie leuce et cū infert̄̄ /
<
lb
/>
ergo velocitates erūt inequales / nego illã conſe-
<
lb
/>
quentiã / ſed bene ſequitur / velocitates erūt ine-
<
lb
/>
quales quãtitatiue. </
s
>
<
s
xml:id
="
N15F78
"
xml:space
="
preserve
">Dupliciter autē cõtingit et ve-
<
lb
/>
locitates et reſiſtentias eſſe inequales puta quãti
<
lb
/>
tatiue et qualitatiue. </
s
>
<
s
xml:id
="
N15F7F
"
xml:space
="
preserve
">Tūc em̄ velocitates ſūt equa
<
lb
/>
les qualitatiue quãdo ab equalibus ꝓportionibꝰ
<
lb
/>
ꝓueniūt et reſiſtentie / tūc ſunt equales qualitatiue
<
lb
/>
quando equalē difficultatē faciūt potētie agenti:
<
lb
/>
ſed tūc ſunt equales quãtitatiue quãdo ſunt equa
<
lb
/>
lis quãtitatis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N15F8C
"
xml:space
="
preserve
">De hoc latius vide thomã brauar-
<
lb
/>
dīnū / qui hoc argumentum format in ſuo tractatu
<
lb
/>
proportionum penultimo capite.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N15F93
">
<
s
xml:id
="
N15F94
"
xml:space
="
preserve
">Secūdo contra eandē opinionē ar-
<
lb
/>
guitur ſic / magnes eque velociter trahit ad ſe ma
<
lb
/>
gnū ferrū et paruū ferrū et tamen ad magnū et ad
<
lb
/>
paruū / nõ habet equales ꝓportiões / igitur ab ine-
<
lb
/>
qualibꝰ ꝓportionibus equales effectus ꝓueniunt /
<
lb
/>
quod eſt cõtra opinionē antecedēs / ꝓbatur ꝑ expe
<
lb
/>
rientiã nã capto magnete / et poſito prope illū fer-
<
lb
/>
ro alicuiꝰ quãtitatis ita ferrū cõiungatur ei: et
<
lb
/>
poſtea moueatur magnes eque cito mouebit̄̄ fer-
<
lb
/>
rum ſicut magnes etiã ſi apponatur aliquod fer-
<
lb
/>
rum maius illo / quod tunc magnes ſufficiat attra
<
lb
/>
here / et moueatur magnes eque velociter mouebi-
<
lb
/>
tur ferrū cum magnete / igitur propoſitū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N15FAF
"
xml:space
="
preserve
">Omnia
<
lb
/>
iſta ex experientia haurire oportet.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N15FB4
">
<
s
xml:id
="
N15FB5
"
xml:space
="
preserve
">¶ Et confirmatur / quia ſi in horolohio ſolarī .etc̈.
<
lb
/>
lari ponatur magnes taliter / ſi circūgeretur in
<
lb
/>
circuitu: horologii eque cito acus ſiue ferrum exi-
<
lb
/>
ſtens intus / quo demonſtratur polus articus ſicut
<
lb
/>
magnes. </
s
>
<
s
xml:id
="
N15FC0
"
xml:space
="
preserve
">Et ſi maioretur ferrū dū tamen ſufficiet
<
lb
/>
moueri a magnete eque velociter mouebitur ſicut
<
lb
/>
magnes et ſicut mouebitur minus ferrū / igitur ꝓ-
<
lb
/>
poſitum videlicet / eque velociter magnes mouet
<
lb
/>
magnū ferrū et paruū.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0061-02a
"
xlink:label
="
note-0061-02
"
xml:id
="
N15FE5
"
xml:space
="
preserve
">Cõmēta-
<
lb
/>
tor ſepti-
<
lb
/>
mo phi.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N15FD0
"
xml:space
="
preserve
">¶ Reſpondet cõmentator
<
lb
/>
ſeptimo phiſicorū / cõmento quarto ad punctū ar-
<
lb
/>
gumentatiõis / in argumento falſum ſupponit̄̄
<
lb
/>
videlicet / magnes moueat et attrahat ad ſe fer-
<
lb
/>
rum / ſed dicit ferrū mouere ad magnetem ex natu
<
lb
/>
rali inclinatione ſicut mouetur ad locū naturalē /
<
lb
/>
hoc tñ ſit mediãte qualitate quadã ꝓducta ab ip̄o
<
lb
/>
gnete in iṗo ferro / et ſic negat̄̄ maior argumēti.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N15FEF
">
<
s
xml:id
="
N15FF0
"
xml:space
="
preserve
">Sed cõtra hanc ſolutionem replicat
<
cb
chead
="
Capitulum tertiū.
"/>
brauardinus / quia ſi illud eſſet verum ſequeretur /
<
lb
/>
nõ ita velociter moueretur magnum ferrum ad
<
lb
/>
magnetem ſicut paruū, quod tamē eſt falſum: ſal-
<
lb
/>
tem vt ipſi opinantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
N15FFC
"
xml:space
="
preserve
">Sequela tamen probatur /
<
lb
/>
quoniam citius valet magnes alterare magnum
<
lb
/>
ferrum ꝙ̄ paruum: igitur citius mouebitur fer-
<
lb
/>
rum paruum / magnū ad magnete.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0061-03a
"
xlink:label
="
note-0061-03
"
xml:id
="
N16023
"
xml:space
="
preserve
">Brauar-
<
lb
/>
dinus.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N1600A
"
xml:space
="
preserve
">Huic reſpõ-
<
lb
/>
det brauardinus negando conſequentiam ſed ra-
<
lb
/>
tionē non aſſignat vel ſi cauſam aſſignat eam nõ
<
lb
/>
capio: et ideo reſpõdeo negando ſimiliter ſequelã
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16014
"
xml:space
="
preserve
">Et ad probationem nego illud quod aſſumis vide
<
lb
/>
licet / velocius magnes alterat paruum ferrum:
<
lb
/>
̄ magnum qm̄ in tali alteratione nulla eſt cõtra
<
lb
/>
rietas nec magis reſiſtit magnum ferrum ꝙ̄ par-
<
lb
/>
uum / quare eque cito alterantur.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N1602B
">
<
s
xml:id
="
N1602C
"
xml:space
="
preserve
">Sed contra / quia ſi ea que dicta ſunt
<
lb
/>
eſſent vera / ſequeretur / quantūcun ferrum mo
<
lb
/>
ueretur ad magnetem. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16033
"
xml:space
="
preserve
">Item maius ferrum al-
<
lb
/>
teratū a magnete velocius moueretur paruo fer-
<
lb
/>
ro: ſed vtrum iſtorum eſt falſum vt ratio et expe-
<
lb
/>
rientia docet igitur ſolutio nulla. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1603C
"
xml:space
="
preserve
">Sequela tamē
<
lb
/>
quo ad primam partem deducitur quoniã ſi ma-
<
lb
/>
gnes non attrahat ferrum: et moueat ferrum: ſed
<
lb
/>
ipſum ferrum alteratum ad magnetem mouetur:
<
lb
/>
ſequitur / ita bene mouebitur magnū ferrum ſi-
<
lb
/>
cut paruum cum tam paruū ꝙ̄ magnum habeant
<
lb
/>
naturales inclinationes: vt moueãtur ad magne-
<
lb
/>
tem. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1604D
"
xml:space
="
preserve
">Sed ſequelū quo ad ſecundaꝫ partem probo
<
lb
/>
quoniã maior virtus eſt motiua in maiori ferro ̄
<
lb
/>
in minori: ergo ſequitur / ceteris paribus velo-
<
lb
/>
cius ex natura a propria mouetur vel ſaltem natuꝫ
<
lb
/>
eſt moueri ad quēcū locū ad quē naturaliṫ moue
<
lb
/>
t̄̄: ſed ad magnetē mouet̄̄ naturaliṫ / igit̄̄ ꝓpoſitum</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N1605A
">
<
s
xml:id
="
N1605B
"
xml:space
="
preserve
">Reſpondeo negando ſequelaꝫ quo ad
<
lb
/>
vtram partem. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16060
"
xml:space
="
preserve
">Et ad probationem dico / ideo
<
lb
/>
quantūcun magnū ferrum non mouetur ad ma
<
lb
/>
gnetem / quia ſemper in tali motu eſt aliqua reſiſtē
<
lb
/>
tia ex parte grauitatis: et hoc dummodo magnes
<
lb
/>
non ſit deorſum et ferrum ſurſum: quoniã tunc mo
<
lb
/>
ueret grauitas. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1606D
"
xml:space
="
preserve
">Quare in iſto loco tali vtendum
<
lb
/>
cenſeo diſtinctione et ſuppoſitione. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16072
"
xml:space
="
preserve
">Suppono em̄ /
<
lb
/>
ferrum non mouetur ad magnetē niſi mediante
<
lb
/>
qualitate producta a magnete inferro: et quanto
<
lb
/>
illa eſt intenſior tanto velocius ferrum mouet ſe-
<
lb
/>
met ipſum ad magnetem. </
s
>
<
s
xml:id
="
N1607D
"
xml:space
="
preserve
">Deinde ſit talis diſtin-
<
lb
/>
ctio: quia vel qualitas producta a magnete eſt e-
<
lb
/>
qualis in intenſione ipſi grauitati ipſius ferri:
<
lb
/>
aut eſt maioris intentionis aut minoris. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16086
"
xml:space
="
preserve
">Si mino
<
lb
/>
ris vel equalis: cum grauitas reſiſtat / vt dictuꝫ eſt
<
lb
/>
nulla tenus fiet motus cum equalitatis vel mino-
<
lb
/>
ris inequalitatis obſtet proportio: ſi vero eſt ma-
<
lb
/>
ioris intenſiõis ipſa qualitas qua a magnete fer
<
lb
/>
rum alteratur ꝙ̄ ipſa grauitas ferri: impune fa-
<
lb
/>
tendum eſt ferrum ad magnetem moueri a ſeipſo</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N16095
">
<
s
xml:id
="
N16096
"
xml:space
="
preserve
">Sed contra quoniam iam ex hoc ſe-
<
lb
/>
quitur ferrum paruum / quod minoris grauitatis
<
lb
/>
eſt velocius ad magnetem moueri maiori ferro ce
<
lb
/>
teris eque libratis / qnoniam proportio actiuita-
<
lb
/>
tis ad reſiſtentiam minoris ferri erit maior ꝓpor
<
lb
/>
tione eiuſdem actiuitatis ad maiorem reſiſtentiã
<
lb
/>
eiuſdam ferri / ſed hoc eſt falſum igitur.</
s
>
</
p
>
<
note
position
="
right
"
xml:id
="
N160A5
"
xml:space
="
preserve
">Cõtra cõ
<
lb
/>
mēta.</
note
>
<
p
xml:id
="
N160AB
">
<
s
xml:id
="
N160AC
"
xml:space
="
preserve
">Rñdeo ↄ̨̨cedēdo / qḋ infert̄̄ q̇cq̇d dicat
<
lb
/>
mentator et alii </
s
>
<
s
xml:id
="
N160B1
"
xml:space
="
preserve
">Non enim occurit mihi aliꝰ ſol-
<
lb
/>
uendi modus. </
s
>
<
s
xml:id
="
N160B6
"
xml:space
="
preserve
">De hac materia vide brauardinuꝫ
<
lb
/>
preallegato loco et auctoreꝫ .6. inconuenientium
<
lb
/>
queſtione .3. in illo articulo / in quo dubitat nunq̇d </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>