Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of contents
<
1 - 30
31 - 42
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 42
[out of range]
>
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N15C22
"
level
="
3
"
n
="
1
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N16983
"
level
="
4
"
n
="
6
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
p
xml:id
="
N16A64
">
<
s
xml:id
="
N16A6D
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
chead
="
Primi tractatus
"
file
="
0068
"
n
="
68
"/>
duū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16A77
"
xml:space
="
preserve
">igitur nõ vniformiter creſcūt. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16A7A
"
xml:space
="
preserve
">Antecedēs ptꝫ
<
lb
/>
ex caſu. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16A7F
"
xml:space
="
preserve
">Sed ſecūda pars ꝓbatur: qm̄ vtra illaꝝ
<
lb
/>
inequalibus tēporibus equales latitudines reſiſ
<
lb
/>
ſtentie acquirūt: vt ptꝫ ex caſu. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16A86
"
xml:space
="
preserve
">Ex hac correlariuꝫ
<
lb
/>
eſt ſimile dialectico ſortes / et brunellꝰ nõ ſunt fra-
<
lb
/>
tres: et tamen vter illoꝝ eſt fratrer.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0068-01a
"
xlink:label
="
note-0068-01
"
xml:id
="
N16C18
"
xml:space
="
preserve
">2. correĺ.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16A92
"
xml:space
="
preserve
">¶ Secunduꝫ
<
lb
/>
correlariū ſtat / ſubduplū in ſubduplo tempore
<
lb
/>
adequate ad tēpus deꝑditionis dupli deꝑdatur:
<
lb
/>
et quãdo deperdat̄̄ ſubduplū etiã duplū deperdat̄̄
<
lb
/>
quãius nõ totaliter: et nichilominꝰ nõ eque velociṫ
<
lb
/>
deperdat̄̄ ſubduplū cum duplo. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16A9F
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ et pono
<
lb
/>
caſum / ſint pedale a. et bipedale b. / et incipiat de-
<
lb
/>
perdi taliter: īmedietate hore future deperdat̄̄
<
lb
/>
pedale a. adequate: et tūc ſit deperditū a. bipedali
<
lb
/>
b. p̄ciſe ſemipedale: et totū reſiduū deperdat ī me-
<
lb
/>
dietate ſeq̄nti adequate: quo poſito iam ptꝫ corre
<
lb
/>
larium.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0068-02a
"
xlink:label
="
note-0068-02
"
xml:id
="
N16C1E
"
xml:space
="
preserve
">3. correĺ.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16AB3
"
xml:space
="
preserve
">¶ Ex quo ſequitur tertiū correlariū: hec
<
lb
/>
cõſequentia nichil valet. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16AB8
"
xml:space
="
preserve
">Si a. ſubduplū in ſubdu
<
lb
/>
plo tēpore adequate deperdit̄̄ ad b. duplū: a. et b.
<
lb
/>
eque velociter deperdūtur. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16ABF
"
xml:space
="
preserve
">In caſu em̄ poſito an-
<
lb
/>
tecedens eſt verū et cõſequēs falſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16AC4
"
xml:space
="
preserve
">Nec puto cal
<
lb
/>
culatorē voluiſſe illã cõcedere. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16AC9
"
xml:space
="
preserve
">Iſta tamen cõſequē
<
lb
/>
tia eſt bona: ſi ſubduplū in ſubduplo tēpore ade-
<
lb
/>
quate deperdit̄̄ et vniformiter cū ſuo duplo: iam
<
lb
/>
eque velociter deperdit̄̄.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0068-03a
"
xlink:label
="
note-0068-03
"
xml:id
="
N16C24
"
xml:space
="
preserve
">4. correĺ.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16AD7
"
xml:space
="
preserve
">¶ Quartū correlarium.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16ADB
"
xml:space
="
preserve
">Iſta cõſequentia nichil valet: pluſquã in duplo ci-
<
lb
/>
tius deperdit̄̄ ſubduplū quã duplū: igitur velociꝰ
<
lb
/>
perditur ſubduplū quã duplū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16AE2
"
xml:space
="
preserve
">Patet hoc correla
<
lb
/>
riū ex dictis in ſolutione argumentati.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0068-04a
"
xlink:label
="
note-0068-04
"
xml:id
="
N16C2A
"
xml:space
="
preserve
">5. correĺ.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16AEC
"
xml:space
="
preserve
">¶ Quintum
<
lb
/>
correlariū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16AF1
"
xml:space
="
preserve
">Stat duas ꝓportiones eque velociter
<
lb
/>
deperdi per crementū ſuaꝝ reſiſtentiarū: et tamen
<
lb
/>
reſiſtentias nõ eque velociter creſcere: īmo hoc ne
<
lb
/>
ceſſariū eſt vbi reſiſtētie ſūt īeq̈les .etc̈. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16AFA
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ cor
<
lb
/>
relariuū ſupponēdo ad hoc / aliquã ꝓportio eq̄
<
lb
/>
velociṫ ↄ̨tinuo et vniformiṫ cū deꝑdat̄̄: req̇rit̄̄ / in
<
lb
/>
eq̈libꝰ tēporibꝰ equales ꝓportiones partiales ille
<
lb
/>
due deperdant: vt ſi ꝓportio quadrupla eque ve-
<
lb
/>
lociter debeat deperdi cū ꝓportione dupla: requi-
<
lb
/>
ritur / quando adequate quadrupla perdit ſex-
<
lb
/>
quitertiã. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B0B
"
xml:space
="
preserve
">etiã dupla ſexquitertiã perdat adequa-
<
lb
/>
te: et ſic cõſequenter. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B10
"
xml:space
="
preserve
">Sed ad hoc / due reſiſtentie
<
lb
/>
eque velociter et vniformiter deperdãtur requirit̄̄ /
<
lb
/>
inequalibꝰ tēporibꝰ equales latitudines reſiſtē-
<
lb
/>
tiarū deperdant. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B19
"
xml:space
="
preserve
">Hoc patet ex ſexta ſuppoſitione
<
lb
/>
p̄cedētis capitis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B1E
"
xml:space
="
preserve
">Ad hoc em̄ vniformiter remit-
<
lb
/>
tatur ꝓportio: requiritur / inequalibꝰ tēporibꝰ
<
lb
/>
equales latitudines ꝓportionū deperdãtur: et ad
<
lb
/>
hoc / vniformiter remittatur reſiſtentia: requirit̄̄ /
<
lb
/>
inequalibꝰ tēporibꝰ equales latitudines reſiſtē
<
lb
/>
tiarū deperdãtur vt ptꝫ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B2B
"
xml:space
="
preserve
">Quo ſuppoſito ꝓbatur
<
lb
/>
correlariū in caſu argumentati. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B30
"
xml:space
="
preserve
">ibi em̄ reſiſtentia c. /
<
lb
/>
vt .2. in duplo velocius creſcit quã reſiſtentia d. / vt
<
lb
/>
vnū et tamen quãdo ꝓportio a. potentie / vt .8. ad c.
<
lb
/>
reſiſtentiã / vt 2. perdit ꝓportionē duplã: etiã pro-
<
lb
/>
portio ipſiꝰ b. potētie / vt 4. ad d. reſiſtentiã / vt vnū
<
lb
/>
ꝑdit ꝓportionē duplã: et ſic ibi ſtat proportiões per
<
lb
/>
crementū reſiſtētiaꝝ eque vĺociter deꝑdi: et tamen
<
lb
/>
reſiſtētias nõ eque velociter creſcere. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B41
"
xml:space
="
preserve
">Et hoc ſit
<
lb
/>
neceſſariū vbi reſiſtētie ſiue mīores termini ꝓpor-
<
lb
/>
tionū fuerit inequales: ptꝫ / q2 īplicat duo inequa-
<
lb
/>
lia eque velociter creſcere et eque ꝓportiõabiliter /
<
lb
/>
vt ptꝫ ex octaua ſuppoſitione quarti capitis et ex
<
lb
/>
octauo capite ſecūde partis per totū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B4E
"
xml:space
="
preserve
">¶ In his q̄
<
lb
/>
quaſi demõſtratiue ꝓcedūt: deducas locoꝝ diuer-
<
lb
/>
ſitatē: cū ceterꝪ litigioſis captiūculis ſophiſtarū
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0068-05a
"
xlink:label
="
note-0068-05
"
xml:id
="
N16C30
"
xml:space
="
preserve
">Aduerte</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16B5C
"
xml:space
="
preserve
">¶ Aduerte tamen / nõ in toto tꝑe ille ꝓportiões
<
lb
/>
puta dupla et quadrupla eque velociter deperdū
<
lb
/>
tur: et loquor de ꝓportione b. potentie vt .4. ad re
<
lb
/>
ſiſtentiã c. vt duo et ꝓportione b. potentie vt .4. ad
<
cb
chead
="
Capitulū ſextū.
"/>
d. reſiſtentiã vt vnū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B68
"
xml:space
="
preserve
">Sed quãdiu ſimul remittunt̄̄
<
lb
/>
eque velociter decreſcunt ſiue remittuntur.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0068-06a
"
xlink:label
="
note-0068-06
"
xml:id
="
N16C36
"
xml:space
="
preserve
">Aduerte
<
lb
/>
pḣs pri-
<
lb
/>
mo celi.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16B72
"
xml:space
="
preserve
">¶ Sed
<
lb
/>
q2 ex ſentētia philoſophi primo celi veritates in-
<
lb
/>
quiſitores arbitros eſſe decet et nõ inimicos: ideo
<
lb
/>
ſecūdo loco aduerte:
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0068-07a
"
xlink:label
="
note-0068-07
"
xml:id
="
N16C40
"
xml:space
="
preserve
">Eque ve-
<
lb
/>
lociter ca
<
lb
/>
pitur du
<
lb
/>
pliciter.</
note
>
in cõſequētia calculatoris
<
lb
/>
ly eque velociter poteſt capi dupliciter: videlicet
<
lb
/>
reſolutorie / vt eq̇ualeat huic aliqua equali veloci-
<
lb
/>
tate. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B86
"
xml:space
="
preserve
">vt ſit ſenſus huiꝰ ꝓpropoſitionis ſubduplū eque
<
lb
/>
velociter remittitur cū duplo: id eſt aliqua equali
<
lb
/>
velocitate ſubduplū equaliter remittitur cum du
<
lb
/>
plo. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B8F
"
xml:space
="
preserve
">Et iſto modo cõſequentia calculatoris eſt bo
<
lb
/>
na cū his que ſupponit ex parte antecedētis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B94
"
xml:space
="
preserve
">Alio
<
lb
/>
modo ly eque velociter poteſt capi exponibiliter /
<
lb
/>
vt ſit ſenſus huiꝰ ꝓpoſitionis ſubduplū eque velo
<
lb
/>
citer remittit̄̄ cū duplo: hoc eſt ita velociṫ remittit̄̄
<
lb
/>
ſubduplū ſicut duplū et ē cõtra. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16B9F
"
xml:space
="
preserve
">Et in iſto ſenſu hec
<
lb
/>
conſequentia nõ valet b. ſubduplū puta pedale in
<
lb
/>
ſubduplo tēpore adequate deꝑditur ad a. dupluꝫ
<
lb
/>
puta bipedale: ergo eque velociter ꝑditur b. ſub-
<
lb
/>
duplū ſicut a. duplū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16BAA
"
xml:space
="
preserve
">Probatur: nam poſito pe
<
lb
/>
dale remittatur vniformiter in hora: et bipedale
<
lb
/>
in duabus horis adequate remittatur vſ ad nõ
<
lb
/>
quantū: ita tamen in tēpore in quo remittit̄̄ pe-
<
lb
/>
dale remittatur aliquid de bipedali: in triplo tar
<
lb
/>
dius tamen gratia exēpli: et in aliqua parte ſecū-
<
lb
/>
de hore remittatur etiã aliquid de bipedali ita ve
<
lb
/>
lociter ſicut antea remittebat̄̄ pedale: et in aliqua
<
lb
/>
alia parte remittatur ipſum bipedale velociꝰ quã
<
lb
/>
vtī remittebatur pedale ſubduplum: quo poſito
<
lb
/>
antecedens eſt verum et conſequens falſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16BC1
"
xml:space
="
preserve
">Nam
<
lb
/>
tertia exponens conſequentis eſt falſa / videlicet
<
lb
/>
iſta in nullo tempore a. duplum velocius remitti-
<
lb
/>
tur quam b. ſubduplū / vt patet.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0068-08a
"
xlink:label
="
note-0068-08
"
xml:id
="
N16C4C
"
xml:space
="
preserve
">Expoſi-
<
lb
/>
tio ipſiꝰ
<
lb
/>
ita et ſi-
<
lb
/>
cut.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16BCF
"
xml:space
="
preserve
">Et ita debet dari
<
lb
/>
tertia exponens in talibus addendo ly tēpore / qm̄
<
lb
/>
alias oporteret vti circulatione in exponendo: ꝑ-
<
lb
/>
inde at alti concedunt quod michi non placet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16BD9
"
xml:space
="
preserve
">Hac diſtinctione vtendo pariter et expoſitione: fa
<
lb
/>
cile hec dicta in predictis correlariis dictis calcu-
<
lb
/>
latoris conciliabis: eſto calculator de facto nõ
<
lb
/>
aduerſetur dictis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16BE2
"
xml:space
="
preserve
">¶ Hec ex ſcriniis dialectice non
<
lb
/>
abs re nec inconſulte huic argumento interſeren-
<
lb
/>
da decreui: quoniam defeſſam mathemathicis et
<
lb
/>
ſcientia demonſtratiua mentem dialectice at ſo
<
lb
/>
phiſtice argumētiones plurimū oblectant. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16BED
"
xml:space
="
preserve
">
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0068-09a
"
xlink:label
="
note-0068-09
"
xml:id
="
N16C58
"
xml:space
="
preserve
">pḣs deci
<
lb
/>
ma octa
<
lb
/>
ua partꝪ
<
lb
/>
ꝓble.</
note
>
Nam
<
lb
/>
teſte philoſopho decima octaua particula pro-
<
lb
/>
blematum ſecundo problemate. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16BF9
"
xml:space
="
preserve
">Agoniſtice, ligi-
<
lb
/>
tioſe, at ſophiſtice argumentatioues, et pluri-
<
lb
/>
mum ſunt exercitatiue: et vltra alias diſputatio-
<
lb
/>
nes: lõge plus iuuant at delectant.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0068-10a
"
xlink:label
="
note-0068-10
"
xml:id
="
N16C64
"
xml:space
="
preserve
">Citiꝰ ca-
<
lb
/>
pit̄̄ du-
<
lb
/>
pliciter</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N16C07
"
xml:space
="
preserve
">His adde /
<
lb
/>
iſte terminus citius dupliciter poteſt capi: pri-
<
lb
/>
mo modo / vt dicit temporis propinquitatem: ſe-
<
lb
/>
cundo vero modo / vt dicit tēporis breuitatem: et
<
lb
/>
hoc poſteriori modo accommodatius propoſito
<
lb
/>
deſeruit.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N16C6E
">
<
s
xml:id
="
N16C6F
"
xml:space
="
preserve
">Secundo contra primam ſuppoſi-
<
lb
/>
tionem: et vniuerſaliter contra fundamentum to-
<
lb
/>
tius opinionis arguitur ſic: quia ſi illa ſuppoſi-
<
lb
/>
tio eſſet vera: ſequeretur / aliqua potētia poſſet
<
lb
/>
pertranſire aliquam reſiſtentiam: et tamen non
<
lb
/>
poſſet illam pertranſire: hoc manifeſte implicat:
<
lb
/>
igitur illud ex quo ſequitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
N16C7E
"
xml:space
="
preserve
">Sequela probatur / et
<
lb
/>
pono caſum / ſit vna reſiſtentia vniformiter dif-
<
lb
/>
formis a gradu / vt duo vſ̄ ad quartum et ſit vna
<
lb
/>
potentia vt .4. / que inuariata incipiat pertranſi-
<
lb
/>
re talem reſiſtentiam ſiue incipiat moueri in tali
<
lb
/>
reſiſtentia: ab extremo remiſſiori: quo poſito ar-
<
lb
/>
guitur ſic / illa potentia nun̄ perueniet ad finem
<
lb
/>
illius reſiſtentie: igitur non pertranſibit illam.</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>