Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

List of thumbnails

< >
111
111
112
112
113
113
114
114
115
115
116
116
117
117
118
118
119
119
120
120
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15C22" level="3" n="1" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N1B67A" level="4" n="14" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N1B7FD">
                  <s xml:id="N1B7FE" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Primi tractatus" file="0119" n="119"/>
                  li et a d. mobili: igitur ſpacii pertranſiti a c. mobili
                    <lb/>
                  ad ſpacium pertrãſitū a d. mobili eſt f. ꝓportio: et
                    <lb/>
                  per conſequens d. mouetur tardiꝰ c. in f. ꝓportione /
                    <lb/>
                  qḋ fuit ꝓbandū: ptꝫ ergo ſuppoſito.
                    <note position="left" xlink:href="note-0119-01a" xlink:label="note-0119-01" xml:id="N1B829" xml:space="preserve">1. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N1B815" xml:space="preserve">¶ Ex hac ſup-
                    <lb/>
                  poſitiõe ſequitur /  ſi mobile quod debet attingi a
                    <lb/>
                  potentia tardius mota moueatur in maiori ꝓpor-
                    <lb/>
                  tione tardius alio ꝙ̄ ſit proportio diſtantiaꝝ: tunc
                    <lb/>
                  citius attingetur a ſua potētia. </s>
                  <s xml:id="N1B820" xml:space="preserve">Et ſi velociꝰ tardiꝰ
                    <lb/>
                  attingetur: patet facile.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1B82F">
                  <s xml:id="N1B830" xml:space="preserve">Quarta ſuppoſitio / latitudine reſiſtē-
                    <lb/>
                  tie vniformiter difformis mouente modo dicto per
                    <lb/>
                  mediū nõ reſiſtens: potentia que cū tali reſiſtentia
                    <lb/>
                  mouetur nun̄ preterit partē vel punctū illius re-
                    <lb/>
                  ſiſtentie qui velocius mouetur quã potentia ſufficit
                    <lb/>
                  moueri cum illo. </s>
                  <s xml:id="N1B83D" xml:space="preserve">Nec vn̄ punctus qui tardius mo­
                    <lb/>
                  uetur quã potentia ſufficit moueri cū illo preterit
                    <lb/>
                  potentiã. </s>
                  <s xml:id="N1B844" xml:space="preserve">Nec etiã punctus qui ita velociter mouet̄̄
                    <lb/>
                  ſicut potentia ſufficit moueri cū illo preterit poten­
                    <lb/>
                  tiã aut preteritur ab ea. </s>
                  <s xml:id="N1B84B" xml:space="preserve">Patet hec ſuppoſitio faci­
                    <lb/>
                  le intelligenti modum ſe habendi illius latitudinis
                    <lb/>
                  ſic progredientis in illo medio non reſiſtente.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1B852">
                  <s xml:id="N1B853" xml:space="preserve">His ſuppoſitis. </s>
                  <s xml:id="N1B856" xml:space="preserve">Sit prima concluſio
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1B85A" xml:space="preserve">Progrediente in medio nõ reſiſtente latitudine re­
                    <lb/>
                  ſiſtentie vniformiter difformis a nõ gradu vſ ad
                    <lb/>
                  certū gradū: quieſcente nõ gradu: et quolibet pun-
                    <lb/>
                  cto eius continuo vniformiter moto: potentia in-
                    <lb/>
                  cipiens ſimul moueri cū tali reſiſtētia continuo vni­
                    <lb/>
                  formiter mouebitur: dūmodo extremū intenſiꝰ ta-
                    <lb/>
                  lis reſiſtentie velocius cõtinuo moueatur quã talis
                    <lb/>
                  potentia ſufficit mouere cum illo aut equaliter. </s>
                  <s xml:id="N1B86B" xml:space="preserve">Et
                    <lb/>
                  intelligo in oībus cõcluſionibus  ipſa latitudo cõ­
                    <lb/>
                  tinuo maneat vniformiter difformis. </s>
                  <s xml:id="N1B872" xml:space="preserve">Probatur
                    <lb/>
                  hec cõcluſio. </s>
                  <s xml:id="N1B877" xml:space="preserve">Et ſit illa potentia in caſu cõcluſionis
                    <lb/>
                  b. </s>
                  <s xml:id="N1B87C" xml:space="preserve">Et arguo ſic / b. potentia nun̄ intendit: nec vn̄
                    <lb/>
                  remittit motū ſuū cõtinuo mouendo cū tali reſiſtē-
                    <lb/>
                  tia in caſu dicto: et mouebitur cum tali reſiſtētia in
                    <lb/>
                  caſu cõcluſionis / igitur b. continuo vniformiter mo­
                    <lb/>
                  uebitur / quod fuit ꝓbandū. </s>
                  <s xml:id="N1B887" xml:space="preserve">Patet cõſequētia ex ſe
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1B88B" xml:space="preserve">Et probatur maior / q2 ſi per aliquod tēpus b. potē­
                    <lb/>
                  tia intēdit motū ſuū ſignetur pūctus / in q̊ eſt in in-
                    <lb/>
                  ſtanti medio talis tēporis qui ſit a. / et arguo ſic / vel
                    <lb/>
                  ipſe punctus a. mouetur ita velociter ſicut potentia
                    <lb/>
                  ſufficit mouere cū illo: vel velociꝰ vel tardiꝰ. </s>
                  <s xml:id="N1B896" xml:space="preserve">Si ita
                    <lb/>
                  velociter iam ſequitur /  nõ intēdit motum ſuū per
                    <lb/>
                  illud tēpus: ſed vniformiter poſt illud inſtans con-
                    <lb/>
                  tinuo mouebitur (cū ſemꝑ erit ī illo pūcto / vt ptꝫ ex
                    <lb/>
                  quarta ſuppoſitione huiꝰ). </s>
                  <s xml:id="N1B8A1" xml:space="preserve">Et ſi tardius ſequitur /
                    <lb/>
                   iã potentia remittit motū ſuū: q2 mouebitur ver-
                    <lb/>
                  ſus puncta intēſiora. </s>
                  <s xml:id="N1B8A8" xml:space="preserve">Si vero velocius ipſe punctꝰ
                    <lb/>
                  a. moueatur quã ipſa potentia b. / ſequit̄̄ (cū ſemper
                    <lb/>
                  a. moueat̄̄ vniformiter) /  potētia b. nun̄ p̄teriuit
                    <lb/>
                  a. punctū. </s>
                  <s xml:id="N1B8B1" xml:space="preserve">Ptꝫ cõſequētia eſt quarta ſuppoſitione:
                    <lb/>
                  et vltra b. potentia nū̄ preteriuit a. punctū et īme-
                    <lb/>
                  diate ante inſtans in quo eſt in illo pūcto a. p̄cede-
                    <lb/>
                  bat illud: igr̄ ſemꝑ ante illud inſtans p̄ceſſit illud: et
                    <lb/>
                  per cõſequens ſemꝑ ante illud inſtans mouebat̄̄ cū
                    <lb/>
                  maiori reſiſtētia quã modo et tardius, et modo mo-
                    <lb/>
                  uetur a. punctus velocius quam b. potentia / ergo
                    <lb/>
                  ſemꝑ ante illud inſtans a. pūctus mouebat̄̄ velociꝰ
                    <lb/>
                  quã b. potētia, et inceperūt b. potētia et a. punctꝰ in
                    <lb/>
                  eodē inſtãti et ab eodē pūcto ſus eandē differentiã
                    <lb/>
                  moueri. </s>
                  <s xml:id="N1B8C8" xml:space="preserve">ergo modo a. p̄cedit b. et ꝑ ↄ̨ñs nõ ſūt ſimĺ /
                    <lb/>
                  qḋ eſt oppoſitū dati. </s>
                  <s xml:id="N1B8CD" xml:space="preserve">Sed iam ꝓbat̄̄ minor vcꝫ /  per
                    <lb/>
                  nullū tēpus remittit motum ſuū ſtante caſu:  ſi ſic
                    <lb/>
                  detur punctꝰ in quo talis poña eſt in īſtanti medio
                    <lb/>
                  talis tꝑis qui ſit a. </s>
                  <s xml:id="N1B8D6" xml:space="preserve">Et arguo ſic / ipſa poña b. remit­
                    <lb/>
                  tit motū ſuū ꝑ te: ergo ipſa modo continuo ꝓcedit
                    <lb/>
                  ſus pūcta intēſiora veniēdo ad a. punctū quomo­
                    <cb chead="Capitulū quartūdecimū."/>
                  do velociꝰ mouet̄̄ ꝑ te: ergo ſemꝑ ãtea poña b. ſeque­
                    <lb/>
                  batur a. punctū mouēs cõtiuuo cū minori reſiſtētia
                    <lb/>
                  quã modo: ptꝫ ↄ̨ña / q2 nõ poteſt cū caſu priꝰ p̄cedere
                    <lb/>
                  et poſtea ſequi (vt facile deducit̄̄ ex quarta ſuppoſi-
                    <lb/>
                  tioue) / et ex cõſequēti ſequit̄̄ /  cõtinuo antea moue-
                    <lb/>
                  bat̄̄ velociꝰ quã modo cū a. pūcto, et modo etiã velo­
                    <lb/>
                  cius quã a. punctꝰ motꝰ cõtinuo vniformiter: ergo
                    <lb/>
                  ſemꝑ p̄ceſſit b. poña a. punctū, et modo etiã p̄cedit: et
                    <lb/>
                  ꝑ ↄ̨ñs ſunt ſimĺ et ꝑ te ſunt ſimĺ / ergo cõtradictio /
                    <lb/>
                  et ſic ptꝫ totū antecedens: et per cõſequēs concluſio.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1B8F2">
                  <s xml:id="N1B8F3" xml:space="preserve">Secunda concluſio / latitudine vni-
                    <lb/>
                  formiter difformi ſic ꝓgrediente (vt dictū eſt) ꝑ me-
                    <lb/>
                  diū nõ reſiſtens quolibet puncto intrīſeco cõtinuo
                    <lb/>
                  intēdente motū ſuū: quieſcēte nõ gradu vĺ extremo
                    <lb/>
                  remiſſiori, extremo intēſiori velociꝰ cõtinuo mouē­
                    <lb/>
                  te quã poña q̄ mouet̄̄ cū tali reſiſtētia ſufficiat mo-
                    <lb/>
                  ueri cū illo: talis poña incipiens moueri ab eodem
                    <lb/>
                  pūcto, et in eodē inſtãti cū tali reſiſtētia cõtinuo in-
                    <lb/>
                  tēdit motū ſuū quãdiu cū tali reſiſtētia mouet̄̄ ſtan-
                    <lb/>
                  te caſu. </s>
                  <s xml:id="N1B908" xml:space="preserve">Probat̄̄ / q2 talis poña ꝑ nullū tēpus moue­
                    <lb/>
                  tur vniformiter: nec ꝑ aliqḋ tēpus remittit motum
                    <lb/>
                  ſuū cū tali reſiſtētia ſtante caſu: et mouet̄̄ (vt pono) /
                    <lb/>
                  igr̄ cõtinuo intēdit motū ſuū: ↄ̨ña eſt nota / et maior
                    <lb/>
                  ptꝫ manifeſte ex ſcḋo correlario prime cõcluſionis
                    <lb/>
                  p̄cedentis capitis. </s>
                  <s xml:id="N1B915" xml:space="preserve">Sed minor ꝓbat̄̄ videlicet /  per
                    <lb/>
                  nullū tēpus remittit motū ſuū ſtante caſu: q2 ſi ſic
                    <lb/>
                  detur aliqḋ tēpus per qḋ cõtinuo remittit motum
                    <lb/>
                  ſuū, et ſigno punctū in quo poña eſt in īſtãti medio
                    <lb/>
                  illiꝰ tēporis: et ſit a. </s>
                  <s xml:id="N1B920" xml:space="preserve">Et arguit̄̄ ſic / in illo inſtãti po-
                    <lb/>
                  tētia eſt in a. pūcto: et remittit motū ſuū ꝑ te / igr̄ ve­
                    <lb/>
                  locius mouet̄̄ ipſo a. ꝓcedēdo cõtinuo ſus pūcta
                    <lb/>
                  intēſiora. </s>
                  <s xml:id="N1B929" xml:space="preserve">Et vltra velociꝰ mouet̄̄ ipſo a. pūcto ꝓce­
                    <lb/>
                  dendo ↄ̨tinuo ſus pūcta intēſiora: et ipſe a. pūctꝰ
                    <lb/>
                  ſemꝑ ãte tardiꝰ mouebat̄̄ quã modo: cū cõtinuo ex
                    <lb/>
                  caſu intēdat motū ſuū: et poña ſemꝑ antea velociꝰ
                    <lb/>
                  mouebat̄̄ ꝙ̄ modo cū ↄ̨tinuo ãtea eſſet in remiſſiori
                    <lb/>
                  reſiſtētia ſiue pūcto quã eſt a. ī quomodo eſt (nõ em̄
                    <lb/>
                  priꝰ p̄ceſſit ipſa poña a. punctū, et deinde ipſe a. pū­
                    <lb/>
                  ctus p̄teriuit ipſã potētiã / vt ptꝫ ex q̈rta ſuppoſiti-
                    <lb/>
                  one) / igr̄ ſemꝑ ãtea velociꝰ mouebat̄̄ poña ꝙ̄ a. pū-
                    <lb/>
                  ctꝰ: et ꝑ ↄ̨ñs modo p̄cedit ipſa ponã a. pūctū cū īci-
                    <lb/>
                  piūt ab eodē pūcto in eodē inſtãti moueri et ſic non
                    <lb/>
                  eſt modo in ipſo a. pūcto: et nūc eſt in illo ꝑ te: igit̄̄
                    <lb/>
                  ↄ̨tradictio: et ſic ptꝫ /  nõ eſt dicendū illã potentiaꝫ
                    <lb/>
                  per aliquod tempus remittere motum ſuum: quod
                    <lb/>
                  fuit probandum. </s>
                  <s xml:id="N1B948" xml:space="preserve">Patet ergo concluſio.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1B94B">
                  <s xml:id="N1B94C" xml:space="preserve">Tertia concluſio. </s>
                  <s xml:id="N1B94F" xml:space="preserve">Progrediēte latitu­
                    <lb/>
                  dine vniformiter difformis reſiſtētie etc̈. / vt dictū eſt
                    <lb/>
                  quieſcēte nõ g̈du, aut extremo remiſſiori, quolibet
                    <lb/>
                  pūcto ītrīſeco ↄ̨tinuo remittēte motū ſuū, intēſiori
                    <lb/>
                  extremo īcipiēte velociꝰ moueri ꝙ̄ poña q̄ mouet̄̄ cū
                    <lb/>
                  tali reſiſtentia ſufficiat moueri ad illo: talis poña
                    <lb/>
                  īcipiēs moueri cū tali reſiſtētia in eodē inſtanti ab
                    <lb/>
                  eodē pūcto ↄ̨tinuo ̄diu ſic mouet̄̄ cū tali reſiſtētia
                    <lb/>
                  ſtãte caſu remittit motū ſuū. </s>
                  <s xml:id="N1B962" xml:space="preserve">Probat̄̄: qm̄ talis po­
                    <lb/>
                  tētia mouet̄̄ cū tali reſiſtētia / vt ptꝫ. </s>
                  <s xml:id="N1B967" xml:space="preserve">Et ꝑ nullū tēpꝰ
                    <lb/>
                  vniformiṫ mouet̄̄ ſtate caſu (vt ptꝫ ex ſcḋo correla-
                    <lb/>
                  rio ṗme ↄ̨cluſiõis p̄cedētis capitis. </s>
                  <s xml:id="N1B96E" xml:space="preserve">Nec ꝑ aliqḋ tē-
                    <lb/>
                  pus intēdit motū ſuū mouēdo cū tali reſiſtētia: igr̄
                    <lb/>
                  ↄ̨tinuo remittit motū ſuū mouēdo cū tali reſiſtētia
                    <lb/>
                  ſtãte caſu / qḋ fuit ꝓbandū </s>
                  <s xml:id="N1B977" xml:space="preserve">Ptꝫ ↄ̨ña, et ꝓbat̄̄ ſcḋa ꝑs
                    <lb/>
                  maioris vcꝫ /  ꝑ nullū tēpꝰ intendit motū ſuū: q2 ſi
                    <lb/>
                  ſic detur punctꝰ in quo potētia eſt in inſtãti medio
                    <lb/>
                  talis temporis, et ſit a. </s>
                  <s xml:id="N1B980" xml:space="preserve">Et arguitur ſic / per illud tem­
                    <lb/>
                  pus potentia intendit motum ſuū per te, et in inſtã-
                    <lb/>
                  ti medio illius eſt in a. puncto: igitur ille pūctus a.
                    <lb/>
                  precedet ipſam potentiam immediate poſt illud in­
                    <lb/>
                  ſtans, et potentia erit cum remiſſiori puncto: patet </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>