1manat à forma, & perpessio à materia primam ſui ortus ori
ginem repetit, hæ duæ ſunt horum effectuum cauſæ, primo
diuerſæ; nam ſi actio à materia manaret; cum vna nume
ro ſub omnibus formis materia ſit; vna etiam erit omnium
actio: nunc autem, cum diuerſæ diuerſorum corporum actio
nes appareant: non per materiam vnam, ſed per formas di
uerſas, diuerſa corpora agunt; neque id quidem immeritò: quo
niam qua ratione corpora ſunt, eadem agunt. Sunt autem
non per materiam in ſpecie hac, vel illa, ſed per hanc formam,
vel illam: per hanc ergo formam, vel illam, hanc vel illam
actionem abſoluunt: præſertim, cum id, quod agit ei, quod
patitur, præſto ſit per formam; & in materiam alienam,
agens, per formæ vim, tranſeat: vt efficacitate frigiditatis
aqua frigefacit; & ignis per caliditatem calefacit. Hinc fit,
vt cauſæ materiales effectus producant, non materia, ſed for
ma ſimiles; quaſi per formas, & non per materias actiones
abſoluantur. Hinc inter genitum, & genitorem ſimilitudo
naſcitur ratione formæ, & non ratione materiæ, vt homo
hominem generat: equus equum, & omnia generatim ex ſui
ſimilibus gignantur. Ars item, quæ naturam diligenter imi
tatur, ſimile amat institutum: qualem enim ſpeciem domus
Architectus animo concipit, talem is domum è lignis, &
lapidibus molitur: præterquam quod natura eas res mo
ueat, atque verſet; in quibus intus incluſa est: vt liquido con
ſtat, ex definitione naturæ. Ars verò vim ſuam rebus exter
nis effingendis adhibet, ita vt ſemper, quod ſiue ab arte, ſiue
à natura gignitur ſimile ſit ei, à quo gignitur ratione formæ,
cui tamquam principio, in generatione datur, vt agat, & non
ratione materiæ quæ in eadem generatione, vt ſubiacens ra
tionis principium, patitur.
ginem repetit, hæ duæ ſunt horum effectuum cauſæ, primo
diuerſæ; nam ſi actio à materia manaret; cum vna nume
ro ſub omnibus formis materia ſit; vna etiam erit omnium
actio: nunc autem, cum diuerſæ diuerſorum corporum actio
nes appareant: non per materiam vnam, ſed per formas di
uerſas, diuerſa corpora agunt; neque id quidem immeritò: quo
niam qua ratione corpora ſunt, eadem agunt. Sunt autem
non per materiam in ſpecie hac, vel illa, ſed per hanc formam,
vel illam: per hanc ergo formam, vel illam, hanc vel illam
actionem abſoluunt: præſertim, cum id, quod agit ei, quod
patitur, præſto ſit per formam; & in materiam alienam,
agens, per formæ vim, tranſeat: vt efficacitate frigiditatis
aqua frigefacit; & ignis per caliditatem calefacit. Hinc fit,
vt cauſæ materiales effectus producant, non materia, ſed for
ma ſimiles; quaſi per formas, & non per materias actiones
abſoluantur. Hinc inter genitum, & genitorem ſimilitudo
naſcitur ratione formæ, & non ratione materiæ, vt homo
hominem generat: equus equum, & omnia generatim ex ſui
ſimilibus gignantur. Ars item, quæ naturam diligenter imi
tatur, ſimile amat institutum: qualem enim ſpeciem domus
Architectus animo concipit, talem is domum è lignis, &
lapidibus molitur: præterquam quod natura eas res mo
ueat, atque verſet; in quibus intus incluſa est: vt liquido con
ſtat, ex definitione naturæ. Ars verò vim ſuam rebus exter
nis effingendis adhibet, ita vt ſemper, quod ſiue ab arte, ſiue
à natura gignitur ſimile ſit ei, à quo gignitur ratione formæ,
cui tamquam principio, in generatione datur, vt agat, & non
ratione materiæ quæ in eadem generatione, vt ſubiacens ra
tionis principium, patitur.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib