Buonamici, Francesco, De motu libri X

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 1055 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb pagenum="112"/>
              antiquorum ſententiis veros ſenſus exprimere. </s>
              <s>Aperuit ergo veritatem Ariſtoteles; vſque adeò,
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg932"/>
                <lb/>
              vt non defuerint, qui illi exprobarint, quòd philoſophiam proſtituerit. </s>
              <s>Sed quàm magna Deo
                <lb/>
              gratia ſit habenda, ſi multi fuerint qui ſic philoſophiam
                <expan abbr="veritatemq́">veritatemque</expan>
              . </s>
              <s>proſtituant. </s>
              <s>Hæc ſunt quæ
                <lb/>
              patitur noſtra methodus hoc loco poſſe dici contra veteres. </s>
              <s>Nam quæ de lineis in ſectilibus op­
                <lb/>
              poſuit Parmenides, quod item à natura motus accepit Zeno, ſuis locis exponentur. </s>
              <s>Noſſe hîc
                <lb/>
              enim naturam motus & magnitudinis oportebit; nec niſi phyſicè mathematiceúe
                <expan abbr="cõfici">confici</expan>
              poſſunt.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg907"/>
              F</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg908"/>
              a 1. Phyſ.
                <lb/>
              T: 1.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg909"/>
              G</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg910"/>
              b 2. Prior.
                <lb/>
              c. </s>
              <s>de inſt.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg911"/>
              H</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg912"/>
              c 1. Met.
                <lb/>
              c. 5.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg913"/>
              d 1. Phyſ.
                <lb/>
              T. 72.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg914"/>
              A</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg915"/>
              a 1. Phyſ.
                <lb/>
              T. 30.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg916"/>
              B</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg917"/>
              b 1. Phyſ.
                <lb/>
              T. 33.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg918"/>
              c Parm.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg919"/>
              C</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg920"/>
              D</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg921"/>
              E</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg922"/>
              F</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg923"/>
              G</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg924"/>
              a 3. de cęlo</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg925"/>
              H</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg926"/>
              A</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg927"/>
              B</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg928"/>
              a 1. Phyſ.
                <lb/>
              T. 33.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg929"/>
              C</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg930"/>
              b Lib. de
                <lb/>
              nat. </s>
              <s>hum.
                <lb/>
              </s>
              <s>Sophiſta 1.
                <lb/>
              de ele. </s>
              <s>lib.
                <lb/>
              </s>
              <s>de nat. </s>
              <s>D.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg931"/>
              D</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg932"/>
              E</s>
            </p>
            <p type="head">
              <s>
                <emph type="italics"/>
              Pauca quędam disseruntur cum ijs qui vnum principium, atque illud quidem mobile eſſe cenſent.
                <lb/>
              </s>
              <s>Cap. </s>
              <s>XXVI
                <emph.end type="italics"/>
              .</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>EX ijs qui vnum fecere principium rerum naturalium, quidam ipſum infinitum eſſe volue­
                <lb/>
              runt, alij contrà finitum. </s>
              <s>Atque illi quidem infinito generatim vſi ſunt qui mundum perpe­
                <lb/>
              tuum eſſe exiſtimabant quo rerum generatio ſuppeteret in infinitum. </s>
              <s>Heraclitus verò qui mun­
                <lb/>
              dum totum quandoque conflagraturum cenſuit, finitum quoque principium poſuit. </s>
              <s>Hoc
                <expan abbr="vnũ">vnum</expan>
                <lb/>
              quod eſt mobile, aut ex elementorum numero ſumptum eſt, aut aliud quoddam medium inter
                <lb/>
              elementa, vel aërem & ignim, vel aërem & aquam, à quibus ita differret, quòd vno
                <expan abbr="quidẽ">quidem</expan>
              rarius
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg933"/>
                <lb/>
              eſſet, altero autem denſius. </s>
              <s>ex
                <expan abbr="elementorũ">elementorum</expan>
              numero terra, idque optimo iure neglecta à phyſicis;
                <lb/>
              nanque ipſa
                <expan abbr="omniũ">omnium</expan>
              minimè eſt idonea mutari, quod maximè requiri debet in eo principio quod
                <lb/>
              ſubiectum rerum naturalium ponere conſtituimus: neque enim res naturales ſine mutatione
                <expan abbr="cõ-ſiſtunt">con­
                  <lb/>
                ſiſtunt</expan>
              . </s>
              <s>Quòd ſi legimus apud Heſiodum (idem quoque profeſſum aiunt Pherecyden Aſſyrium)
                <lb/>
              terram fuiſſe receptam; audiat illos in phyſicis non reponi, ſed Theologis, aut eos non fuiſſe de
                <lb/>
              natura locutos, vt reliqui. </s>
              <s>cęteri, ſi qui ſunt qui eam receperint, non recepere ſolam. </s>
              <s>Aquam po­
                <lb/>
              ſuit Thales vnus è ſeptem vocatis ſapientibus. </s>
              <s>Ideò dia mater dicitur Tethys, quemadmodum
                <lb/>
              ante illum teſtatus eſt Homerus, inquiens,
                <foreign lang="grc">Ὠκεανόντε θεῶν γένεσιν καὶ μητέρα τηθε</foreign>
              , vel quòd
                <lb/>
              vſui maxime foret. </s>
              <s>Itaque cecinit Pindarus
                <foreign lang="grc">Ἄριστον μὲν ὕδωρ</foreign>
              , ideſt, optimam eſſe aquam, vel
                <lb/>
              quòd nihil eſſet quod non ex aqua conſtaret. </s>
              <s>proinde veteres vocaſſe mortuos
                <foreign lang="grc">ἀλιβαντας</foreign>
              ,
                <emph type="sup"/>
              a
                <emph.end type="sup"/>
              quae
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg934"/>
                <lb/>
              omni humore exhauſti eſſent. </s>
              <s>quin neque ignem ſine humore
                <expan abbr="cõſiſtere">conſiſtere</expan>
              ,
                <expan abbr="vetusq́">vetusque</expan>
              . </s>
              <s>fama eſt à Theo­
                <lb/>
              logis & Poëtis approbata Oceanum & Thetyn generationis eſſe parentes. </s>
              <s>ac ſiquis notationem
                <lb/>
              vocis huiuſce Chaos exquirere velit, facilè inueniet aquam illa ſignificari, quaſi ducta ſit à voce
                <lb/>
                <foreign lang="grc">Χύσις</foreign>
              quę ſonat effuſionem. </s>
              <s>In horum quoque
                <expan abbr="ſententiã">ſententiam</expan>
              venit Hippon, & ne ſingulos
                <expan abbr="enumerẽ">enumerem</expan>
              ;
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg935"/>
                <lb/>
              ſex reliquos ei conſenſiſſe primos ferunt. </s>
              <s>Aërem profeſsi ſunt Anaximenes, & Diogenes Apollo­
                <lb/>
              niates. </s>
              <s>tametſi teſtatur alicubi Simplicius
                <emph type="sup"/>
              b
                <emph.end type="sup"/>
              ipſum poſuiſſe medium inter aërem & ignem, vt opi­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg936"/>
                <lb/>
              nor, quia perflabilis eſſet, & omne genus affectionis ocyſsimè admitteret, & amitteret, & facilli­
                <lb/>
              mè diuideretur ac finiretur. </s>
              <s>Niſi fortè, quod dicit Ariſt. </s>
              <s>
                <emph type="sup"/>
              c
                <emph.end type="sup"/>
              afferat huius cauſſæ
                <expan abbr="ſuſpicionẽ">ſuſpicionem</expan>
              ,
                <expan abbr="nimirũ">nimirum</expan>
              ,
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg937"/>
                <lb/>
              quòd cùm aër aqua vetuſtior eſſe reputetur, id ſignificetur, ex aëre aquam fieri, contrà non item
                <lb/>
              ea ſcilicet ratione quòd vbi appareat aër,
                <expan abbr="aquã">aquam</expan>
              gigni manifeſtè noſcatur. </s>
              <s>itaque ex ipſo generari:
                <lb/>
              at quemadmodum ex aqua fiat aër, hoc ſenſu non comprehendi. </s>
              <s>Quocirca iudicetur aquam ex
                <lb/>
              aëre naſci, non autem aërem ex aqua. </s>
              <s>proinde principium aër habeatur. </s>
              <s>Ignem, ſed omnium peſ­
                <lb/>
              ſimè, ſtatuunt principium rerum Heraclitus & Hippaſus: niſi quòd finitum eſſe volunt infinitum
                <lb/>
              declinante natura. </s>
              <s>Nam ſiue talis corporis conditionem reſpicias, ſiue cauſſas explores: nihil mi­
                <lb/>
              nore iudicio dici potuit: etenim corpus illud cum inſignes habeat vires, admodum mutationi re­
                <lb/>
              nititur & vires quibus eſt præditum, tantum abeſt, vt illi conueniant, quod principium
                <expan abbr="ſubiectũ">ſubiectum</expan>
                <lb/>
              eſſe volumus, vt potius ad cauſſam efficientem pertineant. </s>
              <s>quia ſcilicet per omnia permeet, om­
                <lb/>
              nia gignat, alat, moderetur. </s>
              <s>Ille omnium optimè, qui medium, vel inter aërem
                <expan abbr="ignemq́">ignemque</expan>
              . </s>
              <s>locauit,
                <lb/>
              vel inter aërem & aquam, quòd tale corpus nullis qualitatibus
                <expan abbr="affectũ">affectum</expan>
              eſt; itaque cunctas admit­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg938"/>
                <lb/>
              tere poteſt: nullam enim talis corporis qualitatem indicat ſenſus. </s>
              <s>Omne verò quod aliquid ac­
                <lb/>
              cepturum eſt, eo careat oportet. </s>
              <s>Sed quis hæc profeſſus ſit haud perſpicuum eſt. </s>
              <s>Nanque Ariſt.
                <lb/>
              </s>
              <s>interpretes aſſerunt Anaximandrum: ex Ariſtotele ipſo nihil accepimus, quod valeat ad perſua­
                <lb/>
              dendum hanc fuiſſe eius viri ſententiam. </s>
              <s>Imò bis apud Ariſtotelem
                <emph type="sup"/>
              d
                <emph.end type="sup"/>
              obſeruo, longè aliam ſen­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg939"/>
                <lb/>
              tentiam illi fuiſſe tributam; nunc quòd cum Thalete conueniat qui poſuit aquam; aliàs quòd ac­
                <lb/>
              ceperit aërem: tametſi in hoc poſteriore commiſſus eſt error, cùm eius loco reponendus ſit Ana­
                <lb/>
              ximenes: alibi atque idem bis video teſtatum reliquiſſe Ariſtotelem ipſum vnum ſimul & mul­
                <lb/>
              ta feciſſe, quòd in vnum contraria coëgerit, & ea ex vno ſecerni, & in vnum conuenire volue­
                <lb/>
              rit,
                <emph type="sup"/>
              e
                <emph.end type="sup"/>
              non ſecus àc ex vniuerſitate rerum Anaxagoras, & è ſphæro Empedocles. </s>
              <s>
                <expan abbr="eamq́ue">eamque</expan>
              ſen­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg940"/>
                <lb/>
              tentiam Anaximeni tributam fuiſſe lego apud Simplicium
                <emph type="sup"/>
              f
                <emph.end type="sup"/>
              auctoritate Nicolai Damaſce­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg941"/>
                <lb/>
              ni commotum. </s>
              <s>quanquam idem Simplicius alibi auctorem illius ſententiæ fecerit Anaxi­
                <lb/>
              mandrum,
                <emph type="sup"/>
              g
                <emph.end type="sup"/>
              vbi tale medium poſuiſſe fatetur ingenitum & immortale, & vt vnico ver­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg942"/>
                <lb/>
              bo exprimam infinitum. </s>
              <s>ſiquidem infinitum omnes excepto Heraclito illud vnum eſſe cen­
                <lb/>
              ſeant. </s>
              <s>omnes autem & Heraclitus item ex eo cuncta fieri denſi rariúe interuentu arbitrentur. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>