Buonamici, Francesco, De motu libri X

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 1055 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb pagenum="116"/>
              Quare ſi partes infinitæ ſint magnitudinis, id quod neceſſariò contingeret, ſi in infinitum è parti­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg965"/>
                <lb/>
              bus aliæ partes infinitæ ſecerni poſſent: aliter
                <expan abbr="">non</expan>
              in quolibet quodque ineſſet: ſi partes, inquam,
                <lb/>
              ſint infinitæ magnitudinis, & totum quoque infinitum ſit, oportet; id verò ſenſus non oſtendit:
                <lb/>
              ſed hominem finitæ molis eſſe cognoſcit, formicam non modo finitæ, verum etiam paruæ. </s>
              <s>Rur­
                <lb/>
              ſus quodlibet quantum bifariam ſecari, aut in partes æquales, vt in dimidia; rurſus hæc in alia di­
                <lb/>
              midia: & ſic deinceps. </s>
              <s>& planum eſt ſectionem in partes equales eſſe finitam. </s>
              <s>Neque enim quan­
                <lb/>
              tum diuidi poteſt in plura, quàm duo dimidia, treisúe tertias aut quatuor quartas. </s>
              <s>ea ſola ſectio
                <lb/>
              in infinitum duci poteſt quæ fit in parteis inæquales. </s>
              <s>At cùm in infinitum in quaque parte ſecre­
                <lb/>
              tio ſuppetat, & infinitæ ſint partes neceſſe eſt. </s>
              <s>Tùm verò quia ſi omnes infinitæ
                <expan abbr="eademq́">eademque</expan>
              . </s>
              <s>numeri
                <lb/>
              infiniti; æquales partes infinitæ in aliquo toto inerunt. </s>
              <s>infinitæ enim cùm ſint, altera alteram non
                <lb/>
              ſuperat. </s>
              <s>itaque ſunt æquales. </s>
              <s>immò pars erit toti æqualis, cùm ſic infinita ſit pars,
                <expan abbr="quemadmodũ">quemadmodum</expan>
                <lb/>
              totum. </s>
              <s>& quanuis aſsiduè ſecernatur ex aliqua parte, aut toto: nihilominus nil deteretur de to­
                <lb/>
              to: infinitum enim ſemper relinquetur. </s>
              <s>cùm verò totum ſit finitæ magnitudinis, ſoleat autem id
                <lb/>
              quod eſt finitæ magnitudinis, ablatione partium finitarum denique conſumi perſeuerabit adhuc
                <lb/>
              eiuſmodi, vt in infinitum diuidi poſsit. </s>
              <s>Etiam ſi cuiuſque rei certi ſunt fines, quod ad magnitudi­
                <lb/>
              nem
                <expan abbr="paruitatemq́">paruitatemque</expan>
              . </s>
              <s>attinet, aut ſecretio ſtabit aliquandò, aut ſi producetur, ad minimum
                <expan abbr="nunquã">nunquam</expan>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg966"/>
                <lb/>
              deueniemus. </s>
              <s>Sic minima naturalis rei magnitudo non exiſtet, id verò ſenſui repugnat. </s>
              <s>Accedit
                <lb/>
              eodem, quòd ipſe non diſtinguit accidens à ſubſtantia: ſic enim per ſe ſubſiſtere vult album, vt
                <lb/>
              lignum: proinde nulla eſt apud ipſum differentia inter generationem & affectionem quæ tamen
                <lb/>
              apparet perſpicuè: quandò erubeſcens homo idem remanet: non idem verò, ſi cùm cadauere
                <lb/>
              commutetur. </s>
              <s>Ponit etiam generationem vniuſmodi, cùm ſit adeò multiplex: quòd opinatur om­
                <lb/>
              ne id quod gignitur, exoriri facta partium ſimilium ſecretione ex illa ſua congerie & earundem
                <lb/>
              concretione. </s>
              <s>Atqui non modo generantur res in natura per concretionem & compoſitionem,
                <lb/>
              ſed per reſolutionem & ſecretionem, vt cùm è domo fiunt lapides, & aqua ex luto. </s>
              <s>& fieri po­
                <lb/>
              teſt, vt non modo quippiam conſtet ex partibus conſimilibus, ſed ex diſsimilibus item. </s>
              <s>vt cùm
                <lb/>
              lutum ex terra & aqua exiſtit. </s>
              <s>Et facit natura apponendo, vt in prima conſtitutione fœtus; de­
                <lb/>
              trahendo, vt cùm gignit ex putri dulcia ſegregans ab amaris, aut transfigurando, veluti dum pro­
                <lb/>
              ducit parteis difformes, eaſdem quoque componendo producit, vltimo afficiendo vt ignem in­
                <lb/>
              teruentu caloris. </s>
              <s>Idem quoque elementa vocata dicit eſſe compoſita, & aliàs partes elementis
                <lb/>
              ſimpliciores ſtatuit. </s>
              <s>At ſimplicium motus ſolent eſſe ſimplices, mixtorum mixti. </s>
              <s>Hîc autem mo­
                <lb/>
              tus mixti, vt ignis, eſt ſimplex. </s>
              <s>Mitto quòd, & ſi cauſſam efficientem ponit, rarò illam vſurpat:
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg967"/>
                <lb/>
              quoniam hoc illi vitium cum aliis commune eſt qui efficientem cauſſam poſuerunt. </s>
              <s>Neque id
                <lb/>
              neceſſe eſt, quòd Anaxagoræ negotium faceſsit. </s>
              <s>Si nihil ex nihilo, & ex quolibet quodlibet, in
                <lb/>
              quoque inſit actu, ſed ſat eſt, ſi vnumquodque ex quo aliquid fit, habeat ad illud poteſtatem ſeu
                <lb/>
              proximam, ſiue remotam. </s>
              <s>Hæc Ariſtoteles in Anaxagoram. </s>
              <s>Cùm Democrito verò pluribus agit
                <lb/>
              Ariſtoteles. </s>
              <s>
                <emph type="sup"/>
              a
                <emph.end type="sup"/>
              Neque mirum: quando is omnes veteres anteiuit ſapientia. </s>
              <s>& magis propria quæ
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg968"/>
                <lb/>
              ſcientia
                <expan abbr="methodusq́">methodusque</expan>
              . </s>
              <s>affectant, quàm cęteri perſecutus eſt,
                <expan abbr="pluriumq́">pluriumque</expan>
              . </s>
              <s>problematum cauſſas na­
                <lb/>
              turaliter affert quàm reliqui fecerint ante ipſum. </s>
              <s>Ipſe igitur duo rerum principia faciens plenum
                <lb/>
              & inane. </s>
              <s>ac
                <expan abbr="plenũ">plenum</expan>
              ens eſſe volens, quod ex indiuiduis corporibus exiſteret quæ ſpontè deorſum
                <lb/>
              ferrentur, & variis figuris inſignita forent, inane verò non ens, non minus rerum cauſſas ſtatuit
                <lb/>
              inane quod non eſt quàm plenum quod eſt. </s>
              <s>prætereà principium accipit quod valde
                <expan abbr="dubiũ">dubium</expan>
              eſt.
                <lb/>
              </s>
              <s>inane nimirum, & de quo multa poſteà diſputanda ſunt, quin potius tale, vt rerum naturę aduer­
                <lb/>
              ſetur. </s>
              <s>Qui verò aliquid docere inſtituit (vt optimè ſcripſit Anaximenes) in primis debet certum
                <lb/>
              aliquod & indubitatum principium ponere. </s>
              <s>Idem quoque ſtatuat magnitudines inſectiles qui­
                <lb/>
              bus poſitis mathematica principia quæ ſunt omnium certiſsima, labefactantur. </s>
              <s>Tùm deinde
                <expan abbr="">cum</expan>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg969"/>
                <lb/>
              deorſum atomi vergant, nullus erit motus naturalis, niſi deorſum; aut ſi alij motus fuerint; iam
                <lb/>
              non erunt naturales: itaque neceſsitas vim naturę ſuperabit, quod ipſius placitis maiorem in mo­
                <lb/>
              dum aduerſatur. </s>
              <s>Atomi item ab ipſo ponuntur impatibiles, qualitate omni expertes: vnde igitur
                <lb/>
              in illis initia certorum motuum inerunt? </s>
              <s>Quomodo item figuris præditæ ſunt, ſi ſunt indiuiduę?
                <lb/>
              </s>
              <s>nam figura ſpatij terminus eſt neceſſariò, hoc verò diuiduum. </s>
              <s>Quomodo item mouentur, cùm
                <lb/>
              omne id quod mouetur, neceſſariò diuiduum ſit? </s>
              <s>Niſi fortè & figura & motus indiuiduis abſo­
                <lb/>
              lutè, ideſt, terminis denegentur: at indiuidua illa Democritica non ſunt termini, verùm naturam
                <lb/>
              magnitudinis adhuc conſeruant. </s>
              <s>
                <expan abbr="ideoq́">ideoque</expan>
              . </s>
              <s>motum
                <expan abbr="figuramq́">figuramque</expan>
              . </s>
              <s>accipere poterunt. </s>
              <s>Prætereà ſi ordi­
                <lb/>
              nis ſitus & figuræ commutatio rerum ſubſtantias non immutant: neque enim librorum
                <expan abbr="meorũ">meorum</expan>
                <lb/>
              ſubſtantia variatur, dum ipſos voluo, & diuerſis ſtruo modis, neque cera mutatur, dum imprimi­
                <lb/>
              tur, & meo ſigno informatur. </s>
              <s>cur in rerum natura poterunt immutare? </s>
              <s>aut cur in quoque
                <expan abbr="noſtrũ">noſtrum</expan>
                <lb/>
              poſitum non erit, vt lubet, variare rerum naturas, quemadmodum ordinem, poſituram, figuram
                <lb/>
              peruertere poſſumus? </s>
              <s>Quo pacto etiam in vnoquoque mixto indiſſolubiliter atomi continen­
                <lb/>
              tur, in animali præſertim cuius adeò varij motus exiſtunt? </s>
              <s>Hæc omnia ſpectare oportebat qui </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>