Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
49
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg463
"/>
<
lb
/>
à materia cogitare incipimus. </
s
>
<
s
>& phyſicus auxilio motus, tanquam rei notiſsimę, nos eò perducit,
<
lb
/>
vt tale entium genus eſſe noſcamus. </
s
>
<
s
>Idcirco prima philoſophia
<
foreign
lang
="
grc
">μετὰ τὰ φυσικὰ</
foreign
>
, ideſt, poſt na
<
lb
/>
turalia nuncupatur. </
s
>
<
s
>Cùm ſpectet
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
prima philoſophia
<
expan
abbr
="
cõmuniter
">communiter</
expan
>
ens, & eius ſpecies, quatenus
<
lb
/>
entia ſunt è quibus ſunt corpus mobile & quantum ſingulis exhibet ſua ſubiecta. </
s
>
<
s
>eadem quoque
<
lb
/>
propter vniuerſalem illam
<
expan
abbr
="
conſiderationẽ
">conſiderationem</
expan
>
tractat ſimpliciter ipſum quid eſt & id quod ſuiipſius
<
lb
/>
eſt, & id quod
<
expan
abbr
="
cõuenit
">conuenit</
expan
>
cęteris, prout etiam nouit partes entis, quæ reliquis ſcientiis ſupponuntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quia nouit partes entis & quæ
<
expan
abbr
="
cuiq.
">cuique</
expan
>
definitio
<
expan
abbr
="
accõmodetur
">accommodetur</
expan
>
, docet modum tractandi & definien
<
lb
/>
di, & quanquàm ſcientiam ſuis cancellis circunſcribit. </
s
>
<
s
>Cùm etiam proprium
<
expan
abbr
="
cuiusq́
">cuiusque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>methodi ſit
<
lb
/>
tractare certum ſubiectum, partes eius, affectiones, & principia, ius habet in principia
<
expan
abbr
="
cõmuniſsi-ma
">communiſsi
<
lb
/>
ma</
expan
>
, & in ea quæ ſumuntur in reliquis methodis: attamen
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſic illa exponit, vt
<
expan
abbr
="
eorũ
">eorum</
expan
>
cauſſas red
<
lb
/>
dat. </
s
>
<
s
>ſunt enim vbique prima, nec vllo modo obnoxia demonſtrationi: vt potius in prima philo
<
lb
/>
ſophia prima
<
expan
abbr
="
ſecundũ
">ſecundum</
expan
>
rationem, quàm
<
expan
abbr
="
ſecundũ
">ſecundum</
expan
>
rem habenda ſint, nec ipſa ſub certa ratione
<
expan
abbr
="
cõ-cipit
">con
<
lb
/>
cipit</
expan
>
(ſic enim cuiuſque ſcientię propria forent) ſed
<
expan
abbr
="
cõmuniter
">communiter</
expan
>
tractat, vt principia entis. </
s
>
<
s
>Proinde
<
lb
/>
non verè ſubalternans, ſed Architecton optimo iure perhibetur. </
s
>
<
s
>Sed
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
tractet quid eſt, &
<
expan
abbr
="
eiuſdẽ
">eiuſdem</
expan
>
<
lb
/>
cogitationis ſit noſſe quid eſt & quòd ſit. </
s
>
<
s
>videbitur alicui pręſtare cęteris quòd
<
expan
abbr
="
aliarũ
">aliarum</
expan
>
ſubiecta de
<
lb
/>
monſtrare poſsit. </
s
>
<
s
>At verò neque id efficere poteſt (vt falsò
<
expan
abbr
="
quidã
">quidam</
expan
>
exiſtimarunt)
<
expan
abbr
="
ſiquidẽ
">ſiquidem</
expan
>
definitio
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg464
"/>
<
lb
/>
nullo pacto demonſtrationi ſubiiciatur, ſed alio modo
<
expan
abbr
="
planũ
">planum</
expan
>
fit eſſe
<
expan
abbr
="
ſubiectũ
">ſubiectum</
expan
>
, in vnaquaque ſcien
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg465
"/>
<
lb
/>
tia, atque
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
in prima philoſophia. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Quamobrẽ
">Quamobrem</
expan
>
ex hoc apparet fallacia ſecundę rationis. </
s
>
<
s
>Ad vlti
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg466
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
mã
">mam</
expan
>
quoque ſic reſpondemus, eam
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
reddere cauſſas
<
expan
abbr
="
principiorũ
">principiorum</
expan
>
quæ in reliquis ſcientiis aſſumi
<
lb
/>
ſolent, quod in ſubalternante requiritur: ſed perſuadere principia entis
<
expan
abbr
="
cõmuniſsimi
">communiſsimi</
expan
>
quę ſi prin
<
lb
/>
cipia fuerint
<
expan
abbr
="
reliquarũ
">reliquarum</
expan
>
<
expan
abbr
="
methodorũ
">methodorum</
expan
>
, hoc eſt per accidens. </
s
>
<
s
>cùm cęteroquin in ſubalternante princi
<
lb
/>
pia ſubalternę probentur. </
s
>
<
s
>Neque Ariſtoteles
<
expan
abbr
="
aliquã
">aliquam</
expan
>
ſcientiam eſſe voluit quæ
<
expan
abbr
="
cęterarũ
">cęterarum</
expan
>
principia
<
lb
/>
confirmaret, qualem nonnulli
<
expan
abbr
="
primã
">primam</
expan
>
philoſophiam eſſe autumant:
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ſed ex hypotheſi loquitur,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg467
"/>
<
lb
/>
& indefinitè ſcientiam ſummam accipit, qualis eſſe poſſet ſubalternans: aut ſi ſumma principia
<
lb
/>
perquirit, non ex hoc efficitur eam eſſe
<
expan
abbr
="
ſubalternantẽ
">ſubalternantem</
expan
>
, ſed architectonicam. </
s
>
<
s
>& hanc dicimus eſſe
<
lb
/>
primam philoſophiam quæ ob tale ſummum ius,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſcientia propriè, ſed ſapientia vocatur. </
s
>
<
s
>Hoc
<
lb
/>
loco memini mihi opponi. </
s
>
<
s
>Principia entis per ſe ſunt, nulli accidunt; eius verò, quod non accidit,
<
lb
/>
conſideratio per accidens eſſe non poteſt. </
s
>
<
s
>Itaque nec
<
expan
abbr
="
aliarũ
">aliarum</
expan
>
principia à primo philoſopho per ac
<
lb
/>
cidens ſpectari poterunt. </
s
>
<
s
>Reſponſum eſt in ſcientia quaque duo contineri, rem quę conſideratur
<
lb
/>
& modum, ſeu
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
conſiderandi: igitur, etſi non accidunt, vt res illa principia
<
expan
abbr
="
reliquarũ
">reliquarum</
expan
>
ſcien
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg468
"/>
<
lb
/>
tiarum principiis: at continent accidens propter
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
conſiderandi; non enim oſtenduntur vt
<
lb
/>
principia corporis mobilis, ſed vt entis quatenus ens. </
s
>
<
s
>Porrò
<
expan
abbr
="
architectonicarũ
">architectonicarum</
expan
>
varij ſunt gradus &
<
lb
/>
inter methodos
<
expan
abbr
="
quarũ
">quarum</
expan
>
finis eſt contemplari, & inter facultates quarum munus eſt agere, & inter
<
lb
/>
artes
<
expan
abbr
="
quarũ
">quarum</
expan
>
officium eſt efficere. </
s
>
<
s
>prout
<
expan
abbr
="
miniſtrarũ
">miniſtrarum</
expan
>
varia ſunt officia, vel
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
materiam faciunt ſim
<
lb
/>
pliciter,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
vel
<
expan
abbr
="
accõmodatam
">accommodatam</
expan
>
ad opus inter artes. </
s
>
<
s
>Inter eas verò quæ practicæ ſunt, & à fine politi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg469
"/>
<
lb
/>
cæ nuncupantur, eas actiones præſtant, ſine quibus cæteræ non conſiſtunt, vt ſine pace conſerua
<
lb
/>
tio legum. </
s
>
<
s
>itaque
<
expan
abbr
="
bellũ
">bellum</
expan
>
gerimus, quia ſine hoc pax non exiſtit & pacem volumus, vt leges conſer
<
lb
/>
uentur. </
s
>
<
s
>conſimili ratione inter
<
expan
abbr
="
cõtẽplantes
">contemplantes</
expan
>
illæ ſunt miniſtræ
<
expan
abbr
="
quarũ
">quarum</
expan
>
<
expan
abbr
="
contẽplationes
">contemplationes</
expan
>
alij ſunt vſui,
<
lb
/>
vt ſine his illa ſuas exhibere non poſsit. </
s
>
<
s
>Miniſtra igitur phyſica & in ordine doctrinę
<
expan
abbr
="
præponẽda
">præponenda</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg441
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg442
"/>
c 2. Phyſ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg443
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg444
"/>
d 1. Poſt.
<
lb
/>
T. 27.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg445
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg446
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg447
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg448
"/>
a 1. Eth.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg449
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg450
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg451
"/>
Ratio I.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg452
"/>
II.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg453
"/>
a. 4. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg454
"/>
b 5. 11. Me.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg455
"/>
III.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg456
"/>
c 1. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg457
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg458
"/>
Ad I.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg459
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg460
"/>
d 3. De cę
<
lb
/>
lo T. 6.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg461
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg462
"/>
e 1. Eth.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg463
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg464
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg465
"/>
Ad II.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg466
"/>
Ad III.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg467
"/>
a 1. Poſt.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg468
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg469
"/>
b 2. Phyſ.
<
lb
/>
T. 24.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Animi habituum præſtantia generatim perpenditur, & contemplans actuoſæ pręponitur. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>IX
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>HOC, quod à nobis in pręſentia veſtigandum eſt, altius aliquantò repetetur, propter
<
expan
abbr
="
frequẽ-tem
">frequen
<
lb
/>
tem</
expan
>
eorum vſum quæ ad
<
expan
abbr
="
explicationẽ
">explicationem</
expan
>
propoſiti ſolent aſſumi in vniuerſa philoſophia Pe
<
lb
/>
ripatetica,
<
expan
abbr
="
horũ
">horum</
expan
>
verò
<
expan
abbr
="
aptũ
">aptum</
expan
>
<
expan
abbr
="
exordiũ
">exordium</
expan
>
fuerit, ſi res ipſas in ſuas partes diſtribuamus, quatenus
<
expan
abbr
="
mentẽ
">mentem</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg470
"/>
<
lb
/>
reſpiciunt. </
s
>
<
s
>Verumenimuerò
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
omnis perceptio fiat, propter
<
expan
abbr
="
conuenientiã
">conuenientiam</
expan
>
<
expan
abbr
="
quandã
">quandam</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
ſimilitudinẽ
">ſimilitudinem</
expan
>
<
lb
/>
&
<
expan
abbr
="
proportionẽ
">proportionem</
expan
>
quæ inter res intelligendas &
<
expan
abbr
="
intelligentẽ
">intelligentem</
expan
>
<
expan
abbr
="
facultatẽ
">facultatem</
expan
>
intercedit (talis eſt actus pote
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
ſtatisq́
">ſtatisque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>conditio
<
expan
abbr
="
quorũ
">quorum</
expan
>
alterum intelligenda imitantur,
<
expan
abbr
="
alterũ
">alterum</
expan
>
verò mens, quæ intelligere poteſt)
<
lb
/>
ergo quot erunt differentiæ
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
<
expan
abbr
="
intelligendarũ
">intelligendarum</
expan
>
, tot quoque
<
expan
abbr
="
intelligentiũ
">intelligentium</
expan
>
<
expan
abbr
="
facultatũ
">facultatum</
expan
>
<
expan
abbr
="
differẽtię
">differentię</
expan
>
ſint,
<
lb
/>
neceſſe eſt. </
s
>
<
s
>Et quanquàm res aut ſenſu, aut mente cognoſcuntur, omiſsis ſenſilibus quę
<
expan
abbr
="
nullũ
">nullum</
expan
>
me
<
lb
/>
thodi ſtudium poſtulant, de intelligendis agamus. </
s
>
<
s
>Hæc ſanè aut neceſſaria ſunt, & habent princi
<
lb
/>
pia quæ aliter ſe habere non contingit, aut variari poſſunt. </
s
>
<
s
>ex quo efficitur, vt etiam intelligentis
<
lb
/>
animæ facultas ſit duplex, altera quæ in
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
neceſſariarum
<
expan
abbr
="
intelligẽtia
">intelligentia</
expan
>
verſatur, atque altera quę
<
lb
/>
mutabilia concipit. </
s
>
<
s
>de poſtremis hiſce exiſtit opinio. </
s
>
<
s
>Cęterùm ea quæ aliter eueniunt, aut conſide
<
lb
/>
rantur vt talem habent naturam, aut quo pacto pertinent ad nos & in noſtra manu ſunt. </
s
>
<
s
>prior il
<
lb
/>
la animaduerſio ſoli opinioni relinquitur,
<
expan
abbr
="
deq́
">deque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>iis nulla, neque ſcientia, neque ars exiſtit. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Po
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg471
"/>
<
lb
/>
ſteriorum aliquæ ſub effectionem cadunt, ideſt, relinquunt ex operatione opus aliquod perma
<
lb
/>
nens, vt ædificium & nauem quæ Græci
<
foreign
lang
="
grc
">ποιητὰ</
foreign
>
vocant, aliquæ actionem ſolam continent,
<
lb
/>
nihil ex actione ſuperſtes habent, hæc Græci
<
foreign
lang
="
grc
">πρακτὰ</
foreign
>
dicunt. </
s
>
<
s
>quorum item duo genera ſunt, vel
<
lb
/>
enim à conſilio pendent, & attenditur
<
foreign
lang
="
grc
">προαιρεσῖς</
foreign
>
, vnde boni maliúe iudicamur, vel nulla </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>