Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
75
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg679
"/>
<
lb
/>
generaret in mathematicum. </
s
>
<
s
>& illud ab Ariſtotele pręceptum ſit dialecticum efficere quod vult
<
lb
/>
ex principiis
<
expan
abbr
="
cõmunibus
">communibus</
expan
>
& per accidens. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Quin eius methodi & artis ſunt principia propria quę
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg680
"/>
<
lb
/>
non ſunt alterius. </
s
>
<
s
>vt finis eius facultatis & loca quibus vtitur diſſerendo. </
s
>
<
s
>Proinde ſi methodi li
<
lb
/>
mites ſpectetur, omnes habent quod ſuum eſt cuiuſque proprium,
<
expan
abbr
="
cõmunitas
">communitas</
expan
>
in dialectico ſophi
<
lb
/>
ſta, & rhetore comperitur, quoad omnia, ſed tamen certo quodammodò ſibi vendicant. </
s
>
<
s
>Reſtat
<
lb
/>
igitur vt primus philoſophus ſit vniuerſalis, quia ſimpliciter id ſpectet quod aliæ ſcientię
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
ali
<
lb
/>
qua conditione conſiderant, vt ens, cùm phyſica tractet idem ens, ſed quatenus eſt naturale, aut
<
lb
/>
vltimò, quia rerum genera
<
expan
abbr
="
notionesq́
">notionesque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
cõmunes
">communes</
expan
>
inquirat. </
s
>
<
s
>& hiſce modis primus philoſophus eſt
<
lb
/>
artifex vniuerſalis. </
s
>
<
s
>Sed quia nil vetat, quominus
<
expan
abbr
="
eiuſdẽ
">eiuſdem</
expan
>
ambitus ſit philoſophus naturalis: non
<
lb
/>
tollit etiam id, quin propter ambitum ſuum poſsit tractare materiam primam; pręſertim cum ali
<
lb
/>
quę res naturales ex materia prima conſtent, & forma. </
s
>
<
s
>Verùm quidem eſſet id quod aſſumpſit
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg681
"/>
<
lb
/>
Auicenna, ſi ita ſe haberet phyſicus ad
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
philoſophum vt ſpecies ad genus, ſed non eſt ita.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Incidit quinta
<
expan
abbr
="
rõ
">ratio</
expan
>
in errorem
<
expan
abbr
="
cõem
">conem</
expan
>
, quòd id quod in aliqua ſcientia tractatur, præſertim ſi fuerit
<
lb
/>
ſimplex, obnoxium ſit
<
expan
abbr
="
demõſtrationi
">demonſtrationi</
expan
>
, cùm ad
<
expan
abbr
="
ſummũ
">ſummum</
expan
>
ſit obnoxium illi progreſſui, cum quo ſola
<
lb
/>
neceſsitas iuncta eſt, quę plus patet,
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
ſyllogiſmus. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Nam frequentius ex reſolutione
<
expan
abbr
="
noteſcũt
">noteſcunt</
expan
>
,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg682
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg683
"/>
<
lb
/>
aut admonitione perſuadentur. </
s
>
<
s
>Prima verò
<
expan
abbr
="
philoſophiã
">philoſophiam</
expan
>
maximè cognoſcere dicimus, quia no
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg684
"/>
<
lb
/>
biliore modo cognoſcat,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
quia
<
expan
abbr
="
rẽ
">rem</
expan
>
accuratius inquirat: hoc
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
modo
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
negamus ab ipſa
<
expan
abbr
="
ma-teriã
">ma
<
lb
/>
teriam</
expan
>
cognoſci magis
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
à phyſica, ſed per interna in quibus exquiſita
<
expan
abbr
="
ſciẽtia
">ſcientia</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõſiſtit
">conſiſtit</
expan
>
, multò magis
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
ipsã
">ipsam</
expan
>
à phyſico
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
à primo philoſopho noſci putamus & multò plura de illa in methodo naturali
<
lb
/>
tractata fuiſſe dicimus,
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
in prima philoſophia. </
s
>
<
s
>Niſi fortè, quia primo philoſopho ſupponitur
<
lb
/>
cognitio naturalis; ipſum aliquid vlterius
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
naturalem cognoſcere fateamur. </
s
>
<
s
>attamen neque id
<
lb
/>
prehibebit, quo minus ſi
<
expan
abbr
="
vtriuſq.
">vtriuſque</
expan
>
munera ſeparentur plus
<
expan
abbr
="
magisq́
">magisque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>noſcat de materia naturalis
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
<
lb
/>
primus philoſophus. </
s
>
<
s
>Nam totum id quod ſupponit primo philoſopho, proprium eſt naturalis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg666
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg667
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg668
"/>
b 1. Phyſ.
<
lb
/>
T. 1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg669
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg670
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg671
"/>
Ad I.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg672
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg673
"/>
Ad II.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg674
"/>
Ad III.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg675
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg676
"/>
Ad IIII.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg677
"/>
a 1. Rhet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg678
"/>
b 1. Phyſ.
<
lb
/>
T. 1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg679
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg680
"/>
a 1. Elen.
<
lb
/>
c. 8.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg681
"/>
Ad V.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg682
"/>
b 1. Prior.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg683
"/>
Ad VI.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg684
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Vtrùm formę naturales, ſi non re, at cogitatione ſeparentur à materia, nec'ne. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XVII
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>ACCEPIMVS antè ea quæ mouendo mouentur, eſſe phyſicę contemplationis. </
s
>
<
s
>hæc verò
<
lb
/>
ſic in materia ſunt, vt quemadmodum vulgò dici ſolet, conſtituant
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
, & ipſi referant
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
acceptũ
">acceptum</
expan
>
quòd ſint. </
s
>
<
s
>Itaque tale formarum genus à materia nunquam diuellitur, atque illa
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
<
lb
/>
ſenſili. </
s
>
<
s
>Videbatur
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
monere nos Ariſtoteles, nec mentem quidem habere vim eas à materia ſe
<
lb
/>
parandi. </
s
>
<
s
>Verumenimuerò Philoponus, vt perpetuus hoſtis Ariſtotelis, etiam rationibus & repu
<
lb
/>
gnantiis oppugnare conatur hoc decretum. </
s
>
<
s
>Nequid igitur prętermittamus,
<
expan
abbr
="
quantũ
">quantum</
expan
>
in nobis eſt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg685
"/>
<
lb
/>
quod valeat ad
<
expan
abbr
="
purgãdum
">purgandum</
expan
>
Ariſtotelem; libet item in hoc primo aditu methodi naturalis, huiuſ
<
lb
/>
modi placitum
<
expan
abbr
="
perpẽdere
">perpendere</
expan
>
diligenter. </
s
>
<
s
>Hęc opponit Philoponus quibus conuellat
<
expan
abbr
="
ſententiã
">ſententiam</
expan
>
Ariſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg686
"/>
<
lb
/>
Primùm quidem quia
<
expan
abbr
="
mẽs
">mens</
expan
>
aliam materię notionem habet, aliam formę:
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
aliud eſſe
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg687
"/>
<
lb
/>
nouit à forma. </
s
>
<
s
>Quinetiam diſtinguitur ab Ariſt. </
s
>
<
s
>ſubſtantia in tria
<
expan
abbr
="
mẽbra
">membra</
expan
>
quę nonmodò viribus
<
lb
/>
ſed natura & eſſentia ſeparari poſſunt, materiam nimirùm, formam, &
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Quòd ſi tria
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg688
"/>
<
lb
/>
ſecum
<
expan
abbr
="
differẽtia
">differentia</
expan
>
ſunt: profectò forma citra
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
concipi valebit. </
s
>
<
s
>Adde etiam quòd ea nomi
<
lb
/>
num poteſtas eſt, vt primum ſignificent formam, mox compoſitum; poſtremò
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
. </
s
>
<
s
>in primo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg689
"/>
<
lb
/>
igitur temporis puncto, quo mens audit & concipit ex nomine formam, non
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
, aut
<
expan
abbr
="
ma-teriã
">ma
<
lb
/>
teriam</
expan
>
, haud negari
<
expan
abbr
="
põt
">potest</
expan
>
, quin ſola forma
<
expan
abbr
="
cõprehendatur
">comprehendatur</
expan
>
à mente, & igitur vt à materia ſeiuncta.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Rurſus reſtatur Ariſt. </
s
>
<
s
>è formis naturalib.
<
expan
abbr
="
quaſdã
">quaſdam</
expan
>
ſeparari poſſe. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Sed quid eas cogitatione ſola
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg690
"/>
<
lb
/>
ſeparari profitebimur, cùm etiam reipſa ſeparari queant? </
s
>
<
s
>Nanque materia
<
expan
abbr
="
manẽs
">manens</
expan
>
eadem, modò
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg691
"/>
<
lb
/>
has, modò illas formas accipit. </
s
>
<
s
>Rurſus facit Ariſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
oĩum
">omnium</
expan
>
formarum
<
expan
abbr
="
ſubiectũ
">ſubiectum</
expan
>
materiam, ſiue inter
<
lb
/>
uallum expers
<
expan
abbr
="
oĩum
">omnium</
expan
>
<
expan
abbr
="
qualitatũ
">qualitatum</
expan
>
, ſiue ad
<
expan
abbr
="
ſubſtantiã
">ſubſtantiam</
expan
>
, ſiue ad accidentia referantur. </
s
>
<
s
>Verùm quid nos
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg692
"/>
<
lb
/>
certius optamus quàm quòd prius à poſteriore nonmodò cogitatione, ſed
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
re ſeparari
<
expan
abbr
="
põt
">potest</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Cùm igitur forma prior ſit quàm materia, ab ipſa quoque ſeparabitur. </
s
>
<
s
>Quapropter docet Ariſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg693
"/>
<
lb
/>
rationem
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
qua formę naturales ſine materia concipiuntur;
<
expan
abbr
="
eaſq́
">eaſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>verè formas eſſe aſſeuerat quę
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg694
"/>
<
lb
/>
à materia ſenſili ſeuocantur. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
e
<
emph.end
type
="
sup
"/>
At verò ſic diſtinguitur ſcientia naturalis à cęteris, quòd ſeſe appli
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg695
"/>
<
lb
/>
cat ad motum, & principia conſiderat eius ſubſtantiæ in qua motus initia continentur, & quod
<
lb
/>
cunque ipſa concipit, reſpicit materiam, ſeu poſitiuè, quia ſcilicet ortum ex materia ducat, ſeu
<
lb
/>
priuatiuè, quia per priuationem motus à nobis concipiatur, vel quòd habeant omnino
<
expan
abbr
="
quandã
">quandam</
expan
>
<
lb
/>
aff
<
gap
/>
natem cum motu, vt ſi
<
expan
abbr
="
efficiãt
">efficiant</
expan
>
motum. </
s
>
<
s
>Itaque definitiones naturales ſine motu & materia
<
lb
/>
non aſsignantur; ac ſiquando materiam non comprehendant ſiue obſcurè, ſeu perſpicuè; vanæ
<
lb
/>
perhibentur & imperfectæ. </
s
>
<
s
>Sed ſit hoc huius methodi officium, quia determinetur eo, quòd id
<
lb
/>
quod ab ipſa
<
expan
abbr
="
cõſiderat̃
">conſideratur</
expan
>
, ſemper aſpiciat
<
expan
abbr
="
motũ
">motum</
expan
>
: de mentis vi diſſeramus:
<
expan
abbr
="
nonnunquã
">nonnunquam</
expan
>
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
mens id
<
lb
/>
ſegregat à materia, quod
<
expan
abbr
="
tñ
">tantum</
expan
>
natura poſuit in materia, quemadmodum apparet in mathematicis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Nam magnitudo eſt in materia, ſine ipſa tamen cogitatur. </
s
>
<
s
>Iam illud nobis placere audiſti
<
expan
abbr
="
mentẽ
">mentem</
expan
>
<
lb
/>
non immutare rerum eſſentias: pendet enim à rebus obiectis, & prout ipſę ſunt, ita
<
expan
abbr
="
concipiãtur
">concipiantur</
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>