1qui ſit gratia exempli g h, cuius medium proportione ſit k, di
co k conſiſtere propiorem f, quàm b, etiamſi æqualiter mouere
tur. Primum quòd in tota g f declinat, & totus motus eſt lentior,
quàm in tota b g, & tamen tardatur tantundem, ergo per commu
nem animi ſententiam, k eſt propior f, quàm b. Secundò, quia per
ſecundum ſuppo ſitum motus a uerſus f, continuè fit lentior, igitur
per communem animi ſententiam multò longius eſt tempus mo
tus a k, quam f, & tanto maius ſpatium. Tertiò, quia motus ex b uer
ſus c augetur, & ſi eſſet æqualis adhuc multò eſſet breuior k f quam
a k, igitur multò magis hoc modo, & triplicata ratione. Si ergo b k
96[Figure 96]
eſſet ſexquiquarta ſolum ipſi k f,
erit b k dupla: fermè ex triplicata
ratione ipſi k f, & iuxta eundem
modum ponemus mediam uim
xlvi paſsibus à ſcorpione a quam
& hoc modo erit propè id quod eſt.
co k conſiſtere propiorem f, quàm b, etiamſi æqualiter mouere
tur. Primum quòd in tota g f declinat, & totus motus eſt lentior,
quàm in tota b g, & tamen tardatur tantundem, ergo per commu
nem animi ſententiam, k eſt propior f, quàm b. Secundò, quia per
ſecundum ſuppo ſitum motus a uerſus f, continuè fit lentior, igitur
per communem animi ſententiam multò longius eſt tempus mo
tus a k, quam f, & tanto maius ſpatium. Tertiò, quia motus ex b uer
ſus c augetur, & ſi eſſet æqualis adhuc multò eſſet breuior k f quam
a k, igitur multò magis hoc modo, & triplicata ratione. Si ergo b k
96[Figure 96]eſſet ſexquiquarta ſolum ipſi k f,
erit b k dupla: fermè ex triplicata
ratione ipſi k f, & iuxta eundem
modum ponemus mediam uim
xlvi paſsibus à ſcorpione a quam
& hoc modo erit propè id quod eſt.
SCHOLIVM.
Dubitat autem Philoſophus in mechanicis quæ nam uis ſit, quę
moueat lapidem iam excuſſum? & dubium non eſt quin ex parte ſit
aër motus tum ratione, quia mouetur ergo mouet, tum experimen
to, ut in fulminibus, & his quæ uento impelluntur, ut hypophyſis,
ſed in ſcorpionibus & arcubus & pilis id non ſufficere uidetur. Ita
que uelut & caliditas & frigiditas in corporibus natura contrarijs
aliquandiu manent, & agunt ita & uiolentos motus, idque Alexan
der & Simplicius uolunt. Inditio ſunt quòd mota & emiſſa ex lon
gioribus machinis quan quam non aërem continentibus, nec in
anibus tamen, longius eijciunt ſagittas & miſsilia, quoniam uis
illa firmius imprimitur, uelut etiam de lapidibus & ferro, quod di
utius in igne moram traxit, aut continuè follibus ignitum eſt, nam
etiam tanto tardius refrigeratur unum quod que horum, & alia urit
& accendit calore illo externo, quanquam natura frigidum ſit: di
cemus autem & de hoc ſuo loco.
moueat lapidem iam excuſſum? & dubium non eſt quin ex parte ſit
aër motus tum ratione, quia mouetur ergo mouet, tum experimen
to, ut in fulminibus, & his quæ uento impelluntur, ut hypophyſis,
ſed in ſcorpionibus & arcubus & pilis id non ſufficere uidetur. Ita
que uelut & caliditas & frigiditas in corporibus natura contrarijs
aliquandiu manent, & agunt ita & uiolentos motus, idque Alexan
der & Simplicius uolunt. Inditio ſunt quòd mota & emiſſa ex lon
gioribus machinis quan quam non aërem continentibus, nec in
anibus tamen, longius eijciunt ſagittas & miſsilia, quoniam uis
illa firmius imprimitur, uelut etiam de lapidibus & ferro, quod di
utius in igne moram traxit, aut continuè follibus ignitum eſt, nam
etiam tanto tardius refrigeratur unum quod que horum, & alia urit
& accendit calore illo externo, quanquam natura frigidum ſit: di
cemus autem & de hoc ſuo loco.
Propoſitio nonageſima prima.
Proportionem grauis cubi, & ſphærici æqualium in accliui, &
deſcenſus eorum demonſtrare.
deſcenſus eorum demonſtrare.
Hic non pauca ſunt conſideranda: Primum
97[Figure 97]
quòd hoc intelligi poteſt, uel de motibus at
tractionis, uel impulſionis, uel inuerſionis.
Secundum quod omne, quod impellitur ſuperiùs, tantundem gra
uat attractum, quantum ad deſcenſum, ſi ſit rotundum, nam qua
drata, etiam alia non deſcendunt ſponte in decliui, & ſi ſit locus ualdè
97[Figure 97]quòd hoc intelligi poteſt, uel de motibus at
tractionis, uel impulſionis, uel inuerſionis.
Secundum quod omne, quod impellitur ſuperiùs, tantundem gra
uat attractum, quantum ad deſcenſum, ſi ſit rotundum, nam qua
drata, etiam alia non deſcendunt ſponte in decliui, & ſi ſit locus ualdè