1dat à dextra parte, et circumuoluatur h cochleę rediens ad ſiniſtram
ibique deſcendens connectatur trochleæ in inferiori in o, cuius imæ
parti annectatur pondus remorans in imo annexum parte troch
leæ p. Cum ergo trahitur n trochlea, trahitur funis adeò ut pon
dus m, tandem aſcendat cum trochlea l prope k: quia ergo in duo
decim horis pondus m deſcenderet per k l funem reuolutionibus
circa d rotam dicamus uiginti, ergo ſi debet deſcendere à k ad l, per
funem duplicatam k l cum ipſam neceſſe ſit obequitantem d reuo
lutionibus quadraginta circumuolui d, nam tota o h n d m g l k lon
gè maior eſt duplo k l, neceſſe eſt m deſcendere tardius quàm in du
plo temporis, quo deſcenderet per rectum funem k l, quod erat de
monſtrandum. Et hanc appendicem uidi apud Cæſarem Odonum
Apulum medicum, uirum elegantem lepidique ingenij. Memento
uerò quod ubi orbiculi non cederent funi, uel quia duriores in cir
cumuolutione, uel quia latius exciperent illum reduplicato fune
circa illos omnin o circumducuntur, ſed difficilius ideò egent gra
uiori pondere.
ibique deſcendens connectatur trochleæ in inferiori in o, cuius imæ
parti annectatur pondus remorans in imo annexum parte troch
leæ p. Cum ergo trahitur n trochlea, trahitur funis adeò ut pon
dus m, tandem aſcendat cum trochlea l prope k: quia ergo in duo
decim horis pondus m deſcenderet per k l funem reuolutionibus
circa d rotam dicamus uiginti, ergo ſi debet deſcendere à k ad l, per
funem duplicatam k l cum ipſam neceſſe ſit obequitantem d reuo
lutionibus quadraginta circumuolui d, nam tota o h n d m g l k lon
gè maior eſt duplo k l, neceſſe eſt m deſcendere tardius quàm in du
plo temporis, quo deſcenderet per rectum funem k l, quod erat de
monſtrandum. Et hanc appendicem uidi apud Cæſarem Odonum
Apulum medicum, uirum elegantem lepidique ingenij. Memento
uerò quod ubi orbiculi non cederent funi, uel quia duriores in cir
cumuolutione, uel quia latius exciperent illum reduplicato fune
circa illos omnin o circumducuntur, ſed difficilius ideò egent gra
uiori pondere.
Propoſitio centeſima quinquageſima ſeptima.
Horologiorum molarium rationem oſtendere.
Co^{m}.
Sunt horum duo genera primum, & anti
178[Figure 178]
quius licet multo poſterius eo quod pon
deribus ducitur, quod funiculo ex inteſti
nis ouium ſeu fidibus liræ agitur. Sit igitur
axis f k erectus ſuper plano, cui per longum
coniuncta mola multiplicis ſpiræ in fine, cu
ius c annectatur ferreo circulo, qui habeatur loco capſulæ b c, quæ
circumuolui poſsit: huic circunductus funis d e multipliciter in pun
cto g, ſit autem e h in modum pyramidis ſenſim in acutum, ſed non
ualde per ſpiram exculptam deſinentis, cui rota in uertice inſerta den
ſiculo, & uertatur h e, colligens funiculum tractum in ſpira uerſus
apicem: unde funiculus circumuoluet b g d, capſulam uerſus c, trahet
ergo molam, & conſtringet uiolenter quantum fert longitudo funis
quæ circumuolui poteſt a b e ad h: & cum trahitur in d eremittitur,
non poteſt mola ſtatim retrahere reluctantibus denticulis h l rotæ,
& alijs quæ implicantur curriculo m, a igitur mola conſtructa uio
lenter mouet b g d, capſulam motu contrario à c in d & in g & in b,
quare funis d e trahitur, & trahit e h illum circumuoluendo contra
rio motu priori, is mouet denticulo rotam h l, illa per curriculum in
aliam rotam, & ſic deinceps donec tempus moueatur, & rota indicis.
Hic adeſt capſula, & quod circumuertitur à claue non eſt axis molę
ſed extra molam, ſcilicet e h. Et quoniam hac ratione quanto mola a
178[Figure 178]quius licet multo poſterius eo quod pon
deribus ducitur, quod funiculo ex inteſti
nis ouium ſeu fidibus liræ agitur. Sit igitur
axis f k erectus ſuper plano, cui per longum
coniuncta mola multiplicis ſpiræ in fine, cu
ius c annectatur ferreo circulo, qui habeatur loco capſulæ b c, quæ
circumuolui poſsit: huic circunductus funis d e multipliciter in pun
cto g, ſit autem e h in modum pyramidis ſenſim in acutum, ſed non
ualde per ſpiram exculptam deſinentis, cui rota in uertice inſerta den
ſiculo, & uertatur h e, colligens funiculum tractum in ſpira uerſus
apicem: unde funiculus circumuoluet b g d, capſulam uerſus c, trahet
ergo molam, & conſtringet uiolenter quantum fert longitudo funis
quæ circumuolui poteſt a b e ad h: & cum trahitur in d eremittitur,
non poteſt mola ſtatim retrahere reluctantibus denticulis h l rotæ,
& alijs quæ implicantur curriculo m, a igitur mola conſtructa uio
lenter mouet b g d, capſulam motu contrario à c in d & in g & in b,
quare funis d e trahitur, & trahit e h illum circumuoluendo contra
rio motu priori, is mouet denticulo rotam h l, illa per curriculum in
aliam rotam, & ſic deinceps donec tempus moueatur, & rota indicis.
Hic adeſt capſula, & quod circumuertitur à claue non eſt axis molę
ſed extra molam, ſcilicet e h. Et quoniam hac ratione quanto mola a
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib