1mouebitur in h, quam in d, uelut ſit proportio f g ad a b dupla, ut
ergo æqualiter moueantur, ſi ſit dupla ſexquiquarta in d cum lan
ce ad e uacuam, erit in h ſexquialtera, & mouebit æquali tempore.
Ergo iuxta hoc fient libræ, quæ examinabunt decimam, & uigeſi
mam partem grani, quod eſt neceſſarium in pretioſis rebus, & me
dicamentis potentibus, & longè magis in mechanicis experimen
tis, & maximè quæ ad demonſtrationem pertinent magnitudinis
ſuperficierum, & conſtat res in tribus, in longitudine, f g iungi, in le
uitate materiæ illius, & lancium, nam tanto maior redditur propor
tio ponderis exigui, & in firmitate iugi ac rectitudine. ideò debet
fieri ex chalybe purgato, durato ac tenuiſsimo, natura que leui, & ut c
ſit in medio, & mobilis f g.
ergo æqualiter moueantur, ſi ſit dupla ſexquiquarta in d cum lan
ce ad e uacuam, erit in h ſexquialtera, & mouebit æquali tempore.
Ergo iuxta hoc fient libræ, quæ examinabunt decimam, & uigeſi
mam partem grani, quod eſt neceſſarium in pretioſis rebus, & me
dicamentis potentibus, & longè magis in mechanicis experimen
tis, & maximè quæ ad demonſtrationem pertinent magnitudinis
ſuperficierum, & conſtat res in tribus, in longitudine, f g iungi, in le
uitate materiæ illius, & lancium, nam tanto maior redditur propor
tio ponderis exigui, & in firmitate iugi ac rectitudine. ideò debet
fieri ex chalybe purgato, durato ac tenuiſsimo, natura que leui, & ut c
ſit in medio, & mobilis f g.
Conſiderandum eſt demum an f l & g m ſint grauiores f h, &
g k. Vt enim grauiores extiterint minus facilè mouentur. Viden
tur autem mihi, qui de his conſcripſerunt perperam contempſiſſe
hoc, conſtat enim, quòd dum l deſcendit, remouetur a b n c tru
tina, & m, quæ aſcendit contra appropinquat. Videtur autem hoc
bifariam contra naturam: nam ut diximus pondus applicat ſe ad
rectam n c, quia uerſus centrum, & etiam quia facit angulum ob
tuſum, cum deberet, ut ab initio ſaltem conſtituere cum iugo re
ctum. Et de m nihil mirum eſt, cum acutum, ut ſe ad lineam, quæ ad
centrum retrahat. Huiuſmodi præterijſſe Ariſtotelem, demiror,
quæ nimis fuerunt in conſpicuo, ut dubitem ne non ſuus ſit ille li
ber, qui eius penè nihil ſapiat præter obſcuritatem. Tentan
dum eſt igitur horum cauſas aſsignare. nam quæ huiuſmodi po
teſt eſſe doctrina niſi perfecta fuerit, in omnibus etenim neceſſe eſt
aut omnia ſcire, aut ignorare. In hoc igitur dico, quod h f, ſeu l f,
ſemper æquidiſtant n c trutinæ, ergo cum angulus f c n in clina
to iugo fiat obtuſus deſcendente pondere, & n c g aſcendente pon
dere fiat acutus, ergo angulus l f c tantundem fiet obtuſior, & m g c
acutior, quanto anguli ad c tales ſunt. Et cauſa eſt quia n c ratio
ne ponderis eſt directa ad centrum, ergo oportet, ut pondera l, uel
h, & m, uel k, ſi debent tendere ad centrum, ut f l, & g m æquidi
ſtent n c, niſi quantum eſt pro diſtantia f, à puncto c, & g a b eodem,
quæ comparata ad centrum terrę, ſeu mundi, eſt inſenſibilis omnino.
Circa hæc notandum iſtud mirabile ſcilicet, quod ratio motus, quan
tumuis exigua ſufficit ad motus modum, licet uelo citas pendeat ex gra
uitate, & alijs. Et quae graue, quod expers eſt ſenſus, debeat ſequi ratio
nem Geometricam uix ſapientibus cognitam, cauſa tamen una eſt, &
perſpicua: nam omne graue eſt in linea à centro mundi: ſi aut medium
grauis ſit extra lineam, uertitur ad illam, quę eſt in eo, nam centrum ſem
g k. Vt enim grauiores extiterint minus facilè mouentur. Viden
tur autem mihi, qui de his conſcripſerunt perperam contempſiſſe
hoc, conſtat enim, quòd dum l deſcendit, remouetur a b n c tru
tina, & m, quæ aſcendit contra appropinquat. Videtur autem hoc
bifariam contra naturam: nam ut diximus pondus applicat ſe ad
rectam n c, quia uerſus centrum, & etiam quia facit angulum ob
tuſum, cum deberet, ut ab initio ſaltem conſtituere cum iugo re
ctum. Et de m nihil mirum eſt, cum acutum, ut ſe ad lineam, quæ ad
centrum retrahat. Huiuſmodi præterijſſe Ariſtotelem, demiror,
quæ nimis fuerunt in conſpicuo, ut dubitem ne non ſuus ſit ille li
ber, qui eius penè nihil ſapiat præter obſcuritatem. Tentan
dum eſt igitur horum cauſas aſsignare. nam quæ huiuſmodi po
teſt eſſe doctrina niſi perfecta fuerit, in omnibus etenim neceſſe eſt
aut omnia ſcire, aut ignorare. In hoc igitur dico, quod h f, ſeu l f,
ſemper æquidiſtant n c trutinæ, ergo cum angulus f c n in clina
to iugo fiat obtuſus deſcendente pondere, & n c g aſcendente pon
dere fiat acutus, ergo angulus l f c tantundem fiet obtuſior, & m g c
acutior, quanto anguli ad c tales ſunt. Et cauſa eſt quia n c ratio
ne ponderis eſt directa ad centrum, ergo oportet, ut pondera l, uel
h, & m, uel k, ſi debent tendere ad centrum, ut f l, & g m æquidi
ſtent n c, niſi quantum eſt pro diſtantia f, à puncto c, & g a b eodem,
quæ comparata ad centrum terrę, ſeu mundi, eſt inſenſibilis omnino.
Circa hæc notandum iſtud mirabile ſcilicet, quod ratio motus, quan
tumuis exigua ſufficit ad motus modum, licet uelo citas pendeat ex gra
uitate, & alijs. Et quae graue, quod expers eſt ſenſus, debeat ſequi ratio
nem Geometricam uix ſapientibus cognitam, cauſa tamen una eſt, &
perſpicua: nam omne graue eſt in linea à centro mundi: ſi aut medium
grauis ſit extra lineam, uertitur ad illam, quę eſt in eo, nam centrum ſem