1impetu emittuntur, tametſi uehementer nitaris.
Sed & leuia ferun
tur hac illac, ut non poſsint retinere impetum prioris uiolentiæ: in
natum enim eſt, ut duorum motuum ſimul in eadem re uigentium,
cum illa proprio impetu feratur, unus alterum impediat: nam ſi ro
ta uehatur circulariter acta, non tamen ceſſabit, aut iminuetur impe
tus circulationis. Multa ergo in huiuſmodi anomalis motibus con
ſideranda ſunt, ut illorum impetum robur, ac locum definiamus.
tur hac illac, ut non poſsint retinere impetum prioris uiolentiæ: in
natum enim eſt, ut duorum motuum ſimul in eadem re uigentium,
cum illa proprio impetu feratur, unus alterum impediat: nam ſi ro
ta uehatur circulariter acta, non tamen ceſſabit, aut iminuetur impe
tus circulationis. Multa ergo in huiuſmodi anomalis motibus con
ſideranda ſunt, ut illorum impetum robur, ac locum definiamus.
In motu circulari aut axis progreditur, aut ſuo loco manet.
Vtroque
autem modo uel mouetur ab axe, uel circumferentia, igitur conſtat
quatuor eſſe motuum differentias: quas cum tres proponat author
libri Mechanicarum, aut Ariſtotelem illum eſſe, credendum non
eſt, aut illum ſtupidum dicere neceſſe eſt, nam modum diuidendi
eum latuiſſe quis putet. cum rota igitur aut ſphæra in plano cir
cumagitur, motus eſt ex circumferentia prægrediente axe: ut pa
lam eſt: motis enim loco nobis mouentur omnia, quæ ſunt in no
bis. Cum uerò rotæ ſub curru ſunt, progreditur axis earum, & rota
ob id cum quieſcere nequeat, quia facilius circumuertitur, quàm
trahatur, procedit, & hic eſt ſecundus modus, quo rota ex circumfe
rentia mouetur, & ex axe initium eſt motus. At uerò in rota molari,
& quibus gladij exacuuntur, cum loco non moueantur, motus eſt
ex axe: axis enim rotam circumagit, non rota axem, quieſcit tamen
in eodem loco rota, & axis ſcilicet, quia non progreditur, ſed in lo
co mouetur: atque hic eſt tertius modus. Demum ſuccula putei, &
ipſa mouetur circulari motu, & trochleæ etiam, neque enim progre
diuntur: ſed non ex axe mouentur, uerùm ſuccula per coloppes cir
cumducitur, & trochlea per funes, axis que in ſuccula mouetur, in tro
chleis autem quieſcit prorſus: dico mouetur, id eſt circumducitur,
non quod progrediatur: ut non ſolum ſint quatuor modi, ſed po
tius quin que, nam & demonſtratione oſtenduntur, & experimento
docente deprehenduntur. Horum omnium liberrimus eſt, primus
ex circumferentia progrediente toto, ſeu attracto ſeu impulſo & ue
lociſsimus, cuius cauſam ſuprà oſtendimus. Proximus huic eſt mo
tus rotarum per axem, quoniam axis premit rotam interius ſo
lam, & labitur: ideo que quod & axis, & rota intus ſint leuiſsima, pro
deſt plurimum: & aurigæ axungia inungunt, & nomen ab eo traxit
autem modo uel mouetur ab axe, uel circumferentia, igitur conſtat
quatuor eſſe motuum differentias: quas cum tres proponat author
libri Mechanicarum, aut Ariſtotelem illum eſſe, credendum non
eſt, aut illum ſtupidum dicere neceſſe eſt, nam modum diuidendi
eum latuiſſe quis putet. cum rota igitur aut ſphæra in plano cir
cumagitur, motus eſt ex circumferentia prægrediente axe: ut pa
lam eſt: motis enim loco nobis mouentur omnia, quæ ſunt in no
bis. Cum uerò rotæ ſub curru ſunt, progreditur axis earum, & rota
ob id cum quieſcere nequeat, quia facilius circumuertitur, quàm
trahatur, procedit, & hic eſt ſecundus modus, quo rota ex circumfe
rentia mouetur, & ex axe initium eſt motus. At uerò in rota molari,
& quibus gladij exacuuntur, cum loco non moueantur, motus eſt
ex axe: axis enim rotam circumagit, non rota axem, quieſcit tamen
in eodem loco rota, & axis ſcilicet, quia non progreditur, ſed in lo
co mouetur: atque hic eſt tertius modus. Demum ſuccula putei, &
ipſa mouetur circulari motu, & trochleæ etiam, neque enim progre
diuntur: ſed non ex axe mouentur, uerùm ſuccula per coloppes cir
cumducitur, & trochlea per funes, axis que in ſuccula mouetur, in tro
chleis autem quieſcit prorſus: dico mouetur, id eſt circumducitur,
non quod progrediatur: ut non ſolum ſint quatuor modi, ſed po
tius quin que, nam & demonſtratione oſtenduntur, & experimento
docente deprehenduntur. Horum omnium liberrimus eſt, primus
ex circumferentia progrediente toto, ſeu attracto ſeu impulſo & ue
lociſsimus, cuius cauſam ſuprà oſtendimus. Proximus huic eſt mo
tus rotarum per axem, quoniam axis premit rotam interius ſo
lam, & labitur: ideo que quod & axis, & rota intus ſint leuiſsima, pro
deſt plurimum: & aurigæ axungia inungunt, & nomen ab eo traxit