1ipſa diſcernitur ob paucitatem luminis proprij figuræ uarietas, &
ob id non apparet maior, imò minor aut mediæ quantitatis in op
poſito Solis, ſed maxima in longitudinibus medijs, quoniam ibi
ſunt poli motus uarietatis ut dictum eſt, quę habet locum retro ceſ
ſus, ſed ob motus paruitatem Luna non poteſt retrocedere, uerùm
ſolùm motus tardatur. Nam licet denſitas ſit in cœlo ſuperiore &
motus uelox nihilominus efficit imaginem maiorem, ſicut apparet
de piſce in magna aqua in medio, & in parua in imo, nam in parua
uidetur longè maior quàm in magna, licet ſit in æquali diſtantia. In
Venere autem & Mercurio eadem eſt ratio diſtantiæ à Sole ut di
ctum eſt in præcedenti. Cum ergo ſub Sole multum moueantur
motu differentiæ uel ſecundum ſucceſsionem, uel contra ſucceſ
ſionem in medijs longitudinibus, parum tunc uidentur eſſe mino
res, quia ſunt remotiores à polo orbis ſuperioris. Quod autem pro
pinqui coniunctioni Solis, & ueloces uideantur minores, iſtud
contingit ob primam cauſam, quia minus illuminantur, ea parte
quæ ad nos uergit. Reſtat ergo ſolum oſtendere cur propinqui
Soli & in retroceſſu uideantur maiores, cùm utraque ratio obſtet, ſunt
enim remoti à polo orbis ſuperioris & propinqui Soli, cauſa eſt
quoniam apparent ſolùm in crepuſculis quando ſunt ſic diſpoſiti,
& tunc aër eſt craſsior. Quæ cauſa facit, ut neque dum uelociſsimi
ſunt ſemper parui uideantur, ideò non poteſt conſtitui certa ratio.
imò iſta deducta ſunt potius ex fundamento falſo illius figmen
ti, quam ex ſenſu (ita enim argumentantur) retro cedunt, ergo ſunt
propinquiores terræ, ergo uidentur maiores, & ita fingunt ſen
ſu ſehabere quod falſa ratione oſtendere uidentur. quodque iſtud
ſit uerum, patet quia nullum inſtrumentum etiam in aëre clariſsimo
Aegypti poteſt oſtendere differentiam minorem ſex minutis, &
hic eſt fermè diameter Mercurij, nec tanta eſt differentia in Venere.
Reliquum eſt ut ſatisfaciamus obiectioni quam faciunt de diuer
ſitate magnitudinis Lunæ propter eclipſim, nam uidetur eſſe ali
quando maior, & aliquando minor in æquali diſtantia à ſectione
capitis & caudæ draconis, adeò ut non uideatur poſſe aſsignari. di
co ergo huius cauſam eſſe umbram ipſius Lunæ dubiam, ſicut eti
am in crepuſculis, quoniam Sol in diuerſo ſitu facit diuerſam um
bram comparatione oculi noſtri, maior eſt enim in hyeme quàm
in æſtate, & quæ eſt propior nobis quàm quæ procul, & quæ eſt in
meridie quàm iuxta Ortum uel Occaſum, & ideò tam parua diffe
rentia & incerta, & quæ aliquando uariat, nullo modo uitiare po
teſt rationem motuum æternorum.
ob id non apparet maior, imò minor aut mediæ quantitatis in op
poſito Solis, ſed maxima in longitudinibus medijs, quoniam ibi
ſunt poli motus uarietatis ut dictum eſt, quę habet locum retro ceſ
ſus, ſed ob motus paruitatem Luna non poteſt retrocedere, uerùm
ſolùm motus tardatur. Nam licet denſitas ſit in cœlo ſuperiore &
motus uelox nihilominus efficit imaginem maiorem, ſicut apparet
de piſce in magna aqua in medio, & in parua in imo, nam in parua
uidetur longè maior quàm in magna, licet ſit in æquali diſtantia. In
Venere autem & Mercurio eadem eſt ratio diſtantiæ à Sole ut di
ctum eſt in præcedenti. Cum ergo ſub Sole multum moueantur
motu differentiæ uel ſecundum ſucceſsionem, uel contra ſucceſ
ſionem in medijs longitudinibus, parum tunc uidentur eſſe mino
res, quia ſunt remotiores à polo orbis ſuperioris. Quod autem pro
pinqui coniunctioni Solis, & ueloces uideantur minores, iſtud
contingit ob primam cauſam, quia minus illuminantur, ea parte
quæ ad nos uergit. Reſtat ergo ſolum oſtendere cur propinqui
Soli & in retroceſſu uideantur maiores, cùm utraque ratio obſtet, ſunt
enim remoti à polo orbis ſuperioris & propinqui Soli, cauſa eſt
quoniam apparent ſolùm in crepuſculis quando ſunt ſic diſpoſiti,
& tunc aër eſt craſsior. Quæ cauſa facit, ut neque dum uelociſsimi
ſunt ſemper parui uideantur, ideò non poteſt conſtitui certa ratio.
imò iſta deducta ſunt potius ex fundamento falſo illius figmen
ti, quam ex ſenſu (ita enim argumentantur) retro cedunt, ergo ſunt
propinquiores terræ, ergo uidentur maiores, & ita fingunt ſen
ſu ſehabere quod falſa ratione oſtendere uidentur. quodque iſtud
ſit uerum, patet quia nullum inſtrumentum etiam in aëre clariſsimo
Aegypti poteſt oſtendere differentiam minorem ſex minutis, &
hic eſt fermè diameter Mercurij, nec tanta eſt differentia in Venere.
Reliquum eſt ut ſatisfaciamus obiectioni quam faciunt de diuer
ſitate magnitudinis Lunæ propter eclipſim, nam uidetur eſſe ali
quando maior, & aliquando minor in æquali diſtantia à ſectione
capitis & caudæ draconis, adeò ut non uideatur poſſe aſsignari. di
co ergo huius cauſam eſſe umbram ipſius Lunæ dubiam, ſicut eti
am in crepuſculis, quoniam Sol in diuerſo ſitu facit diuerſam um
bram comparatione oculi noſtri, maior eſt enim in hyeme quàm
in æſtate, & quæ eſt propior nobis quàm quæ procul, & quæ eſt in
meridie quàm iuxta Ortum uel Occaſum, & ideò tam parua diffe
rentia & incerta, & quæ aliquando uariat, nullo modo uitiare po
teſt rationem motuum æternorum.