1nes habentibus atque aſperis.
Hæc autem, ut ita dicam, nulla eſt muſica.
Sed neque muſica ulla triſtitiam gignit, cum ut dixi, triſtitia nil aliud ſit <08>
mortis imago, muſica aut uitam fouet. Vnde non immeritò fertur Xeno
philus muſicus centum quinque annis ſine aliquo incommodo uixiſſe, quod
ſingulare eſſe exemplum in humana uita refert Plinius. Relinquitur igi
tur tandem, ut muſica maximè moueat tres affectus lætitiam, remiſsio
nem & miſericordiam. Et quod ex his poſtmodum ad labores inſurga
mus intentius, hoc non eſt ex muſicę ui aut facultate, ſed conſequentibus
ad illa alia cauſis. Neque ergo horum cauſas ex diuiſionibus atque diſtribu
tionibus uoluntarijs muſicæ conſiderare oportet, ſed ex ipſa rerum natura
atque eſſentia. Veluti intentionis et remiſsionis, aſperitatis atque ſuauitatis
celeritatis ac tarditatis; conſonantium aut diſſonantium uo cum at que muta
tionis: hæ enim differentię præcipuę ſunt uo cum, uel etiam teſte Ariſto
tele. Verùm non obſcurum eſt: quemadmodum remiſsiones fiant animi
Sed neque muſica ulla triſtitiam gignit, cum ut dixi, triſtitia nil aliud ſit <08>
mortis imago, muſica aut uitam fouet. Vnde non immeritò fertur Xeno
philus muſicus centum quinque annis ſine aliquo incommodo uixiſſe, quod
ſingulare eſſe exemplum in humana uita refert Plinius. Relinquitur igi
tur tandem, ut muſica maximè moueat tres affectus lætitiam, remiſsio
nem & miſericordiam. Et quod ex his poſtmodum ad labores inſurga
mus intentius, hoc non eſt ex muſicę ui aut facultate, ſed conſequentibus
ad illa alia cauſis. Neque ergo horum cauſas ex diuiſionibus atque diſtribu
tionibus uoluntarijs muſicæ conſiderare oportet, ſed ex ipſa rerum natura
atque eſſentia. Veluti intentionis et remiſsionis, aſperitatis atque ſuauitatis
celeritatis ac tarditatis; conſonantium aut diſſonantium uo cum at que muta
tionis: hæ enim differentię præcipuę ſunt uo cum, uel etiam teſte Ariſto
tele. Verùm non obſcurum eſt: quemadmodum remiſsiones fiant animi
affectuum, cum remittuntur uoces aut intendantur ad earum intentionem.
Sed non eſt æqualis ratio, quoniam natura noſtra ad remiſsionem natu
raliter inclinata eſt, ad intentionem non ita, ſed per uim quandam aut me
dio uoluptatis, aut cum anima purior eſt à corporis impedimentis. Et
ob id ad ſtudia nil aptius eſt pura ſobrietate: nihil ineptius crapula atque
temulentia. At lętitię cauſę ſunt, & concordia uo cum, & mutatio ex aſpera
in ſuauem, non ſecus ac eius qui euadit è paupertate uel è moleſtia aliqua
aut dolore aut alio incommodo, tum intenſio uo cum ac liber ſonus. Vnde
in lętitia ſolent homines exclamare. At ad commiſerationem mouendam
omnia remitti oportet ex magna in parua, adeoque deficientem ex aſpera
in leuem, ex ueloci in tardam, ex diſſona in conſonantem. Antiqui ergo
(ut author eſt Cælius Rhodiginius) Dorico ad temperantiam & mode
rationem utebantur, ſcilicet quòd non haberet præcipites lapſus, neque
arduas intentiones: Phrygio ad impetum & bellicum ardorem, ſcilicet
per aſperas intentiones: Lydio ad fletus & lamentationes per caſus &
remiſsiones longas ac ſuaues: ideo funeribus peculiaris: Mixolydio ad
commiſerationem, ut defectiones interponantur & breues abruptæque
remiſsiones, iuuantque in hoc plurimum & ſenſus uerborum, familiaris
hic tragædijs: Aeolicus qui & Ionicus tranquillitatis animi author eſt
ſomnumque conciliat: Dorico non abſimilis ſed ſuauior & mollior: ideò
chromatici generis. Quę uerò ad cœli motus referuntur, diapaſon qui
dem refertur ad motum diurnum, nam maximo conſtat, & exactiſsimo
interuallo, unusque eſt in omnibus & iucundiſsimus & omnia continet,
uelut & diurnus motus. Proprius autem tàm erraticis quàm fixis, qui
etiam æqualitati propinquior eſt, & ad maiorem diſtantiam ſcilicet de
clinationis ſigniferi ab æquinoctij circulo ad diapente refertur. Rurſus
diateſſaron quòd minimo conſtat interuallo ac maximè inæquali, & per
ſe quidem quaſi non neceſſario ad motum in latitudinem refertur, is enim