Dixi quod in hipomochlio parua uarietas fit in motu: igitur à
leui cauſa magnum nauigium impellitur aut uariatur. Cum enim a
transfertur ad b, fit minima uarietas in e, igitur a parua poterit tranſ
241[Figure 241]
ferri, tum uero quod debuit transferri ad c, transfertur ad
d, nam motus ipſe ab alia cauſa fit, uelut uento aut remis,
ita non eſt difficultas niſi propter motum aquæ, ſcilicet
ut tabula ſcindat illam. Ad hoc autem contulit illud
quod intra nauim prominet ut uectis rationem habeat,
& ob id facilius uerti.
leui cauſa magnum nauigium impellitur aut uariatur. Cum enim a
transfertur ad b, fit minima uarietas in e, igitur a parua poterit tranſ
241[Figure 241]ferri, tum uero quod debuit transferri ad c, transfertur ad
d, nam motus ipſe ab alia cauſa fit, uelut uento aut remis,
ita non eſt difficultas niſi propter motum aquæ, ſcilicet
ut tabula ſcindat illam. Ad hoc autem contulit illud
quod intra nauim prominet ut uectis rationem habeat,
& ob id facilius uerti.
Co^{m}.
Similiter uarietas in puppi exigua eſt cauſa magnæ
uarietatis in prora, quod autem poteſt fieri paucioribus
& faciliori modo id debet fieri, hac igitur cauſa in pup
pi temonem conſtituere oportet ſeu guberna culum.
uarietatis in prora, quod autem poteſt fieri paucioribus
& faciliori modo id debet fieri, hac igitur cauſa in pup
pi temonem conſtituere oportet ſeu guberna culum.
Cum autem impellatur à mari, neceſſe eſt, ut à latere excipiat
aquam ita ut tantum pendeat in unam partem, quantum nauis in
aduerſam, nam ſi nauis non penderet, gubernaculum rectè dirige
242[Figure 242]
retur. Vt ergo ex duobus obliquis unum rectum conſtitui
tur, ita ex naui & gubernaculo, nam ſint a b & c b & im
pellatur ad d, impelletur per mediam lineam b e & non
per a b neque c b, igitur oportet temonem pendere ex ad
uerſo inclinationis nauis. Eſt etiam alia ratio, quoniam
nauis ſecurior redditur, nam quemadmodum quod in
medio eſt, facilius impellitur tranſuerſim, quàm quod pendet in
contrarium, ita & in gubernaculo. Eſt & id ob neceſsitatem, quoni
am motus aquæ plerumque eſt in partem, uelut & uentus ad la
tus eius ſitus, ſecundum quem moueri debet nauis. Sicut igitur &
uela & malus inclinantur, ut motum directum efficiant, quia aliò
dirigitur nauis quam qui mouet uentus, ita de temone compara
tione aquæ.
aquam ita ut tantum pendeat in unam partem, quantum nauis in
aduerſam, nam ſi nauis non penderet, gubernaculum rectè dirige
242[Figure 242]retur. Vt ergo ex duobus obliquis unum rectum conſtitui
tur, ita ex naui & gubernaculo, nam ſint a b & c b & im
pellatur ad d, impelletur per mediam lineam b e & non
per a b neque c b, igitur oportet temonem pendere ex ad
uerſo inclinationis nauis. Eſt etiam alia ratio, quoniam
nauis ſecurior redditur, nam quemadmodum quod in
medio eſt, facilius impellitur tranſuerſim, quàm quod pendet in
contrarium, ita & in gubernaculo. Eſt & id ob neceſsitatem, quoni
am motus aquæ plerumque eſt in partem, uelut & uentus ad la
tus eius ſitus, ſecundum quem moueri debet nauis. Sicut igitur &
uela & malus inclinantur, ut motum directum efficiant, quia aliò
dirigitur nauis quam qui mouet uentus, ita de temone compara
tione aquæ.
Propoſitio ducenteſima prima.
Si duæ lineæ non ſecantes circuli peripheriam in unum punctum, ex
ea coëant, exterius neceſſe eſt illas peripheria contenta eſſe maiores.
ea coëant, exterius neceſſe eſt illas peripheria contenta eſſe maiores.
LEMMA PRIMVM.
Si fuerit proportio primi ad ſecundum maior quàm tertij ad
quartum, erit primi ad tertium maior quàm ſecundi ad quartum.
quartum, erit primi ad tertium maior quàm ſecundi ad quartum.
Co^{m}.
Quamuis hoc demonſtretur à Campano, quia
tamen facile eſt hic adijcietur. Sit igitur maior a
ad b quam c ad d, dico maiorem eſſe a ad c quam
243[Figure 243]b ad d, quia enim maior eſt a ad b quam c ad d fiat e ad b ut c ad e
eritque e minuſ quam a, e igitur ad c ut b ad d ſed maior a ad c quam
e ad e igitur maior a ad c quam b ad d.