1ſumptionem.
Propterea nil mirum eſt ſi Nexo de his ſubtiliter di
ſputauit, mirum fuit quod in tanta animi perturbatione niſi ad
amentia, ut illi putant, referatur. Sed quid iam amplius uagor, extat
compendioſa ratio conſtructionis illius apud eundem Vitruuium
ubi Philander ex Atheneo ſonus hydradis ſuauis admodum atque
iucundus auditu eſt: ita ut omnes concinnitate capti conuerterent,
fuitque Alexendrinę urbis inuentum authore Cteſibio tonſore, eſt
autem magnæ Clepſydræ inſtrumentum non abſimile, ſunt enim
fiſtulæ in aquam contortæ, quæ, cùm aqua à iuuene quopiam per
cutitur, axinis per organum tranſeuntibus inflantur, periucundum
qúe ſonum emittunt. Eſt autem aræ rotundæ hoc inſtrumentum
perſimile inuentumque Ptolemæi ſecundi Euergitę temporibus, de
quo eundem Cteſibium ſcripſiſſe ferunt. Fiebant autem ex ære &
baſis e ligno cum regulis dextra ac ſiniſtra ſcalari regula compactis,
aqua autem in ęrea arca continebatur. Facilè autem eſt per hæc reli
qua inuenire: nam epiſtomijs includebatur aër atque reſerabatur, &
modus erat per uectes: non tamen octo fiſtularum & exin de uocum
numerum inſtrumentum id ſuperabat organa noſtra ut locupleti
ora ita aſperiora. Liquet ergo ſi fabrilis omnis ars ad Architectum
pertinet, illum etiam hac ratione oportere eſſe peritum muſicæ.
ſputauit, mirum fuit quod in tanta animi perturbatione niſi ad
amentia, ut illi putant, referatur. Sed quid iam amplius uagor, extat
compendioſa ratio conſtructionis illius apud eundem Vitruuium
ubi Philander ex Atheneo ſonus hydradis ſuauis admodum atque
iucundus auditu eſt: ita ut omnes concinnitate capti conuerterent,
fuitque Alexendrinę urbis inuentum authore Cteſibio tonſore, eſt
autem magnæ Clepſydræ inſtrumentum non abſimile, ſunt enim
fiſtulæ in aquam contortæ, quæ, cùm aqua à iuuene quopiam per
cutitur, axinis per organum tranſeuntibus inflantur, periucundum
qúe ſonum emittunt. Eſt autem aræ rotundæ hoc inſtrumentum
perſimile inuentumque Ptolemæi ſecundi Euergitę temporibus, de
quo eundem Cteſibium ſcripſiſſe ferunt. Fiebant autem ex ære &
baſis e ligno cum regulis dextra ac ſiniſtra ſcalari regula compactis,
aqua autem in ęrea arca continebatur. Facilè autem eſt per hæc reli
qua inuenire: nam epiſtomijs includebatur aër atque reſerabatur, &
modus erat per uectes: non tamen octo fiſtularum & exin de uocum
numerum inſtrumentum id ſuperabat organa noſtra ut locupleti
ora ita aſperiora. Liquet ergo ſi fabrilis omnis ars ad Architectum
pertinet, illum etiam hac ratione oportere eſſe peritum muſicæ.
Cap. 15. ad
18. & in
cap. 13.
18. & in
cap. 13.
Cap. 5.
Lib, 10. cd,
16.
16.
Lib. 4. cap.
24.
24.
Lib. 5. ca. 5.
“De Vaſis uerò æneis theatri quod melius eſt quàm ut eundem
authorem conſulamus, dicentem uaſa ęrea pro ratione magnitudi
nis theatri ita fabricentur, ut cum tanguntur, ſonitum facere poſsint
inter ſe diateſſaron diapente, ex ordine addit diapaſon, poſtea inter
ſedes theatri conſtitutis cellis ratione muſica ibi collocentur: ita uti
nullum parietem tangant circaque habeant locum uacuum et à ſummo
capite ſpatium, ponantque inuerſa & habeant in parte quę ſpectat ad
ſcenam ſuppoſitos cuneos ne minus alios ſemipede, contraque eas
cellas relinquantur aperturę inferiorum graduum cubilibus lon
gę pedes duos altæ ſemipedem. Et ſi non erit ampla magnitudine
theatrum, media altitudinis tranſuerſaregio deſignetur, & in ea tre
decim cellæ duodecim æqualibus. interuallis diſtantes confornicentur
uti ea echea quæ ſupra ſcripta ſunt, ad neten hyperboleon ſonan
tia in cellis quæ ſuntin cornibus extremis utraque parte prima col
locentur, ſecunda ab extremis diateſſaron ad netem diezeugmenon,
tertia diateſſaron ad neten parameſon, quarta ad neten ſynemme
non, quinta diateſſaron ad meſen, ſexta diateſſaron ad hypaten me
ſen in medio unum diateſſaron ad hypaten hypaton. Quæ sequun
tur & ad intelligentiam prædictorum melius ex Gulielmo Philan
dro emendata ſic tranſcribemus: Eas regiones in tredecim cellas
diuidit æqualibus interuallis: id eſt, cellas paribus uiciſsim
authorem conſulamus, dicentem uaſa ęrea pro ratione magnitudi
nis theatri ita fabricentur, ut cum tanguntur, ſonitum facere poſsint
inter ſe diateſſaron diapente, ex ordine addit diapaſon, poſtea inter
ſedes theatri conſtitutis cellis ratione muſica ibi collocentur: ita uti
nullum parietem tangant circaque habeant locum uacuum et à ſummo
capite ſpatium, ponantque inuerſa & habeant in parte quę ſpectat ad
ſcenam ſuppoſitos cuneos ne minus alios ſemipede, contraque eas
cellas relinquantur aperturę inferiorum graduum cubilibus lon
gę pedes duos altæ ſemipedem. Et ſi non erit ampla magnitudine
theatrum, media altitudinis tranſuerſaregio deſignetur, & in ea tre
decim cellæ duodecim æqualibus. interuallis diſtantes confornicentur
uti ea echea quæ ſupra ſcripta ſunt, ad neten hyperboleon ſonan
tia in cellis quæ ſuntin cornibus extremis utraque parte prima col
locentur, ſecunda ab extremis diateſſaron ad netem diezeugmenon,
tertia diateſſaron ad neten parameſon, quarta ad neten ſynemme
non, quinta diateſſaron ad meſen, ſexta diateſſaron ad hypaten me
ſen in medio unum diateſſaron ad hypaten hypaton. Quæ sequun
tur & ad intelligentiam prædictorum melius ex Gulielmo Philan
dro emendata ſic tranſcribemus: Eas regiones in tredecim cellas
diuidit æqualibus interuallis: id eſt, cellas paribus uiciſsim
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib