Cardano, Geronimo, Opvs novvm de proportionibvs nvmerorvm, motvvm, pondervm, sonorvm, aliarvmqv'e rervm mensurandarum, non solùm geometrico more stabilitum, sed etiam uarijs experimentis & observationibus rerum in natura, solerti demonstratione illustratum, ad multiplices usus accommodatum, & in V libros digestum. Praeterea Artis Magnae, sive de regvlis algebraicis, liber vnvs abstrvsissimvs & inexhaustus planetotius Ariothmeticae thesaurus ... Item De Aliza Regvla Liber, hoc est, algebraicae logisticae suae, numeros recondita numerandi subtilitate, secundum Geometricas quantitates inquirentis ...

Table of figures

< >
[Figure 131]
[Figure 132]
[Figure 133]
[Figure 134]
[Figure 135]
[Figure 136]
[Figure 137]
[Figure 138]
[Figure 139]
[Figure 140]
[Figure 141]
[Figure 142]
[Figure 143]
[Figure 144]
[Figure 145]
[Figure 146]
[Figure 147]
[Figure 148]
[Figure 149]
[Figure 150]
[Figure 151]
[Figure 152]
[Figure 153]
[Figure 154]
[Figure 155]
[Figure 156]
[Figure 157]
[Figure 158]
[Figure 159]
[Figure 160]
< >
page |< < of 291 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="id003078">
                <pb pagenum="176" xlink:href="015/01/195.jpg"/>
              exiguus eſt & inæqualis. </s>
              <s id="id003079">Ex horum itaque duorum
                <expan abbr="cõpoſitione">compoſitione</expan>
              quem­
                <lb/>
              admodum et ex diateſſaro & diapente conformatur diapaſon, pulchra
                <lb/>
              conſtruitur exortus & occaſus ſyderum ratio, quæ primo motu
                <expan abbr="cõſtat">conſtat</expan>
              .</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="id003080">
                <margin.target id="marg580"/>
              I
                <emph type="italics"/>
              n lib. de
                <emph.end type="italics"/>
              A
                <emph type="italics"/>
              u
                <lb/>
              dibilibus.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="id003081">
                <margin.target id="marg581"/>
              L
                <emph type="italics"/>
              ib.
                <emph.end type="italics"/>
              9.
                <emph type="italics"/>
              ca.
                <emph.end type="italics"/>
              3.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id003082">Porrò de participatione diapente, quam non
                <expan abbr="ſolũ">ſolum</expan>
              uſurpamus in
                <expan abbr="in­ſtrumẽtis">in­
                  <lb/>
                ſtrumentis</expan>
              fiſtularum organis dictis: ſed
                <expan abbr="etiã">etiam</expan>
              in fidibus
                <expan abbr="monachordorũ">monachordorum</expan>
                <lb/>
              ſeu
                <expan abbr="clauichordorũ">clauichordorum</expan>
              (ita. </s>
              <s id="id003083">n. </s>
              <s id="id003084">nunc uo
                <expan abbr="cant̃">cantur</expan>
                <expan abbr="inſtrumẽta">inſtrumenta</expan>
              quib. </s>
              <s id="id003085">caruerunt anti­
                <lb/>
              qui)
                <expan abbr="">non</expan>
              alia eſt ratio, quàm
                <expan abbr="">quae</expan>
              dicta eſt
                <expan abbr="conſtituendarũ">conſtituendarum</expan>
              conſonantiarum
                <lb/>
              in ditonis & ſemiditonis ſextaque utraque. </s>
              <s id="id003086">Vt
                <expan abbr="em̃">emm</expan>
              quatuor conſonantiæ
                <lb/>
              ſuauiores
                <expan abbr="efficerent̃">efficerentur</expan>
              , neceſſe fuit
                <expan abbr="unã">unam</expan>
              , ſcilicet
                <expan abbr="diapentẽ">diapentem</expan>
              uariari. </s>
              <s id="id003087">Exempli
                <lb/>
              gratia, ſint fides expoſitę octo, & ut
                <expan abbr="conſtituat̃">conſtituatur</expan>
              proportio h ad c, ut 128
                <lb/>
                <figure id="id.015.01.195.1.jpg" xlink:href="015/01/195/1.jpg" number="196"/>
                <arrow.to.target n="table22"/>
                <lb/>
              ad 80, id eſt ut 8 ad 5, c facta eſt remiſsior octogeſima, quare
                <expan abbr="">cum</expan>
                <lb/>
              81 diapente habeat ad 121
                <expan abbr="">cum</expan>
              dimidio, erit ad 80 maior 1 1/2, id eſt
                <lb/>
              octuageſima parte 120, quare intentior diapente. </s>
              <s id="id003088">At in diapaſo
                <lb/>
              omnia ad
                <expan abbr="idẽ">idem</expan>
              redeunt:
                <expan abbr="horũ">horum</expan>
              etiam cauſa ſemitonia nigra illa ad­
                <lb/>
              dita ſunt. </s>
              <s id="id003089">Sed hęc tractatio proprium
                <expan abbr="locũ">locum</expan>
              exigeret, ſecus eſſet ni­
                <lb/>
              mis curioſi illa huc traducere. </s>
              <s id="id003090">quemadmodum, & ut uellemus
                <lb/>
              Philoſophiam naturalem,
                <expan abbr="moralẽ">moralem</expan>
              , &
                <expan abbr="mathematicã">mathematicam</expan>
              ad
                <expan abbr="muſicã">muſicam</expan>
              tra
                <lb/>
              ducere
                <expan abbr="proportionẽ">proportionem</expan>
              . </s>
              <s id="id003091">Melius ſanè fuiſſet ſubtilioribus rationibus
                <lb/>
                <expan abbr="hãc">hanc</expan>
                <expan abbr="mẽſuris">menſuris</expan>
                <expan abbr="motuũ">motuum</expan>
                <expan abbr="aſtrorũ">aſtrorum</expan>
              pro ut
                <expan abbr="cõueniũt">conueniunt</expan>
              (
                <expan abbr="quantũ">quantum</expan>
              fieri potuit) aptaſſe.</s>
            </p>
            <table>
              <table.target id="table22"/>
              <row>
                <cell>a</cell>
                <cell>ut</cell>
              </row>
              <row>
                <cell>b</cell>
                <cell>re</cell>
              </row>
              <row>
                <cell>c</cell>
                <cell>mi</cell>
              </row>
              <row>
                <cell>d</cell>
                <cell>fa</cell>
              </row>
              <row>
                <cell>e</cell>
                <cell>ſol</cell>
              </row>
              <row>
                <cell>f</cell>
                <cell>re</cell>
              </row>
              <row>
                <cell>g</cell>
                <cell>mi</cell>
              </row>
              <row>
                <cell>h</cell>
                <cell>fa</cell>
              </row>
            </table>
            <p type="main">
              <s id="id003092">Propoſitio centeſima ſexageſima ſeptima.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id003093">Proportionem muſicam ad ſapores & odores coaptare.
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg582"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="id003094">
                <margin.target id="marg582"/>
              C
                <emph type="italics"/>
              o
                <emph.end type="italics"/>
              ^{m}.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id003095">Melius feciſſet Ptolemęus, ſi
                <expan abbr="hãc">hanc</expan>
              proportionem ad ſapores & odores
                <lb/>
              et picturas,
                <expan abbr="quemadmodũ">quemadmodum</expan>
              inuenimus nos, applicaſſet, uel ut Vitruuius
                <lb/>
              ad machinas, poterat
                <expan abbr="em̃">emm</expan>
              hoc ſcire, cum Vitruuius pluſ<08> centum quin­
                <lb/>
              quaginta annis
                <expan abbr="Ptolemęũ">Ptolemęum</expan>
              anteceſſerit. </s>
              <s id="id003096">Et quan<08> Latinè ſcripſerit, non
                <lb/>
              tam turpè erat latina legiſſe, aut
                <expan abbr="cõuerſa">conuerſa</expan>
              ab alio quopiam intellexiſſe, <08>
                <lb/>
              neſciuiſſe neceſſaria pulchraque inuenta aliorum clarorum uirorum, &
                <lb/>
              quod deterius erat,
                <expan abbr="rerũ">rerum</expan>
              memorabilium loco fabulas ſubtexuiſſe. </s>
              <s id="id003097">Ergo
                <lb/>
              ut ad rem ueniam: muſica proportio bifariam
                <expan abbr="inuenit̃">inuenitur</expan>
              in ſaporibus: ſim­
                <lb/>
              pliciter, & ex comparatione, & ſimpliciter quidem ſumma ſuauitas ad
                <lb/>
              diapaſon refertur: eſt enim ſuauiſsimus concenſus in ſaporibus, ergo
                <lb/>
              dulce ei
                <expan abbr="reſpõdet">reſpondet</expan>
              , ut ſimplex, quid enim ſuauius eſſe poteſt in utro que ge
                <lb/>
              nere. </s>
              <s id="id003098">At pinguis, qualis in carnibus & ouis benè pręparatis ad
                <expan abbr="diapẽte">diapente</expan>
                <lb/>
              refertur, eſt enim & ipſe ſuauiſsimus poſt dulce, at que in ſuo genere perfe
                <lb/>
              ctus, diateſſaron uerò optimè ſalſo
                <expan abbr="cõuenit">conuenit</expan>
              . </s>
              <s id="id003099">Hic enim per ſe improbus
                <lb/>
              eſt & inſuauis, ſicut etiam ſapor ſalſus eſt, diateſſaron
                <expan abbr="aũt">aunt</expan>
              cum diapente
                <lb/>
              perficit diapaſon, & cum diapaſo inutile eſt, et diſcordat, ita ſapor ſalſus
                <lb/>
              cum pingui ſummam delectationem affert: cum dulci adeò parum con
                <lb/>
              gruit, ut melius ſocietur
                <expan abbr="">cum</expan>
              amaro, uelut in oliuis benè ſalſis. </s>
              <s id="id003100">Ergo ſal­
                <lb/>
              ſus ſapor cum diateſſaro ad
                <expan abbr="unguẽ">unguem</expan>
              congruit rurſus ſemiditonus
                <expan abbr="">cum</expan>
              inſi
                <lb/>
              pido, & aſtringens cum ditono conueniunt ad unguem, nam uterque
                <expan abbr="">non</expan>
                <lb/>
              illepidus, & cum dulci conuenit, ita ſemiditonus & ditonus cum diapa</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>