Cardano, Geronimo - Opvs novvm de proportionibvs nvmerorvm, motvvm, pondervm, sonorvm, aliarvmqv'e rervm mensurandarum, non solùm geometrico more stabilitum, sed etiam uarijs experimentis & observationibus rerum in natura, solerti demonstratione illustratum, ad multiplices usus accommodatum, & in V libros digestum. Praeterea Artis Magnae, sive de regvlis algebraicis, liber vnvs abstrvsissimvs & inexhaustus planetotius Ariothmeticae thesaurus ... Item De Aliza Regvla Liber, hoc est, algebraicae logisticae suae, numeros recondita numerandi subtilitate, secundum Geometricas quantitates inquirentis ...

1cum uerò uideatur in illa tanto celerius a deſcendere, quàm b,
quanto eſt ſemidiameter a longior ſemidiametro b, liquet ex hoc,
quod æquali uelo citate deſcendunt, ſed ob uelocitatem motus in
aëre latet diſcrimen anticipationis contactus ſoli a ante b, qui di
gnoſcitur in aqua, ex quo patet exactam eſſe æqualitatem. Sed reſi
liunt ſemel in aqua ambæ, cum pluries in aëre a ſolo, quare etiam in
aqua perturbatur cognitio in parum accuratis, at que ſenſu præditis,
ſicut etiam in caſu, ne altera alteram perueniat, utra que comprehenſa
duobus digitis, altera alteram tangente, & uſque ad centrum in
aquam demiſsis ſimul digitis dilatatis dimittendæ ſunt.

Propoſitio centeſima undecima.

Cur ex medio tela ualidiorem ictum, & naues in ſcalmo à remo,
ac malo recipiant inde ex puppi explorare.

Ariſtoteles uidetur in Mechanicis, & qui eum ſequuti ſunt, ui

dentur rem nauticam quòd ad remos attinet, referre in longitu
dinem partis, quæ ſcalmum tanquàm hypomochlium interiacet
& manum: ea enim circa medium nauis cum illa ibi ſit latior ma
ior eſt. Sed & qui lembos ducunt, & in puppe magis diſtant à
ſcalmo & in prora, quàm in medio nauis, nec tamen uelocius il
lam agunt: non quòd ratio illa falſa ſit, ſed quia uelocius ferun
tur etiam ob aliam cauſam, quàm ſit hæc, & magis uniuerſalem.
Primum igitur ſumamus, quod ſuperiùs demonſtratum eſt ſcili

cet, quòd ubi pondus aliquod æquale undique tanquam in li
bra ſuſpenſum fuerit, proportio ponderis partium inæqualium
ad duas partes æquales, eſt confuſa ex proportione longitudi
nis earundem, & quadrato eiuſdem proportionis. Sit ergo diui
ſa a b in c, & fiat c e æqualis c a: proportio igitur ponderis b e ad
pondus e a eſt compoſita ex proportione b e ad e a, & quadrato

119[Figure 119]
eius ſecundum longitudinem. at poſita agi
na d g in medio a b, proportio ponderis b e
ad pondus ea eſt, ueluti longitudinis b e
ad e a, igitur proportio ponderis b e ad e a,
cum agina eſt extra medium in c, eſt tanto
maior proportione b c ad ea, quantum eſt quadratum illius pro

portionis, ergo b e pondus maius eſt, cum agina eſt in c, quàm in d.
igitur per communem animi ſententiam addito communi pondere a e,
erit pondus a b minus ſemper cum agina eſt in d, <08> in ullo alio lo
co a b. Ergo pondus a b apprehenſum in d mouebitur a b æquali ui

maiore proportione, <08> in ullo alio loco. Haſtile ergo in medio ap
prehenſum maiore ui mouebitur, quàm in ulla alia parte. Et ſi

Text layer

Text normalization

Search