Cardano, Geronimo, Opvs novvm de proportionibvs nvmerorvm, motvvm, pondervm, sonorvm, aliarvmqv'e rervm mensurandarum, non solùm geometrico more stabilitum, sed etiam uarijs experimentis & observationibus rerum in natura, solerti demonstratione illustratum, ad multiplices usus accommodatum, & in V libros digestum. Praeterea Artis Magnae, sive de regvlis algebraicis, liber vnvs abstrvsissimvs & inexhaustus planetotius Ariothmeticae thesaurus ... Item De Aliza Regvla Liber, hoc est, algebraicae logisticae suae, numeros recondita numerandi subtilitate, secundum Geometricas quantitates inquirentis ...

List of thumbnails

< >
141
141
142
142
143
143
144
144
145
145
146
146
147
147
148
148
149
149
150
150
< >
page |< < of 291 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="113" xlink:href="015/01/132.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="id002040">Sit ſpatium f d ſexqui tertium b e, puluis quo que in f d ſpatio ſi­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg409"/>
                <lb/>
              militer ſexqui tertius pulueri b e pondere, & manifeſtum eſt, quod
                <lb/>
              dum conuertitur in ignem qualiſcunque ſit proportio (modo eadem
                <lb/>
              ignis ad puluerem) erit ignis in f d pariter ſexqui tertius igni in b e,
                <lb/>
              dico quòd ſi craſsities f d ſit etiam ſexqui tertia craſsitiei b e, quod
                <lb/>
              poterit frangi, & moueri f d quieſcente b e. </s>
              <s id="id002041">Vnde idem in cuniculis
                <lb/>
              ut magnus cuniculus cum multo puluere poſsit mouere montem
                <lb/>
              paruus cum puluere proportione reſpondente priori non poſsit.
                <lb/>
              </s>
              <s id="id002042">Nam cùm æqualia ſint omnia iuxta que rationem eandem, neceſſe eſt
                <lb/>
              ut pro ratione extendantur, at in paruo ſpatio minor fit denſitas cę­
                <lb/>
              tera paria ſunt, ergo à paruo ſpatio non tantus fit impetus, quantus
                <lb/>
              à magno. </s>
              <s id="id002043">Impetus etiam proportionem habet ad
                <expan abbr="põdus">pondus</expan>
              , & ad con­
                <lb/>
              iunctionem, à maiore igitur impetu plura, & maiora mouentur, &
                <lb/>
              conuelluntur, quam à minore, ob hæc igitur minores cuniculi ſuc­
                <lb/>
              cutiunt, maiores euertunt, maximi exturbant, & proijciunt. </s>
              <s id="id002044">Nam
                <lb/>
              qui ſuccutiunt, ubi pondus, aut coniunctio maior ſit, quàm ut di­
                <lb/>
              ſtrahere poſsint, condenſant partes proximiores, & rimas faciunt,
                <lb/>
              per quas exhalat ignis aut omnino extinguitur, aut condenſatur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="id002045">At ergo in bellicis machinis, minus dilatat puluis, cum fuerit in lon
                <lb/>
              go canali, ob id ergo maiore impetu feruntur per illas, quàm per
                <lb/>
              breuiores, etiam quòd minor ſit puluis, minor ſit ignis. </s>
              <s id="id002046">Experimen
                <lb/>
              tum facies in canali, ubi ſambuci medulla pro globulo flatu impel­
                <lb/>
              lente expellitur abſ que periculo: nam quanto minor fuerit canalis
                <lb/>
              ambitu ac longior eo maiore impetu pellitur. </s>
              <s id="id002047">Forſan quiſpiam nos
                <lb/>
              meritò poterit uideri
                <expan abbr="reprehẽdiſſe">reprehendiſſe</expan>
              , quòd inanis gloriæ ſtudio per­
                <lb/>
              nicioſa humano generi doceam. </s>
              <s id="id002048">Quibus reſpondeo, me nihil do cu
                <lb/>
              iſſe, quod ín humani generis detrimentum cedat, huiuſmodi que prę­
                <lb/>
              cepta iam obſcuraſſe, ut ne quid mali accidere poſſet hominibus ex
                <lb/>
              his:
                <expan abbr="">nam</expan>
              quòd ad ea, quæ declarata, ſunt, cauſas ſolùm retuli, effectus
                <lb/>
              ipſi modi artis
                <expan abbr="nimiũ">nimium</expan>
              feruntur, ac nimio pluſquam
                <expan abbr="uellẽ">uellem</expan>
              in telligun­
                <lb/>
              tur. </s>
              <s id="id002049">Vt cum ad copiam, ad magnitudinem, ad coacta imperia miſe­
                <lb/>
              rorum reſpicio, nihil plus poſsit addi. </s>
              <s id="id002050">Omnia enim huiuſque
                <expan abbr="ſpectãt">ſpectant</expan>
                <lb/>
              ad potentiorum in crementa. </s>
              <s id="id002051">An ergo ſuccurrere afflictis, obſeſsis,
                <lb/>
              cinctis, æquare
                <expan abbr="conditionẽ">conditionem</expan>
              , liberare à ſeruitute etiam rebelles
                <expan abbr="">non</expan>
              li­
                <lb/>
              cebit? </s>
              <s id="id002052">Ab initio fuimus omnes liberi: excogitata fuit regni ratio ad
                <lb/>
              commodum hominum, ea uerſa eſt per uim in
                <expan abbr="Tyrannidẽ">Tyrannidem</expan>
              . </s>
              <s id="id002053">Subtili
                <lb/>
              ergo ratione
                <expan abbr="occurrendũ">occurrendum</expan>
              eſt imbecillioribus:
                <expan abbr="">nam</expan>
              reliqua omnia ni­
                <lb/>
              mis, ut dixi, quę ad cuniculos ad
                <expan abbr="magnitudinẽ">magnitudinem</expan>
                <expan abbr="machinarũ">machinarum</expan>
              ad rectos
                <lb/>
              ictus ad
                <expan abbr="libramẽta">libramenta</expan>
              ad longitudinem ſpatij, per quos globus ille de­
                <lb/>
              fertur, nota ſunt improbis illis artificibus, nec noſtrum eſt ſpectare,
                <lb/>
              cur id licuerit, poſtquam Deus hanc uiolentiam eſſe uoluit. </s>
              <s id="id002054">Multa
                <lb/>
              damnamus,
                <expan abbr="">quae</expan>
              Deus eſſe uult: boni uiri eſt
                <expan abbr="">non</expan>
              niſi opitulari homini­
                <lb/>
              bus,
                <expan abbr="etiã">etiam</expan>
              malis modo bonis futuri
                <expan abbr="">non</expan>
              ſint
                <expan abbr="impedimẽto">impedimento</expan>
              :
                <expan abbr="quamobrẽ">quamobrem</expan>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>