1metriam, sicut ſemper fuit mos Philoſophorum contentioſorum, ut
nil ſciant, ſed ſolum garrire. audierat hoc ab aliquo malo Geome
tra, & repoſuit in ſuos libros: nam nos, ut ſuprà uidiſti, demonſtra
uimus oppoſitum. Quod uerò ſit macula illa ex umbra terræ, ue
rum non eſt, quoniam una eſſet & non diuiſa, & occuparet totam il
lius faciem: nec eſt uerum quod mutaret ſitum, quia ſuperficies ter
ræ eſt nonupla ſuperficiei Lunæ. Sicut terræ ſuperficies eſt minor
trigeſima parte ſuperficiei Solis. Nec ſpargitur lumen Solis in Lu
na, nam ſic eſſet ambitus ut uia lactea: cum autem Luna delin
quit in Oriente, eſt glauca & purpurea, cum in cœli medio rubra,
cum in Occidente nigra uidetur, nam ab utraque parte tenebris ope
ritur: ex Oriente ab umbra terræ, ab Occidente ab obſcuritate loci.
In medijs locis medijs coloribus, quos Aſtrologi terraticis tribu
unt: hoc autem quandiu tota delituerit, quod tempus horam uix
implere poteſt. Ergo partes peruiæ non remittunt lumen, ideò ob
ſcuræ apparent, quod in uitreis ſpeculis à quorum partibus plum
bum excidit: nam nigræ illæ apparent, reliquæ ſplendidæ, ob id ſy
dera aliquando per illam relucent, & aliquando non. Et Solaris
eclypſis tempore, non lux tota Solis perit: atque ideo ut uidemus, &
uariant colores eo tempore, non tamen colluſtrat ſplendidè Sol ob
craſsitiem Lunaris corporis hæc inferiora, tum etiam ob diuerſita
tem partium, & ad ſitum. Nam ſi Sol ſit ad ſitum a b, tranſibunt mul
275[Figure 275]
ti radij, ſi c d pauciſsimi aut nulli, ſed ut ubi
tenuior eſt Luna in ambitu, & Solis radij
denſiores tranſeunt, & ſydera pellucent
contrarijs cauſis minus, ut iuxta medium
nequaquàm. At Lunæ maculam radij effi
ciunt, etiam ſi tota ſubtus opaca eſſet, cum
peruia uel tantillum fuerit in ſuperficie, ut
uenis opus non ſit. Et iuxta hoc macula illa, ut liquet, ad perfectio
nem corporis Lunæ pertinet magis quam pars ſplendida, quam
uis prima cogitatione oppoſitum uideatur. Eſt enim duplex perfe
ctionis genus in cœleſtibus corporibus, & ob denſitatem cum re
mittit, & ob perſpicuitatem cum à Sole, ut uniuerſali quo dam prin
ci pio illuminatur.
nil ſciant, ſed ſolum garrire. audierat hoc ab aliquo malo Geome
tra, & repoſuit in ſuos libros: nam nos, ut ſuprà uidiſti, demonſtra
uimus oppoſitum. Quod uerò ſit macula illa ex umbra terræ, ue
rum non eſt, quoniam una eſſet & non diuiſa, & occuparet totam il
lius faciem: nec eſt uerum quod mutaret ſitum, quia ſuperficies ter
ræ eſt nonupla ſuperficiei Lunæ. Sicut terræ ſuperficies eſt minor
trigeſima parte ſuperficiei Solis. Nec ſpargitur lumen Solis in Lu
na, nam ſic eſſet ambitus ut uia lactea: cum autem Luna delin
quit in Oriente, eſt glauca & purpurea, cum in cœli medio rubra,
cum in Occidente nigra uidetur, nam ab utraque parte tenebris ope
ritur: ex Oriente ab umbra terræ, ab Occidente ab obſcuritate loci.
In medijs locis medijs coloribus, quos Aſtrologi terraticis tribu
unt: hoc autem quandiu tota delituerit, quod tempus horam uix
implere poteſt. Ergo partes peruiæ non remittunt lumen, ideò ob
ſcuræ apparent, quod in uitreis ſpeculis à quorum partibus plum
bum excidit: nam nigræ illæ apparent, reliquæ ſplendidæ, ob id ſy
dera aliquando per illam relucent, & aliquando non. Et Solaris
eclypſis tempore, non lux tota Solis perit: atque ideo ut uidemus, &
uariant colores eo tempore, non tamen colluſtrat ſplendidè Sol ob
craſsitiem Lunaris corporis hæc inferiora, tum etiam ob diuerſita
tem partium, & ad ſitum. Nam ſi Sol ſit ad ſitum a b, tranſibunt mul
275[Figure 275]ti radij, ſi c d pauciſsimi aut nulli, ſed ut ubi
tenuior eſt Luna in ambitu, & Solis radij
denſiores tranſeunt, & ſydera pellucent
contrarijs cauſis minus, ut iuxta medium
nequaquàm. At Lunæ maculam radij effi
ciunt, etiam ſi tota ſubtus opaca eſſet, cum
peruia uel tantillum fuerit in ſuperficie, ut
uenis opus non ſit. Et iuxta hoc macula illa, ut liquet, ad perfectio
nem corporis Lunæ pertinet magis quam pars ſplendida, quam
uis prima cogitatione oppoſitum uideatur. Eſt enim duplex perfe
ctionis genus in cœleſtibus corporibus, & ob denſitatem cum re
mittit, & ob perſpicuitatem cum à Sole, ut uniuerſali quo dam prin
ci pio illuminatur.
Tex. 49.
2. Apoteles
Ptolem.
Ptolem.
Propoſitio ducenteſima decima nona.
Ratio nem eorum quæ apparent circa Solem ſpeculo in aqua po
ſito declarare.
ſito declarare.
Co^{m}.
Sit peluis a b aqua plena: ſpeculum in ea c d e f quadratum, aut
perfecte, aut oblongum ſub merſum in ea: Sol primum ſolus in g
perfecte, aut oblongum ſub merſum in ea: Sol primum ſolus in g