1nem currui, & a c d recti.
Ergo ſi in æquali temporis ſpatio b, ſuperet
b a c & a, a c d, magis per rectam feretur a quàm b, ſed quod rectum
eſt maius occupat ſpatium: igitur uelocius fertur a in d compara
tione habita ad a d quàm b in c, comparatione habita ad b c.
b a c & a, a c d, magis per rectam feretur a quàm b, ſed quod rectum
eſt maius occupat ſpatium: igitur uelocius fertur a in d compara
tione habita ad a d quàm b in c, comparatione habita ad b c.
Co_{m}.
Per 4. primi
Elem.
Elem.
Per 25. pri
mi Elem.
mi Elem.
Quæſt. 23.
Mech.
Mech.
Pro intellectu reliquorum ab eo dictorum, & quorundam mira
bilium, proponatur alius rhombus illi ęqualis, in tabula pictus deli
neatis lateribus & diametris, qui fit l m o n, & diametri l p o & m p
n, & abſcindatur hic ex ſuperficie, & ſuperponatur ita, ut puncta l m
o n ordinatim cadant, & aptentur punctis a b d c, & p aptetur ipſi k.
Et tunc ſi rhombus l o totus moueretur, neceſſe eſt, ut moueatur ſe
cundum latus aliquod, ut pote l m, & ęquidiſtans a b, igitur dicetur
254[Figure 254]
moueri ſuper latus aliquod, ſcilicet a c: atque hic eſt mo
tus, quem Ariſtoteles uocat motum a b ſuper latus a c.
Si aunt fingamus quieſcere latus aliquod l o, uel pars
lateris, non poſſet omnino moueri in ſuperficie a d
rhombi: et ita non perinde eſſet ac ſi a d rhombus mo
ueretur, quod tamen ſupponit Ariſtoteles. Neque etiam
ſi quieſceret punctum aliud quam p haberet ratio
nem motus regularis, quod ab illo ſupponitur: reli
quum eſt igitur, ut rhombus l o moueatur uice rhombi a d ſeruan
do centrum, id eſt punctum p in puncto k. Dicamus ergo primum
de motu compoſito Ariſtotelis, & pòſt de noſtro.
bilium, proponatur alius rhombus illi ęqualis, in tabula pictus deli
neatis lateribus & diametris, qui fit l m o n, & diametri l p o & m p
n, & abſcindatur hic ex ſuperficie, & ſuperponatur ita, ut puncta l m
o n ordinatim cadant, & aptentur punctis a b d c, & p aptetur ipſi k.
Et tunc ſi rhombus l o totus moueretur, neceſſe eſt, ut moueatur ſe
cundum latus aliquod, ut pote l m, & ęquidiſtans a b, igitur dicetur
254[Figure 254]moueri ſuper latus aliquod, ſcilicet a c: atque hic eſt mo
tus, quem Ariſtoteles uocat motum a b ſuper latus a c.
Si aunt fingamus quieſcere latus aliquod l o, uel pars
lateris, non poſſet omnino moueri in ſuperficie a d
rhombi: et ita non perinde eſſet ac ſi a d rhombus mo
ueretur, quod tamen ſupponit Ariſtoteles. Neque etiam
ſi quieſceret punctum aliud quam p haberet ratio
nem motus regularis, quod ab illo ſupponitur: reli
quum eſt igitur, ut rhombus l o moueatur uice rhombi a d ſeruan
do centrum, id eſt punctum p in puncto k. Dicamus ergo primum
de motu compoſito Ariſtotelis, & pòſt de noſtro.
Moueatur l m ſuper a c, æquidiſtans ſemper a b, ut ſeruet ſitum
quem habebat ita, quod extremum lineæ l m ſit ſemper in linea a c, &
l punctum quod gerit uicem a, deſcendat tantum in linea l m, quan
tum l extremum in linea a c: dicit Philoſophus, quod a ſeu l ſemper
deſcendet in linea a d, & erit in e a. Supponatur quae latus l m fit f g, &
erit l n, f t, ducatur aunt ex r puncto ſectionis diametri, & lateris l m li
near q, æquidiſtans a f, igitur rhombus a q r f eſt ſimilis rhombo toti
a b d c, & proportio a f ad fr, ut a c ad c d, ſed a c eſt ęqualis c d, igitur a f
eſt æqualis f r, ſed l deſcendit in l m, quantum eſt a f ex ſuppoſito, igitur
punctum l ſemper erit in linea a d. Poſt deficiunt quædam uerba: ob
quæ nemo intellexit ſententiam Philoſophi, & tamen auſi ſunt impo
nere lectoribus, tan<08> intellexiſſent, tres ſimul errores admittendo,
ſcilicet Ariſtotelem ob propriam ignorantiam, ut ſtultum accuſan
do, qui falſa dicat, & demonſtrare nitatur: produnt ſe ipſos cum
ſua impudentia. Et lectoribus imponere conantur, debet ergo ſic
legi (“b in ipſa b c diametro latum, ubi latus b d moueatur in late
re b a, & b æqualiter uerſus d in b d, æqualis enim eſt ipſa b e”)
Tunc enim conſtat ut hic dixi, m moueri per b c rectam ut l per a d:
Dicit ergo cum b d moueatur in b a, tranſit unico motu totam b a, & pun
quem habebat ita, quod extremum lineæ l m ſit ſemper in linea a c, &
l punctum quod gerit uicem a, deſcendat tantum in linea l m, quan
tum l extremum in linea a c: dicit Philoſophus, quod a ſeu l ſemper
deſcendet in linea a d, & erit in e a. Supponatur quae latus l m fit f g, &
erit l n, f t, ducatur aunt ex r puncto ſectionis diametri, & lateris l m li
near q, æquidiſtans a f, igitur rhombus a q r f eſt ſimilis rhombo toti
a b d c, & proportio a f ad fr, ut a c ad c d, ſed a c eſt ęqualis c d, igitur a f
eſt æqualis f r, ſed l deſcendit in l m, quantum eſt a f ex ſuppoſito, igitur
punctum l ſemper erit in linea a d. Poſt deficiunt quædam uerba: ob
quæ nemo intellexit ſententiam Philoſophi, & tamen auſi ſunt impo
nere lectoribus, tan<08> intellexiſſent, tres ſimul errores admittendo,
ſcilicet Ariſtotelem ob propriam ignorantiam, ut ſtultum accuſan
do, qui falſa dicat, & demonſtrare nitatur: produnt ſe ipſos cum
ſua impudentia. Et lectoribus imponere conantur, debet ergo ſic
legi (“b in ipſa b c diametro latum, ubi latus b d moueatur in late
re b a, & b æqualiter uerſus d in b d, æqualis enim eſt ipſa b e”)
Tunc enim conſtat ut hic dixi, m moueri per b c rectam ut l per a d:
Dicit ergo cum b d moueatur in b a, tranſit unico motu totam b a, & pun
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib